Περιγραφή θέματος
Ορθόδοξες Εκκλησίες, Ορθόδοξη διασπορά (Αφρική, Ασία, Αμερική, Αυστραλία) και Ορθόδοξα κέντρα Μελέτη του υλικού "Φάκελλος Θρησκευτικών Γ' Γυμνασίου, δίωρο 1ο
Η παρουσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον σύγχρονο κόσμο
Οι Ορθόδοξοι ανέρχονται σήμερα, περίπου, σε 270 εκ. και συναντώνται σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες υπάρχουν σε Ευρώπη, Αμερική, Ασία και Αυστραλία και Αφρική. Στα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι Ορθόδοξοι αποτελούν πλειονότητα στην Ελλάδα, την Κύπρο, την Βουλγαρία και την Ρουμανία. Σε αυτά, καθώς και σε άλλα κράτη της Γηραιάς Ηπείρου, όπως τη Γεωργία, το Μαυροβούνιο, τη Ρωσία και τη Σερβία, η Ορθοδοξία έχει μια έντονη κοινωνική και πολιτισμική παρουσία και έχει συνδεθεί ποικιλοτρόπως με την ιστορία των αντίστοιχων εθνών.Η οργάνωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας«[…] έχουμε αρχικά τις Μητροπόλεις, έπειτα τις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες [δηλαδή Εκκλησί- ες οι οποίες εκλέγουν οι ίδιες τον προκαθήμενό τους] ή τις Αυτόνομες Εκκλησίες [στις οποίες η εκλογή του προκαθημένου επικυρώνεται από τον Οικουμενικό Πατριάρχη]. Οι Αυτοκέφαλες Εκκλησίες είναι δυνατόν να συμπίπτουν με πολιτισμικές κοινότητες, που υπήρξαν κατά το παρελθόν και είναι Αποστολικές [όπως η Αλεξάνδρεια για την Αφρική, η Αντιόχεια για ένα μέρος του σημιτικού κόσμου (Συρία, Λίβανο και ανατολική Τουρκία) ή τα Ιεροσόλυμα για την Παλαιστίνη και την Ιορδανία] ή και με εθνικές κοινότητες. Σε παγκόσμια κλίμακα, μετά το Σχίσμα του 11ου αιώνα, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως Διασπορά των ορθοδόξων στον κόσμο (Πηγή: Δικτυακός τόπος «Πενταπόσταγμα Ενημέρωσης») G_gymnasiou_thriskeutika 9-5.indd 8 16/5/2017 1:05:59 µµ 9 έχει πρωτείο τιμής και έχει ένα ρόλο πρωτοβουλίας, καθώς και προεδρίας στο σύνολο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αποτέλεσμα αυτής της θεμελιώδους αρχής της οργάνωσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας εί- ναι η ύπαρξη των τεσσάρων πρεσβυγενών Πατριαρχείων, τα οποία πριν από το χωρισμό Ανα- τολής και Δύσης, αποτελούσαν μαζί με το Πατριαρχείο της Ρώμης, την Πενταρχία. Αργότερα έχουμε τις πιο πρόσφατα συσταθείσες Εκκλησίες της Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες γενικά βρίσκονται σε χώρες παραδοσιακά ορθόδοξες [Πατριαρχείο Ρωσίας (1917), Πατριαρχείο Σερ- βίας (1920), Πατριαρχείο Ρουμανίας (1925), Πατριαρχείο Βουλγαρίας (1953), Πατριαρχείο Γεωργίας (1990). Αυτοκέφαλες Εκκλησίες: Κύπρου, Ελλάδος, Πολωνίας, Αλβανίας, Τσεχίας και Σλοβακίας. Αυτόνομες Εκκλησίες: Φινλανδίας και Εσθονίας]. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο παντού στον κόσμο. Στη Δυτική Ευρώπη, για παράδειγμα, καθώς και στην Αμερική και στην Αυστραλία, ηπείρους δηλαδή όπου οι ορθόδοξες κοινότητες δεν εγκαταστάθηκαν σε κάποια σημαντική κλίμακα, παρά μόνο κατά τον 20ό αιώνα, οι επισκοπές εξακολουθούν να στηρίζονται σε εθνικά κριτήρια και να συνυπάρχουν στην ίδια την εδαφική περιοχή, υπαγόμενες στις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες της χώρας καταγωγής τους». Από την ιστοσελίδα της Ι.Μ. Βελγίου.Η αυτοσυνειδησία της Ορθόδοξης Εκκλησίας«[...] Πιστή στην ομόφωνη αποστολική Παράδοση και μυστηριακή εμπειρία η Ορθόδοξος Εκκλησία αποτελεί την αυθεντική συνέχεια της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, όπως ομολογείται στο Σύμβολο της Πίστεως και επιβεβαιώνεται από τη διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας. Η Εκκλησία μας βιώνει το μυστήριο της θείας Οικονομίας στη μυστηριακή της ζωή με επίκεντρο τη θεία Ευχαριστία. Η Ορθόδοξος Εκκλησία εκφράζει την ενότητα και καθολικότητά της εν Συνόδω. Η συνοδικότητα διαπνέει την οργάνωση, τον τρόπο που λαμβάνονται οι αποφάσεις και καθορίζεται η πορεία της. Οι Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες δεν αποτελούν συνομοσπονδία Εκκλησιών αλλά την Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία. Κάθε τοπική Εκκλησία, προσφέρουσα την θεία Ευχαριστία, είναι η εν τόπω παρουσία και φανέρωση της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας». Μήνυμα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Κρήτη, 2016Οι Αυτοκέφαλες Εκκλησίες είναι δυνατόν να συμπίπτουν με πολιτισμικές κοινότητες, που υπήρξαν κατά το παρελθόν και είναι Αποστολικές.Η θέση των τριών Ιεραρχών για την αγάπη στην πατρίδα!Ο ρόλος των Συνόδων στην Ορθόδοξη Εκκλησία
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
Α. ΚΑΙ ΘΕΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ Ø Στην Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο (431 μ.Χ.): –> καταδικάστηκε η Αίρεση του Νεστορίου
–> Αποφάσισε : «Ο Χριστός έχει και τη θεϊκή φύση». «Η Παναγία είναι Θεοτόκος»Αν επικρατούσαν οι απόψεις του Νεστόριου τότε: α. Ο Ιησούς θα ήταν απλή χαρισματική προσωπικότητα β. Ο άνθρωπος θα παρέμενε δέσμιος του θανάτου γ. Ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να επικοινωνήσει με το Θεό Ø Στην Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο (451 μ.Χ.) : –> συζητήθηκε η Αίρεση των Μονοφυσιτών
–> Αποφάσισε: «Καταδίκασε το Μονφυσιτισμό».
Ποιος την συγκάλεσε και τι συζητήθηκε;α. Τη συγκάλεσε ο Αυτοκράτωρ Μαυρίκιος β. «Στο πρόσωπο του Ιησού είναι ενωμένη η Θεία και η ανθρώπινη φύση» γ. Οι Μονοφυσίτες απέρριψαν τις αποφάσεις της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου Ø ΠΡΟΧΑΛΚΗΔΟΝΙΕΣ Η ΑΝΤΙΧΑΛΚΗΔΟΝΙΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ :
α. Συριακή Εκκλησία
β. Κοπτική Εκκλησία
γ. Αρμενική Εκκλησία
Β. ΣΥΝΟΔΟΙ: Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Ø ΣΥΝΟΔΟΣ.: Είναι το Ανώτατο συλλογικό όργανο της Εκκλησίας
Αποφασίζει για θέματα πίστης, διδασκαλίας και οργάνωσης της ΕκκλησίαςØ ΜΙΑ ΣΥΝΟΔΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΟΤΑΝ:
α. Εκπροσωπούνται όλες οι Τοπικές Εκκλησίες
β. Συμμετέχουν πολλοί Επίσκοποι από όλα τα σημεία του κόσμου
γ. Οι Αποφάσεις της γίνονται αποδεκτές από όλη την ΕκκλησίαØ Τοπικές Σύνοδοι: Αντιμετωπίζουν προβλήματα τοπικών εκκλησιών
Επαρχιακές Σύνοδοι: Αντιμετωπίζουν προβλήματα μιας συγκεκριμένης ΕπαρχίαςØ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ.:
α. ΟΡΟΙ ή ΔΟΓΜΑΤΑ όταν αφορούν θέματα πίστης (δογματικά θέματα)
β. ΙΕΡΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ όταν αφορούν θέματα διοίκησης, τάξης και λατρείας
Γ. ΦΥΛΑΚΑΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΛΑΟΣ
Ø ΜΙΑ ΣΥΝΟΔΟΣ.: αναγνωρίζεται ως έγκυρη όταν οι Αποφάσεις της γίνονται αποδεκτές από το σύνολο των πιστών (και από τους κληρικούς και από τους λαϊκούς)
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (ΣΕΛΙΔΑ 72)
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΡΩΤΗΣΗ 1(σελίδα 72):
Ø Και οι δύο αυτές Σύνοδοι ασχολήθηκαν με το «Χριστολογικό Πρόβλημα»
(δηλαδή συζήτησαν για το πρόσωπο του Χριστού και γι αυτούς που \τον αμφισβητούσαν)Η Γ΄ Οικουμενική Σύνοδος καταδίκασε όσους έλεγαν ότι ο Χριστός ήταν απλός άνθρωπος.
Η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος καταδίκασε όσους έλεγαν ότι ο Χριστός δεν ήταν άνθρωπος αλλά μόνο θεός.Η Γ΄ Οικουμενική Σύνοδος αποφάσισε ότι ο Χριστός είναι και θεός και άνθρωπος.
Η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος αποφάσισε ότι στο πρόσωπο του Χριστού
ενώθηκε ουσιαστικά η θεϊκή και η ανθρώπινη φύση.Άρα και οι δύο Σύνοδοι αποφάσισαν ότι ο Χριστός είναι και θεός και άνθρωπος.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΡΩΤΗΣΗ 2:
Ø ΠΡΟΧΑΛΚΗΔΟΝΙΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ – Η ΚΟΠΤΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΡΩΤΗΣΗ 3:
Ø Όταν χρησιμοποιούμε τον όρο ΕΚΚΛΗΣΙΑ δεν εννοούμε τους κληρικούς ή το κτήριο
αλλά τον Θεανθρώπινο Οργανισμό με κεφαλή το Χριστό και μέλη όλους τους βαπτισμένους χριστιανούς.
Η Εκκλησία είναι υπεύθυνη για τη διατήρηση της πίστης και την εγκυρότητα των Συνόδων.
Οι Αποφάσεις των Συνόδων λαμβάνονται από τα μέλη τους με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος
Το Άγιο Πνεύμα κατευθύνει το Σώμα της Εκκλησίας (και τους κληρικούς και τους λαϊκούς).URLs: 5Σελίδες: 4Εργασίες: 5Ρωμαιοκαθολική Ομολογία - Χαρακτηριστικά
Καθολική Εκκλησία: Από τον Μεσαίωνα στη Β΄ Βατικανή Σύνοδο
Η Καθολική Εκκλησία σήμερα «Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία είναι εξαπλωμένη σε ολόκληρο σχεδόν τον σύγχρονο κό- σμο. Οι πολυπληθέστερες περιοχές σε ρωμαιοκαθολικούς είναι ορισμένες χώρες της Ευρώ- πης (Ιταλία, Iσπανία, Βέλγιο, Ελβετία, Πολωνία), σχεδόν όλες οι χώρες της Λατινικής Aμερι- κής, καθώς και οι χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας (κυρίως τα νησιά των Φιλιππίνων). Αλλά και σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία έχει μέλη. Στην Ελλάδα υπάρ- χουν μικρότερες ή μεγαλύτερες ρωμαιοκαθολικές κοινότητες στις μεγάλες, κυρίως, πόλεις. Αρκετοί ρωμαιοκαθολικοί βρίσκονται σε νησιά των Κυκλάδων (κυρίως τη Σύρο και την Τήνο) και του Ιονίου (Κέρκυρα). Στην Αθήνα έχει την έδρα της η Αρχιεπισκοπή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, δηλαδή η κεντρική εκκλησιαστική της διοίκηση στην Ελλάδα». Καραχάλιας Σ., Μπράτη Π., Πασσάκος Δ., Φίλιας Γ., Θρησκευτικά Γ’ ΓυμνασίουΑπό τα κείμενα της Β’ Βατικανής Συνόδου
«Μετά τη Βατικανή Σύνοδο η Εκκλησία δεν είναι πια σαν πυραμίδα που έχει στην κορυφή τον κλήρο, αλλά συγκροτείται από όλα τα μέλη της τα καθαγιασμένα με το Βάπτισμα, το χρίσμα και την ιεροσύνη, και χρειάζεται συνεχής επιμόρφωση και επα- γρύπνηση. Τίποτε δεν είναι πια όπως πριν. Ο κόσμος έχει ξυπνήσει, ενηλικιωθεί, και η Εκκλησία δεν έχει δικαίωμα να μένει πίσω και ουραγός στις ανάγκες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης και της λειτουργικής της ζωής, της ενδυμασίας των λειτουργών της και άλλων […]». Λούβαρης, π. Ι., 40 χρόνια από την έναρξη της Β΄ Βατικανής Συνόδου .Από τα κείμενα της Β’ Βατικανής Συνόδου.Μία η Εκκλησία του Χριστού, 3 χριστιανικές ομολογίες.
Μία η Εκκλησία του Χριστού,
3 χριστιανικές ομολογίες.
Η Εκκλησία του Χριστού σύμφωνα με την ορθόδοξη διδασκαλία είναι μία, ιδρύθηκε από τον Χριστό, τέλειο Θεό και τέλειο άνθρωπο, και με αδιάσπαστη αποστολική διαδοχή παραμένει ακριβώς η ίδια χωρίς να αλλάξει ποτέ, βρίσκεται μέσα στην Αγία Γραφή και στην Γραπτή Ιερά Παράδοση, όπως αυτή αποτυπώνεται στους κανόνες και τους όρους των Συνόδων μέσα στους αιώνες ως σήμερα.
Ομολογίες ονομάζονται οι διαφορετικοί τρόποι έκφρασης της πίστεως στο Χριστό με κοινά σημεία α) πίστη στο Χριστό, β) ομολογία πίστεως, γ) ζωή εν Χριστώ δ) αποτύπωση του σταυρού ως σημείο απόδειξης ότι ανήκουν στο Χριστό.
Σήμερα γίνεται μεγάη προσπάθεια να αρθούν οι διαφορές και να επιτευχθεί ενότητα των ομολογιών. Αυτο είναι επίπονο, δύσκολο και χρειάζεται πολλή ταπείνωση και αγάπη από όλους τους χριστιανούς ανεξαιρέτως. Για να μπορέσει να γίνει εποικοδομητικός διάλογος πρέπει να δηλώνονται οι διαφορετικοί τρόποι πίστεως της κάθε ομολογίας και να εντοπίζονται οι διαθέσεις για μια ουσιαστική ενότητα όλων των χριστιανών. Ήδη έχουν αρθεί αναθέματα ντροπής, έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες προσέγγισης, ιδιαίτερα από την Ρωμαιοκαθολική Ομολογία και την Ορθόδοξη Εκκλησία. Επιπροσθέτως το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών κάθε χρόνο στα συνέδριά του προσπαθεί να άρει τις διαφορές και να προσεγγίσει την ουσιαστική αυτή ενότητα. Προσευχόμαστε ειλικρινά να επιτευχθεί σύμφωνα με την φώτιση του Αγίου Πνεύματος.ΕΝΟΤΗΤΑ 26 ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΟΥ 1054: ΓΕΓΟΝΟΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΟΔΥΝΗΣ
ΕΝΟΤΗΤΑ 26 ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΟΥ 1054:
ΓΕΓΟΝΟΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΟΔΥΝΗΣ
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑΑ. Η ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ – ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣΤα «Πρεσβεῖα Τιμῆς» της Ρώμης και την «ισοτιμία» Ανατολικής και Δυτικής εκκλησίας είναι αναγνωρισμένα από την Β΄ και Δ΄ Οικουμενικές Συνόδους.Τον 5ο και 6ο αιώνα ο Πάπας (επίσκοπος Ρώμης) διαφώνησε με την «ισοτιμία»9ος αι:Διαφωνία Ανατολής – Δύσης για τη χειροτονία του Φωτίου ως Πατριάρχη ΚωνσταντινουπόλεωςΤελικά ο επίσκοπος Ρώμης αναγνώρισε τον Φώτιο ως Πατριάρχη (το 879).Δογματικές διαφορές:
1. Η λέξη filioque στο «Σύμολο της Πίστεως» («Το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται και εκ του Υιού»). Καταλύεται έτσι το «Τριαδικό Δόγμα»
α. Διαρχία στην Αγία Τριάδα – Υποτίμηση του Αγίου Πνεύματος
β. Αν εφαρμοστεί στην ανθρώπινη κοινωνία, οι άνθρωποι δεν θα θεωρούνται πια μοναδικές και ανεπανάληπτες προσωπικότητες αλλά απρόσωπη μάζα
2. Η Δυτική Εκκλησία αναγνώρισε «ιδιαίτερο Πρωτείο» στον Πάπα, σε θέματα διοίκησης και πίστης.
3. Η Νότια Ιταλία και η Σικελία υπάγονταν τότε στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως:
α. Ο Πάπας Λέων Θ΄ προσπάθησε να εισαγάγει «Λατινικά Έθιμα» σε Ν. Ιταλία – Σικελία .
β. Ο Πατριάρχης Μιχαήλ Κηρουλάριος αντιδρώντας στην ενέργεια του Πάπα διέταξε να κλείσουν τα μοναστήρια στην Κωνσταντινούπολη
Β. ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ : ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝΟ Πατριάρχης Μιχαήλ Κηρουλάριος καταδικάζει τις παπικές καινοτομίες.
Ο Πάπας Λέων Θ΄ στέλνει τον Καρδινάλιο Ουμβέρτο για διαπραγματεύσεις.
Ο Καρδινάλιος Ουμβέρτος παραδίδει στον αυτοκράτορα και στον πατριάρχη επιστολές:
1. Διεκδικεί την προσάρτηση των Εκκλησιών Βουλγαρίας και Ιλλυρίας στη Ρώμη
2. Αμφισβητεί τον τίτλο “ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ” για τον Μιχαήλ Κηρουλάριο.Ο Πάπας Λέων Θ΄ πεθαίνει τον Απρίλιο του 1054.
Ο Καρδινάλιος Ουμβέρτος δεν περιμένει νέες οδηγίες από τον νέο πάπα :
1. Βιάζεται να ολοκληρώσει το έργο του.
2. Φέρεται με αλαζονεία.
3. Καταθέτει στην Αγία Τράπεζα της Αγίας Σοφίας :
α. Αφορισμό του Πατριάρχη και των συνεργατών του.
β. Αναθεματισμό της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Ο Πατριάρχης συγκαλεί Σύνοδο η οποία:
1. Αναθεματίζει και αφορίζει τους συντάκτες των παπικών εγγράφων.
2. Τα πατριαρχεία Ιεροσολύμων, Αντιοχείας και Αλεξανδρείας συντάσσονται με τη Σύνοδο.
Γ. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ ΣΕ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΙ ΔΥΣΗ
1. Στην Ανατολική Εκκλησία διατηρείται το Συνοδικό Σύστημα.
2. Το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης κυριαρχεί πνευματικά στην Ανατολή.
3. Η Δυτική Εκκλησία και οι Δυτικοί Ηγεμόνες προωθούν τις Σταυροφορίες με πρόσχημα την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων από τους Μουσουλμάνους.
4. Με την Δ΄ Σταυροφορία (1202 – 1204) οι Δυτικοί
α. Καταλαμβάνουν και καταστρέφουν την Κωνσταντινούπολη
β. Προσπαθούν να επιβάλουν τα Λατινικά Έθιμα.
γ. Αντιμετωπίζουν τους Έλληνες – Ορθοδόξους ως τους χειρότερους εχθρούς.
5. Οι αυταρχικές θέσεις της Δυτικής εκκλησίας θα την οδηγήσουν αργότερα σε κρίσεις καισχίσματαΔ. ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΑΡΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 1204 – 1453 : Έγιναν πολλές προσπάθειες να αρθεί το Σχίσμα.
1. Σύνοδος της Λυών (1274)
Ο αυτοκράτωρ Μιχαήλ Η΄ προσπάθησε να ενώσει τις εκκλησίες
για να λάβει από τη Δύση βοήθεια εναντίον των Τούρκων.
2. Σύνοδος Φεράρας – Φλωρεντίας (1438 – 1439)
Ο αυτοκράτωρ Ιωάννης Η΄ συγκάλεσε Σύνοδο στη Φλωρεντία
με την ελπίδα ότι θα τον βοηθήσουν οι δυτικοί Ηγεμόνες εναντίον των Τούρκων. Οι αποφάσεις των “Ενωτικών Συνόδων” ακυρώθηκαν στην πράξη:
Τα Πατριαρχεία της Ανατολής συμφώνησαν με τις θέσεις του Μάρκου Ευγενικού.Τουρκοκρατία:
Ήταν αδύνατη οποιαδήποτε προσπάθεια για εκκλησιαστικό διάλογο.
1964: Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας Α΄ και ο Πάπας Παύλο ΣΤ΄ :
1. Ακύρωσαν το “ανάθεμα”
2. Ξεκίνησαν τον “Διάλογο Αγάπης”Ο Διάλογος Αγάπης συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Με τον όρο Σχίσμα εννοούμε τη διάσπαση της αδιαίρετης κατά την πρώτη χιλιετία Χριστιανικής Εκκλησίας, που συνέβη συμβατικά το 1054. Το Σχίσμα επηρεάστηκε από πολιτικούς, πολιτιστικούς και οικονομικούς παράγοντες, αλλά η βασική του αιτία δεν ήταν κοσμική, αλλά θεολογική. Οι Χριστιανοί της Ανατολής και της Δύσης διαφωνούσαν για τις Παπικές αξιώσεις και το Filioque.
Πολλούς αιώνες πριν από το Σχίσμα προέκυψαν ορισμένες διαφορές ανάμεσά τους, που σταδιακά τους αποξένωσαν.Αφορούσαν τον τρόπο της εκκλησιαστικής διοίκησης (Συνοδικό σύστημα στην Ανατολή, μονοκρατορία του Πάπα στη Δύση), τον τρόπο ερμηνείας της Παράδοσης (Filioque) και κυρίως τον τρόπο τέλεσης της Λατρείας (Εικονομαχία, διαφορές στη νηστεία και την τέλεση των μυστηρίων, χρήση αγαλμάτων στους ναούς της Δύσης, υποχρεωτική αγαμία για όλο τον κλήρο στη Δύση κ.ά).
Ωστόσο, η επιδείνωση των σχέσεων της Ορθόδοξης Ανατολής και της Λατινικής Δύσης επιταχύνθηκε από τις γενικότερες πολιτικές εξελίξεις, που σημειώθηκαν κυρίως τον 8ο αιώνα, αποτέλεσμα των οποίων υπήρξε η ανασύσταση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τους Φράγκους, ως ανταγωνίστριας δύναμης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.Η Ρώμη, που μέχρι τότε ήταν τμήμα του Βυζαντινού Κόσμου, περνούσε προοδευτικά στην επιρροή των Φράγκων, ιδιαίτερα από την εποχή του Καρλομάγνου. Από την περίοδο εκείνη υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις για το λεγόμενο Μεγάλο Σχίσμα και έλλειπαν μόνο οι αφορμές που δεν άργησαν να έλθουν.Τα δύο μεγάλα «αγκάθια» που οδήγησαν στο Σχίσμα ήταν οι Παπικές Αξιώσεις και το Filioque. Οι Παπικές Αξιώσεις συνοψίζονται στο Πρωτείο του Ποντίφικα, έναντι των άλλων τεσσάρων Πατριαρχών της Ανατολής (Κωνσταντινουπόλεως, Αλεξανδρείας Αντιοχείας και Ιεροσολύμων). Στη Δύση υπήρχε μόνο μία μεγάλη επισκοπική έδρα που προέβαλε το προνόμιο της ίδρυσής της από τον Απόστολο Πέτρο.Η Ορθόδοξη Ανατολή δεν αρνείται το Πρωτείο της Εκκλησίας της Ρώμης, αλλά το εντάσσει στο πλαίσιο της Συνοδικότητας.
Η άλλη μεγάλη δυσκολία ήταν το Filioque. H διαμάχη είχε σχέση με τη διατύπωση του Συμβόλου της Πίστεως («Πιστεύω») για το Άγιο Πνεύμα. Το επίμαχο σημείο, όπως διαμορφώθηκε από τις Συνόδους Νικαίας και Κωνσταντινουπόλεως και ισχύει έως σήμερα στην Ορθόδοξη Εκκλησίας, είχε ως εξής: «…και εις το πνεύμα το Άγιον, το Κύριον, το Ζωοποιόν, το εκ του Πατρός εκπορευόμενον, το συν Πατρί και Υιώ συμπροσκυνούμενον…».Η Δυτική Εκκλησία παρενέβαλε μια πρόσθετη φράση «Και εκ του Υιού» (Filioque στα Λατινικά), έτσι ώστε το Σύμβολο της Πίστεως να διαβάζεται στο συγκεκριμένο σημείο: «…και εις το πνεύμα το Άγιον, το Κύριον, το Ζωοποιόν, το εκ του Πατρός και εκ του Υιού εκπορευόμενον, το συν Πατρί και Υιώ συμπροσκυνούμενον …».Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας και ο Πάπας Παύλος ΣΤ΄ ανακάλεσαν τους αφορισμούς το 1965.
Δεν υπάρχει βεβαιότητα για το πότε παρενεβλήθη η προσθήκη, φαίνεται όμως ότι κατάγεται από την Ισπανία και χρησιμοποιήθηκε από τους εκεί Χριστιανούς ως προστασία κατά της αίρεσης του Αρειανισμού. Οι Ορθόδοξοι αποκρούουν την προσθήκη του Filioque για δύο λόγους. Τη θεωρούν θεολογικό λάθος και υποστηρίζουν ότι η όποια αλλαγή στο Σύμβολο της Πίστεως θα πρέπει να γίνει μόνο με τη σύγκληση Οικουμενικής Σύνοδος.
Η πρώτη μεγάλη αντιπαράθεση μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας σημειώθηκε το 857 με τη διαμάχη Ιγνατίου και Φωτίου για τον Θρόνο του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης. Στη διαμάχη επενέβη ο Πάπας Νικόλαος Β’, ο οποίος έθεσε το θέμα των Πρωτείων του και αξίωσε να έχει λόγο στην εκλογή του Πατριάρχη. Η αντιπαράθεση έληξε το 869 με αμοιβαίες υποχωρήσεις και αφού ο αυτοκράτορας Βασίλειος Α’ ο Μακεδών είχε χρίσει Πατριάρχη τον εκλεκτό του Πάπα, Ιγνάτιο, στοχεύοντας στην υποστήριξή του, προκειμένου να κατοχυρώσει τα συμφέροντα του Βυζαντίου στην Ιταλία, που απειλούνταν από τους Φράγκους.
Η νέα διαμάχη, που έφθασε τα πράγματα στα άκρα και τη ρήξη, σημειώθηκε επί πατριαρχίας του Μιχαήλ Κηρουλάριου (1043-1059), ο οποίος θέλησε να αντιμετωπίσει αποφασιστικά την προσπάθεια του Πάπα Λέοντος Θ’ (1049-1054) να επιβάλλει εκκλησιαστικές καινοτομίες στις βυζαντινές επαρχίες της Νότιας Ιταλίας.Ο Πάπας, περνώντας στην αντεπίθεση, αμφισβήτησε τον τίτλο του Οικουμενικού Πατριάρχη στον Μιχαήλ και ζήτησε να υπαχθούν στη δικαιοδοσία του οι Εκκλησίες της Βουλγαρίας και της Ιλλυρίας (σημερινής Αλβανίας).Το επόμενο βήμα ήταν ο αφορισμός του Πατριάρχη από τον Πάπα. Ο απεσταλμένος του Πάπα στην Κωνσταντινούπολη καρδινάλιος Ουμβέρτος επέθεσε επιδεικτικά τη Βούλα Αφορισμού στην Αγία Τράπεζα της Αγίας Σοφίας στις 16 Ιουλίου 1054, πριν από την έναρξη της Θείας Λειτουργίας, παρόντων του Αυτοκράτορα και του Πατριάρχη. Αμέσως μετά ο Ουμβέρτος και η ακολουθία του αναχώρησαν από την Κωνσταντινούπολη με προορισμό τη Ρώμη, έχοντας πληροφορηθεί τον θάνατο του Νικόλαου Β’. Καθώς περνούσαν από τη δυτική πύλη της Βασιλεύουσας, ο καρδινάλιος ακούστηκε να λέει «Ο Θεός ας δει και ας κρίνει». Μάταια ένας διάκονος έτρεξε πίσω του παρακαλώντας τον να πάρει πίσω το έγγραφο του Αφορισμού. Ο Ουμβέρτος αρνήθηκε και πέταξε το έγγραφο στον δρόμο.
Η αντίδραση του Μιχαήλ ήταν άμεση. Παρά τις επιφυλάξεις του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Θ’ του Μονομάχου συγκάλεσε την ενδημούσα σύνοδο στις 24 Ιουλίου και ανταφόρισε όσους Παπικούς είχαν συντάξει τον αφορισμό ή συμφωνούσαν με το περιεχόμενό του. Επί πλέον ζήτησε από τους υπόλοιπους Πατριάρχες να αποδεχθούν την απόφαση αυτή της ενδημούσας Συνόδου. Έτσι, οριστικοποιήθηκε το Μεγάλο Σχίσμα Ανατολικής και Δυτικής Χριστιανοσύνης, το οποίο επισφραγίστηκε με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους (1204).Μέχρι την Άλωση της Πόλης από τους Οθωμανούς Τούρκους (1453) έγιναν κάποιες προσπάθειες για την επανένωση των Εκκλησιών. Προσέκρουσαν, όμως, στις αξιώσεις του Πάπα και στο ανθενωτικό κλίμα που επικρατούσε στο Βυζάντιο. Οι σημαντικότερες ήταν οι Σύνοδοι της Λυόν (1274) και της Φεράρας – Φλωρεντίας (1438-1445).Το Σχίσμα υφίσταται και σήμερα, παρά το γεγονός ότι στις 7 Δεκεμβρίου του 1965 ο Πάπας Παύλος ΣΤ’ και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας ανακάλεσαν τους αφορισμούς του Πάπα Λέοντα Θ’ και του Πατριάρχη Μιχαήλ Κηρουλάριου, με τους οποίους είχε επέλθει η ρήξη του 1054.Μαθησιακό Σενάριο
Τίτλος
Οι διαφορές στη διδασκαλία περί της Αγίας Τριάδος στις ομολογίες των Ορθοδόξων Χριστιανών και των Ρωμαιοκαθολικών, όπως διαφαίνονται μέσα από τις αντίστοιχες εικόνες της Αγίας Τριάδος – συνέπειές τους στην καθημερινή ζωή των πιστών και στην θεολογική τους αγωγή και ζωή. Στόχοι
Δημιουργία στο Google+ κοινωνικό Δίκτυο, τεσσάρων ομάδων μαθητών της Τρίτης Γυμνασίου με στόχο την ανάδειξη συμπερασμάτων στο μάθημα όπως αναφέρεται στον τίτλο.Α. Κατάρτιση θεολογική με την ανάπτυξη της θεολογίας των δύο ομολογιών του Χριστιανισμού με απλά λόγια και παραδείγματα – Υλικό που παραδίδεται σε κάθε ομάδα.Β. Εξοικείωση με το κοινωνικό Δίκτυο και τις υπηρεσίες που προσφέρει.Γ. Διαδικτυακή συνεργασία των μελών των ομάδων σύμφωνα με τις υποδείξεις των καθηγητών πληροφορικής, θεολογίας, καλλιτεχνικών, φιλολόγων, ιστορίας και γυμναστικής.Δ. Ανάπτυξη κριτικής σκέψης, χρήσης του λόγου για την συγγραφή έκθεσης που να περιέχει τα συμπεράσματα των ομάδων και το τελικό συμπέρασμαΕ. Βιωματική και συναισθηματική αγωγή, καθώς με την ενασχόλησή τους με την τέχνη της αγιογραφίας, της ζωγραφικής, της θεατρικής αγωγής και κινητικής – χορευτικής έκφρασης των μηνυμάτων θα εξαχθούν νέοι τρόποι κατανόησης στη μελέτη του θέματός μας. Ομάδα στόχος - ανάγκες
Ομάδα α. Μελέτη ορθόδοξης εικόνας Αγίας Τριάδος - ΣυμπεράσματαΟμάδα β. Μελέτη ρωμαιοκαθολικής εικόνας Αγίας Τριάδος – ΣυμπεράσματαΟμάδα γ. Αναζήτηση υλικού στο διαδίκτυο, μέσω των μηχανών αναζήτησης του κοινωνικού δικτύου να βρει πληροφορίες ιστορικού, γεωγραφικού, θεολογικού και καλλιτεχνικού περιεχομένου που να έχει σχέση με το θέμα, βίντεος, εικόνες, καλλιτεχνικές παραστάσεις, πίνακες ζωγραφικής γενικά για τις εικόνες της Αγίας Τριάδος.Ομάδα δ. Θεατρική ομάδα με μέλη από τους μαθητές που ανήκουν στην θεατρική ομάδα του σχολείου. Έργο τους : Δραματοποίηση της διήγησης της φιλοξενίας του Αβραάμ, στην Γένεση της Παλαιάς Διαθήκης, διάλογοι Τριαδικού Θεού με Αβραάμ και Σάρρα και φυσικά εξαγόμενα από την δραματοποίηση συμπεράσματα για την σχέση Θεού – πιστών Του, σχέση αγάπης, σεβασμού και αξιοπρέπειας στη διαφορετικότητα και στην ανθρώπινη αδυναμία – δικαίωμα να κάνουμε λάθη χωρίς να φοβόμαστε την απόρριψη.Κοινωνικές επεκτάσεις που απορρέουν από την καλλιτεχνική ομάδα. (Θα μπορούσε να γίνει μια χορογραφία με επίβλεψη του γυμναστή του σχολείου και του υπεύθυνου της θεατρικής ομάδας με θέμα την επίσκεψη του Θεού στον Αβραάμ ή διάλογος (ντιμπέϊτ) που να δείχνει το περιεχόμενο κάθε ομάδας που ερευνά τις δύο ομολογίες μέσα από τις εικόνες.Ανταλλαγή απόψεων και συμπερασμάτων – Τελικά πορίσματα Γνωστικό Αντικείμενο
Θρησκευτικά Γ’ Γυμνασίου : Μάθημα 26: Το σχίσμα του 1054 : γεγονός μεγάλης οδύνης, Η διδασκαλία του filioque και η ορθόδοξη διδασκαλία περί Αγίας Τριάδος, συνέπειες της θεολογικής απόκλισης στην ιστορία, γεωγραφία και θεολογική κατανόηση της ζωής των πιστών των δύο ομολογιών του Χριστιανισμού, Ορθοδοξίας, Ρωμαιοκαθολικών, επιπτώσεις στη σύγχρονη ζωή. Χρονική Διάρκεια
4 διδακτικών ωρών (+ 4 ώρες στο σπίτι, ο κάθε μαθητής) Χώρος εργασίας
Αίθουσα πληροφορικής του σχολείου, τις τρεις πρώτες διδακτικές ώρες, για πρόσβαση στο ίντερνετ των μαθητών, αίθουσα της τάξης την 4η ώρα, ανακοίνωση αποτελεσμάτων. Την ώρα της γυμναστικής και των καλλιτεχνικών σε συνεννόηση της θεολόγου με τους καθηγητές των μαθημάτων αυτών μπορούν να λάβουν χώρα οι δραματοποιήσεις ή η χορογραφία. ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ Α) Επέλεξα το συγκεκριμένο κοινωνικό Δίκτυο γιατί οι καθηγητές, οι γονείς και οι μαθητές μπορούν ταυτόχρονα και πολυεπίπεδα να συνεργαστούν ασύγχρονα και σύγχρονα, μπορούν να χρησιμοποιήσουν πολλοί μαζί την υπηρεσία hangout, πράγμα που δεν προσφέρεται σε άλλα κοινωνικά δίκτυα, και επίσης έχουν πρόσβαση σε μηχανές αναζήτησης, βίντεος, εικόνες, έγγραφα, ερωτηματολόγια, παρουσιάσεις, μεταφράσεις, σχέδια, όπου μπορούν να αλληλεπιδρούν όσο θέλουν. Θεωρώ απαραίτητο ωστόσο, να παρακολουθούνται /υποβοηθούνται από ενήλικες στο σπίτι, η κάθε ομάδα, ώστε να αποφύγουμε κινδύνους που ενέχει το διαδίκτυο και για να καταγράψουμε την ευκαιρία και οι γονείς να συμμετάσχουν και να έρθουν εγγύτερα με τα παιδιά τους και να μάθουν μ΄ αυτόν τον απρόσκοπτο τρόπο γνώσεις που δεν θα ενδιαφέρονταν να μάθουν για την πίστη τους, που όμως είναι υψίστης σημασίας να κατανοήσουν. Με την έρευνα, τη συλλογικότητα και την ελευθερία δράσης η μάθηση γίνεται ευχάριστη, πολύτροπη, συμμετοχική, διαδραστική, συναρπαστική και πρωτότυπη.Β) Οι εξηγήσεις για το πώς θα εργαστούν και ποιος είναι ο στόχος : η συνεργασία τους και η εμπειρία τους από αυτήν μέσω ενός κοινωνικού δικτύου είναι φυσικά το μέσον κατανόησης των αληθειών που πρόκειται οι μαθητές να διερευνήσουν.Από σκοπού παρέχεται στοιχειώδης βοήθεια στους μαθητές μέσα στις τέσσερις αυτές διδακτικές ώρες για να αναπτυχθεί η αρχή της αυτενέργειας και για να μάθουν πώς να μαθαίνουν.Ωστόσο πρέπει να διευκρινίσω ότι έχει προηγηθεί μία διδακτική ώρα που έχει συζητηθεί το θέμα διεξοδικά, έχει τοποθετηθεί μέσα στο ιστορικό και θεολογικό πλαίσιο του σχίσματος του 1054 και έχει εξηγηθεί στα παιδιά τι ψάχνουν και πώς θα σκεφθούν για να εργαστούν.Ο καθηγητής θεολόγος έχει μεριμνήσει να μοιράσει στις ομάδες υλικό, ερωτηματολόγια κοινά στις δυο ομάδες, να ξέρουν τι ψάχνουν και να αναγνωρίσουν τις δογματικές διαφορές που εμφανίζονται στις εικόνες. Στην ομάδα έρευνας στις μηχανές αναζήτησης έχει δώσει ιστοχώρους κατάλληλους για επαρκή έρευνα. Επίσης, ο καθηγητής θεολόγος έχει βεβαιωθεί ότι οι μαθητές έχουν κατανοήσει το σκοπό του εγχειρήματος που πρόκειται να συμβεί, άλλως θα ήταν ανεδαφικό και αναίτιο το όλο εγχείρημα.Ο καθηγητής καλλιτεχνικών θα καθοδηγεί τα παιδιά στην ερμηνεία των εικόνων, την ανάλυσή τους καλλιτεχνικά.
Η υπεύθυνη της θεατρικής ομάδας, φιλόλογος καθηγήτρια, καθοδηγεί τα παιδιά να παρουσιάσουν την θεατρική παράσταση ή τη χορογραφία, βοηθάει τα παιδιά να καταρτίσουν τους διαλόγους.
Σκοπός λοιπόν είναι με την αλληλεπίδρασή τους, την έρευνα των μαθητών και τη συζήτηση μεταξύ τους, κατόπιν των πληροφοριών, των ενασχολήσεών τους με την τέχνη της κάθε χριστιανικής ομολογίας που μελετάται και των τρόπων προσέγγισης της αλήθειας της Αγίας Τριάδος, να καταδειχθεί ότι
στην ορθόδοξη διδασκαλία, η ελευθερία των προσώπων και η ισότητά τους μεταξύ τους είναι άκρως απαραίτητη για να μπορεί ο άνθρωπος να πιστεύει σωστά, να σέβεται τη διαφορετικότητα, να τοποθετεί την αξία κάθε ανθρώπινου προσώπου ισοδύναμη με την αξία κάθε προσώπου της Αγίας Τριάδος. Έτσι
κανείς δεν είναι κατώτερος γιατί κανένα πρόσωπο της αγίας Τριάδος δεν υποτιμάται στη διδασκαλία ή στην απεικόνισή Του ως κατώτερο.
Αυτό είναι και το επιθυμητό να προβεί συμπέρασμα, μέσα από την μελέτη των μαθητών μας. Επίσης, να καταδειχθούν δυνατότητες συζήτησης μεταξύ των πιστών των δύο ομολογιών για έναν εξ αρχής διάλογο βασισμένο στην ορθόδοξη χριστιανική αγάπη, όπου με ελευθερία και σεβασμό στη διαφορετικότητα των πολιτισμών μας να καταδειχθεί το παραπάνω επιδιωκόμενο συμπέρασμα. Ίσως να προταθεί ένα ντιμπέϊτ μεταξύ των δύο ομάδων/ομολογιών που θα συζητηθεί η διαφορά θεολογικής σκέψης τους και θα προσπαθήσουν να αναπτύξουν αν όχι συμφωνία οπωσδήποτε εμπειρία ορθού διαλόγου στη ζωή τους.
Προσοχή: Πιθανόν να χρειαστούν περισσότερες ώρες των τεσσάρων (έως δύο ακόμα) αν έχετε αργό ή «δύσκολο» ιντερνετ στο σχολείο σας!!! Επίσης αν γίνει θεατρική παράσταση ή χορογραφία πιθανόν να χρειαστεί άδεια από το Διευθυντή να επιτρέψει να παρουσιαστεί το έργο των μαθητών στους συμμαθητές τους όλου του σχολείου, σε μία ακόμα διδακτική ώρα.
Διαδικασία
Φάση 1 Γνωριμία με το κοινωνικό Δίκτυο : Google+ και τις υπηρεσίες που παρέχει Χρονική Διάρκεια
1η διδακτική ώρα (και εκούσια διάδραση της ομάδας κατ΄οίκον, με συμφωνία να μην καταναλωθεί χρόνος που επιβαρύνει τη μελέτη των υπόλοιπων μαθημάτων τους, μία ώρα περίπου) Τρόπος Αλληλεπίδρασης
Στην τάξη: Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες της αρεσκείας τους – γνωρίζουν από τον καθηγητή θεολόγο τους στόχους του μαθήματος και το σκοπό της παρουσίας τους στην αίθουσα πληροφορικής. Ο καθηγητής πληροφορικής παρουσιάζει στα παιδιά το κοινωνικό δίκτυο και τον τρόπο/σκοπό χρήσης του, τα εργαλεία του κοινωνικού δικτύου και το σκοπό και τρόπο χρήσης τους. Δημιουργούνται οι τέσσερις ομάδες μέσα στο δίκτυο. Εργασία στο σπίτι: Να εξοικειωθούν με την ομάδα τους στη λειτουργία του διδαχθέντος δικτύου με την επίβλεψη των γονέων τους ή ενήλικου γνώστη (έχει ζητηθεί και παραχωρηθεί άδεια από τους κηδεμόνες για τη χρήση του δικτύου για τους σκοπούς του μαθήματος ) Φάση 2 Διδασκαλία χρήσης των μηχανών αναζήτησης της Google, της υπηρεσίας hangout και τρόπου χρήσης της. Χρήση της Google σε : μηχανή αναζήτησης εικόνων Αγίας Τριάδος, ορθόδοξη η πρώτη ομάδα, ρωμαιοκαθολική εικόνα η δεύτερη ομάδα, μηχανή αναζήτησης πληροφοριών για ανάλυση των εικόνων, πληροφόρηση για το σχίσμα και τη διδασκαλία του filioque.Ο θεολόγος καθηγητής έχει δώσει στα παιδιά ιστότοπους για ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο χωρίς τον κίνδυνο εισόδου σε αιρετικές ή αντικοινωνικές σελίδες.https://www.google.gr/webhp?hl=el&tab=nw#hl=el&sclient=psy-ab&q=το+σχίσμα+του+1054https://i3.ytimg.com/vi/b7XfrVi1rUI/mqdefault.jpghttps://www.google.gr/webhp?hl=el&tab=nw#hl=el&gs_rn=16&gs_ri https:////www.google.gr/search?www.google.gr/#biw=1366&bih=578&sclient=psy-ab&q=εικόνες+της+Αγίας+Τριάδος&oq=εικόνες+της+Αγίας+Τριάδος&gs_lΕπίσης έχει αναλυθεί όπως ειπώθηκε το κεφάλαιο σχετικά με τις διαφορές των δύο ομολογιών όπως έχουν διατυπωθεί σχετικά με το filioque και τις επιπτώσεις, έχει δώσει σημειώσεις με αναλυτικές και λεπτομερείς εξηγήσεις. Χρονική Διάρκεια
1 διδακτική ώρα (2η) (+ μία ώρα στο σπίτι) Φάση 3 Στην τάξη : Διδασκαλία για χρήση εγγράφων google.doc., ερωτηματολογίων, παρουσιάσεων, σχεδίου. Καταγραφή συμπερασμάτων κάθε ομάδας στο έγγραφο με τίτλο την εργασία τους. Κατάρτιση ερωτηματολογίου/quiz κάθε ομάδας για ανατροφοδότηση στην τάξη. Τρόπος Αλληλεπίδρασης
Στην τάξη Αναζήτηση και εύρεση πληροφοριών για κάθε ομάδα. Εργασία στο σπίτι: Επικοινωνία μεταξύ των παιδιών κάθε ομάδας google –και υπηρεσίες hangout, στο σπίτι μέσω της ομάδας που έχει δημιουργηθεί και ανταλλαγή γνωμών, απόψεων συμπερασμάτων. Χρονική Διάρκεια
1 διδακτική ώρα (3η) (+ 1 ώρα στο σπίτι) Τρόπος Αλληλεπίδρασης
Στην τάξη : Συμφωνούν τα μέλη της κάθε ομάδας τι θα γράψει καθένα στο έγγραφο που μόλις δημιούργησαν. Κάνουν ένα σχεδιασμό/ προγραμματισμό εργασίας μεταξύ τους, λύνουν τυχόν απορίες στο μάθημα. Στο σπίτι : Επικοινωνώντας με την ομάδα του κάθε παιδί συμφωνεί και καταγράφει το κομμάτι εργασίας που του αντιστοιχεί, αλλάζουν απόψεις και ιδέες, διορθώνουν το έγγραφο ο καθένας σε συνεννόηση με τους συμμαθητές της ομάδας του. Ετοιμάζουν το έγγραφο να παρουσιαστεί στην τάξη. Η θεατρική ομάδα καταρτίζει σε συνεννόηση με τους καθηγητές πρόγραμμα παρουσίασης της παράστασης ή χορογραφίας, κανονίζεται η ημερομηνία παρουσίασης της εργασίας τους, καταγράφουν το κείμενο της παράστασης ή την ερμηνεία της χορογραφίας τους. Φάση 4 Στην αίθουσα διδασκαλίας της τάξης: Παρουσίαση ανάλυση και συμπέρασμα της όλης διαδικασίας. Χρονική Διάρκεια
1 διδακτική ώρα (4Η διδακτική ώρα) Τρόπος Αλληλεπίδρασης
Α. Παρουσιάζει η κάθε ομάδα με τη βοήθεια του διαδραστικού πίνακα την εργασία/έγγραφο google στην τάξη και απαντά σε ερωτήσεις και απορίες της άλλης ομάδας. Σαν παιχνίδι μπορεί να δοθεί το ερωτηματολόγιο της κάθε ομάδας με τη σειρά, με τη μορφή συλλογής βαθμών αν απαντούν σωστά. Επίσης μπορούν να φτιάξουν ένα βίντεο με την εργασία τους και να την παρουσιάσουν στην τάξη, κατόπιν να γίνει συζήτηση.Β. Αναλύονται τα συμπεράσματα που έχουν ήδη καταλήξει τα παιδιά και,καταλήγουν σε βασικά στοιχεία των διαφορών των δύο εικόνων και διδασκαλιών και τις επιπτώσεις κάθε μιας στην καθημερινή ζωή των πιστών. Επίσης γίνεται με καθοδήγηση του καθηγητή μια συζήτηση για τρόπους σωστούς και ορθοδόξους για έναν διάλογο μεταξύ των δύο ομολογιών, όπου θα γίνουν γνωστά τα αποτελέσματα της έρευνας της κάθε ομάδας. Μπορεί να προταθεί να γίνει ένα ντιμπέϊτ μεταξύ των παιδιών, όχι για να επιτευχθεί ενότητα των εκκλησιών, αλλά για να αποκτήσουν πείρα διεξαγωγής ορθού διαλόγου με σεβασμό στη διαφορετικότητα και την ισότητα μεταξύ των ανθρώπων που όλοι δημιουργήθηκαν με αγάπη και ελευθερία από τον Θεό.Γ. Συζητούν τις εμπειρίες τους για τη γνωριμία τους με το κοινωνικό δίκτυο, τις εντυπώσεις τους, αν τους άρεσε να το ξανακάνουν και γιατί Δ. Κατόπιν προγραμματισμού πραγματοποιείται στο σχολείο η θεατρική παράσταση ή χορογραφία και μοιράζεται σε μορφή προγράμματος το σχέδιο/κάρτα των μαθητών της τρίτης ομάδας με θέμα «η εικόνα της Αγίας Τριάδος στην Ορθοδοξία : Η φιλοξενία του Αβραάμ, όπου με συνοπτικές προτάσεις μπορούν να έχουν αποτυπώσει τις βασικές διδασκαλίες που απορρέουν από την παράσταση και την ορθόδοξη εικόνα με το συμπέρασμα που συμφωνήθηκε στην τάξη.ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ ΤΩ ΘΕΩ ΔΟΞΑ! Μια προσπάθεια που έγινε χάρις στην εμπνευσμένη σειρά σεμιναρίων του Διορθοδόξου Κέντρου Ελλάδος σε συνεργασία με το Σχολικό Δίκτυο για τα Κοινωνικά Δίκτυα και τη χρήση τους στο Διαδίκτυο. Συγχαρητήρια για την δράση των καθηγητών που το ανέλαβαν. Τους ευχαριστώ από καρδιάς!
Διαφορές Ρωμαιοκαθολικής Ομολογίας και Ορθόδοξης Εκκλησίας
Ποιες είναι οι βασικές διαφορές μεταξύ ορθοδοξίας και καθολικισμού
Του Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου, ΙεροθέουΠηγή: http://www.briefingnews.gr/orthodoxy/item/44651-poies-einai-oiΑναδημοσίευση:http://nzals.blogspot.gr/2013/04/blog-post_14.html1. Οι Επίσκοποι της Παλαιάς Ρώμης, παρά τις μικρές και μη ουσιαστικές διαφορές, είχαν πάντοτε κοινωνία με τους Επισκόπους της Νέας Ρώμης και τους Επισκόπους της Ανατολής μέχρι το 1009-1014, όταν για πρώτη φορά κατέλαβαν τον θρόνο της Παλαιάς Ρώμης οι Φράγκοι Επίσκοποι. Μέχρι το 1009 οι Πάπες της Ρώμης και οι Πατριάρχες της Κωνσταντινουπόλεως ήσαν ενωμένοι στον κοινό αγώνα εναντίον των Φράγκων Ηγεμόνων και Επισκόπων, αλλά και των κατά καιρούς αιρετικών.2. Οι Φράγκοι στην Σύνοδο της Φραγκφούρτης το 794 κατεδίκασαν τις αποφάσεις της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου και την τιμητική προσκύνηση των ιερών εικόνων. Επίσης το 809 οι Φράγκοι εισήγαγαν στο Σύμβολο της Πίστεως το Filioque, την διδασκαλία δηλαδή περί της εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος εκ του Πατρός και εκ του Υιού. Αυτήν την εισαγωγή κατεδίκασε τότε και ο ορθόδοξος Πάπας της Ρώμης.Στην Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως επί Μεγάλου Φωτίου, στην οποία συμμετείχαν και εκπρόσωποι του ορθοδόξου Πάπα της Ρώμης, κατεδίκασαν όσους είχαν καταδικάσει τις αποφάσεις της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου και όσους προσέθεσαν στο Σύμβολο της Πίστεως το Filioque.Όμως για πρώτη φορά ο Φράγκος Πάπας Σέργιος Δ’ το 1009 στην ενθρονιστήρια επιστολή του προσέθεσε στο Σύμβολο της Πίστεως το Filioque και ο Πάπας Βενέδικτος Η’ εισήγαγε το πιστεύω με το Filioque στην λατρεία της Εκκλησίας, οπότε ο Πάπας διεγράφη από τα δίπτυχα της Ορθοδόξου Εκκλησίας.3. Η βασική διαφορά μεταξύ της Ορθοδόξου Εκκλησίας και του Παπισμού βρίσκεται στην διδασκαλία περί της ακτίστου ουσίας και ακτίστου ενεργείας του Θεού. Ενώ οι Ορθόδοξοι πιστεύουμε ότι ο Θεός έχει άκτιστη ουσία και άκτιστη ενέργεια και ότι ο Θεός έρχεται σε κοινωνία με την κτίση και τον άνθρωπο με την άκτιστη ενέργειά Του, εν τούτοις οι Παπικοί πιστεύουν ότι στον Θεό η άκτιστη ουσία ταυτίζεται με την άκτιστη ενέργειά Του (actus purus) και ότι ο Θεός επικοινωνεί με την κτίση και τον άνθρωπο δια των κτιστών ενεργειών Του, δηλαδή ισχυρίζονται ότι στον Θεό υπάρχουν και κτιστές ενέργειες. Οπότε η Χάρη του Θεού δια της οποίας αγιάζεται ο άνθρωπος θεωρείται ως κτιστή ενέργεια. Αλλά έτσι δεν μπορεί να αγιασθή.Από αυτήν την βασική διδασκαλία προέρχεται η διδασκαλία περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος εκ του Πατρός και εκ του Υιού, το καθαρτήριο πύρ, το πρωτείο του Πάπα κλπ.4. Εκτός από την θεμελιώδη διαφορά μεταξύ της Ορθοδόξου Εκκλησίας και του Παπισμού στο θέμα της ουσίας και ενεργείας στον Θεό, υπάρχουν άλλες μεγάλες διαφορές, που έγιναν κατά καιρούς αντικείμενα θεολογικών διαλόγων, ήτοι:
– το Filioque, ότι το Άγιον Πνεύμα εκπορεύεται από τον Πατέρα και τον Υιό με αποτέλεσμα να μειώνεται η μοναρχία του Πατρός, να καταργήται η τέλεια ισότητα των προσώπων της Αγίας Τριάδος, να υποτιμάται το Άγιον Πνεύμα ως μη ισοδύναμο και ομόδοξο με τα άλλα πρόσωπα της Αγίας Τριάδος, αφού παρουσιάζεται ωσεί “πρόσωπο στείρο”,
– η χρησιμοποίηση αζύμου άρτου στην θεία Ευχαριστία που παραβαίνει τον τρόπο με τον οποίο ο Χριστός ετέλεσε το μυστικό δείπνο,
– ο καθαγιασμός των “τιμίων δώρων” που γίνεται όχι με την επίκληση, αλλά με την απαγγελία των ιδρυτικών λόγων του Χριστού “λάβετε φάγετε… πίετε εξ αυτού πάντες…”,
– η θεωρία ότι η σταυρική θυσία του Χριστού εξιλέωσε την θεία δικαιοσύνη, που παρουσιάζει τον Θεό Πατέρα ως φεουδάρχη και παραθεωρεί την Ανάσταση,
– η θεωρία περί της “περισσευούσης αξιομισθίας” του Χριστού και των αγίων που την διαχειρίζεται ο Πάπας,
– ο χωρισμός και η διάσπαση μεταξύ των μυστηρίων Βαπτίσματος, Χρίσματος, και θείας Ευχαριστίας,
– η διδασκαλία περί της κληρονομήσεως της ενοχής του προπατορικού αμαρτήματος,
– οι λειτουργικές καινοτομίες σε όλα τα μυστήρια της Εκκλησίας (Βάπτισμα, Χρίσμα, Ιερωσύνη, Εξομολόγηση, Γάμος, Ευχέλαιον),
– η μη μετάληψη των λαϊκών από το “Αίμα” του Χριστού,
– το πρωτείο του Πάπα, κατά το οποίο ο Πάπας είναι “ο episcopus episcoporum και η πηγή της ιερατικής και της εκκλησιαστικής εξουσίας, είναι η αλάθητος κεφαλή και ο Καθηγεμών της Εκκλησίας, κυβερνών αυτήν μοναρχικώς ως τοποτηρητής του Χριστού επί της γής” (Ι. Καρμίρης). Με αυτήν την έννοια ο Πάπας θεωρεί τον εαυτό του διάδοχο του Αποστόλου Πέτρου, στον οποίον υποτάσσονται οι άλλοι Απόστολοι, ακόμη και ο Απόστολος Παύλος,
– η μη ύπαρξη συλλειτουργίας κατά τις λατρευτικές πράξεις,
– το αλάθητο του Πάπα,
– το δόγμα της ασπίλου συλλήψεως της Θεοτόκου και γενικά η μαριολατρεία, κατά την οποία η Παναγία ανυψώνεται στην Τριαδική θεότητα και μάλιστα γίνεται λόγος και για Αγία Τετράδα,
– οι θεωρίες της analogia entis και analogia fidei που επικράτησαν στον δυτικό χώρο.
– η συνεχής πρόοδος της Εκκλησίας στην ανακάλυψη των πτυχών της αποκαλυπτικής αλήθειας,
– η διδασκαλία περί του απολύτου προορισμού,
– η άποψη περί της ενιαίας μεθοδολογίας για την γνώση του Θεού και των κτισμάτων, η οποία οδήγησε στην σύγκρουση μεταξύ θεολογίας και επιστήμης.5. Επίσης, η μεγάλη διαφοροποίηση, η οποία δείχνει τον τρόπο της θεολογίας βρίσκεται και στην διαφορά μεταξύ σχολαστικής και ησυχαστικής θεολογίας. Στην Δύση αναπτύχθηκε ο σχολαστικισμός, ως προσπάθεια διερεύνησης όλων των μυστηρίων της πίστεως με την λογική (Άνσελμος Καντερβουρίας, Θωμάς Ακινάτης), ενώ στην Ορθόδοξη Εκκλησία επικρατεί ο ησυχασμός, δηλαδή η κάθαρση της καρδιάς και ο φωτισμός του νού, για την απόκτηση της γνώσης του Θεού. Ο διάλογος μεταξύ του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και του σχολαστικού και ουνίτη Βαρλαάμ είναι χαρακτηριστικός και δείχνει την διαφορά.6. Συνέπεια όλων των ανωτέρω είναι ότι στον Παπισμό έχουμε απόκλιση από την ορθόδοξη Εκκλησιολογία. Ενώ στην Ορθόδοξη Εκκλησία δίνεται μεγάλη σημασία στην θέωση που συνίσταται στην κοινωνία με τον Θεό, δια της οράσεως του ακτίστου Φωτός, οπότε οι θεούμενοι συνέρχονται σε Οικουμενική Σύνοδο και οριοθετούν ασφαλώς την αποκαλυπτική αλήθεια σε περιπτώσεις συγχύσεως, εν τούτοις στον Παπισμό δίνεται μεγάλη σημασία στον θεσμό του Πάπα, ο οποίος Πάπας υπέρκειται ακόμη και από αυτές τις Οικουμενικές Συνόδους. Σύμφωνα με την λατινική θεολογία “η αυθεντία της Εκκλησίας υπάρχει τότε μόνον όταν στηρίζεται και εναρμονίζεται με την θέληση του Πάπα. Σε αντίθετη περίπτωση εκμηδενίζεται”.Οι Οικουμενικές Σύνοδοι θεωρούνται ως “συνέδρια του Χριστιανισμού που συγκαλούνται υπό την αυθεντία και την εξουσία και την προεδρία του Πάπα”. Αρκεί να βγή ο Πάπας από την αίθουσα της Οικουμενικής Συνόδου, οπότε αυτή παύει να έχη κύρος. Ο Επίσκοπος Μαρέ έγραψε: “θά ήταν πιο ακριβείς οι ρωμαιοκαθολικοί αν εκφωνώντας το “Πιστεύω” έλεγαν: “καί εις έναν Πάπαν” παρά να λένε: “καί εις μίαν… Εκκλησίαν””.
Επίσης, “η σημασία και ο ρόλος των Επισκόπων μέσα στην ρωμαϊκή Εκκλησία δεν είναι παρά απλή εκπροσώπηση της παπικής εξουσίας, στην οποία και οι ίδιοι οι Επίσκοποι υποτάσσονται, όπως οι απλοί πιστοί”. Στην παπική εκκλησιολογία ουσιαστικά υποστηρίζεται ότι “η αποστολική εξουσία εξέλιπε με τους αποστόλους και δεν μετεδόθη στους διαδόχους τους επισκόπους. Μονάχα η παπική εξουσία του Πέτρου, υπό την οποίαν βρίσκονταν όλοι οι άλλοι, μετεδόθη στους διαδόχους του Πέτρου, δηλαδή στους Πάπες”. Μέσα σε αυτήν την προοπτική υποστηρίζεται από την παπική “Εκκλησία” ότι όλες οι Εκκλησίες της Ανατολής είναι διϊστάμενες και έχουν ελλείψεις και κατά οικονομίαν μας δέχονται σε κοινωνία, και βέβαια κατ’ οικονομίαν μας δέχονται ως αδελφάς Εκκλησίας, επειδή αυτή αυτοθεωρείται ως μητέρα Εκκλησία και εμάς μας θεωρούν θυγατέρες Εκκλησίες.7. Το Βατικανό είναι κράτος και ο εκάστοτε Πάπας είναι ο ηγέτης του Κράτους του Βατικανού. Πρόκειται για μια ανθρωποκεντρική οργάνωση, για μια εκκοσμίκευση και μάλιστα θεσμοποιημένη εκκοσμίκευση. Το Κράτος του Βατικανού ιδρύθηκε το 755 από τον Πιπίνο τον Βραχύ, πατέρα του Καρλομάγνου και στην εποχή μας αναγνωρίσθηκε το 1929 από το Μουσολίνι. Είναι σημαντική η αιτιολογία της ανακηρύξεως του Παπικού Κράτους, όπως το υποστήριξε ο Πίος ΙΑ’: “ο επί της γης αντιπρόσωπος του Θεού δεν δύναται να είναι υπήκοος επιγείου κράτους”. Ο Χριστός ήταν υπήκοος επιγείου κράτους, ο Πάπας δεν μπορεί να είναι! Η παπική εξουσία συνιστά θεοκρατία, αφού η θεοκρατία ορίζεται ως ταύτιση κοσμικής και εκκλησιαστικής εξουσίας σε ένα πρόσωπο. Σήμερα θεοκρατικά κράτη είναι το Βατικανό και το Ιράν.
Είναι χαρακτηριστικά τα όσα υποστήριξε στον ενθρονιστήριο λόγο του ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ’ (1198-1216): “Αυτός που έχει τη νύμφη είναι ο νυμφίος. Αλλά η νύμφη αυτή (η Εκκλησία) δε συνεζεύχθη με κενά τα χέρια, αλλά πρόσφερε σε μένα ασύγκριτη πολύτιμη προίκα, δηλ. την πληρότητα των πνευματικών αγαθών και την ευρύτητα των κοσμικών, το μεγαλείο και την αφθονία αμφοτέρων… Σά σύμβολα των κοσμικών αγαθών μου έδωσε το Στέμμα, τη Μίτρα υπέρ της Ιερωσύνης, το Στέμμα για τη βασιλεία και με κατέστησε αντιπρόσωπο Εκείνου, στο ένδυμα και στο μηρό του οποίου γράφτηκε: ο Βασιλεύς των βασιλέων και Κύριος των κυρίων”.
Επομένως, υπάρχουν μεγάλες θεολογικές διαφορές, οι οποίες καταδικάσθηκαν από την Σύνοδο επί Μεγάλου Φωτίου και στην Σύνοδο επί αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, όπως φαίνεται και στο “Συνοδικό της Ορθοδοξίας”. Επί πλέον και οι Πατέρες της Εκκλησίας και οι Τοπικές Σύνοδοι μέχρι τον 19ο αιώνα καταδίκαζαν όλες τις πλάνες του Παπισμού. Το πράγμα δεν θεραπεύεται ούτε βελτιώνεται από κάποια τυπική συγγνώμη που θα δώση ο Πάπας για ένα ιστορικό λάθος, όταν οι θεολογικές απόψεις του είναι εκτός της Αποκαλύψεως και η Εκκλησιολογία κινείται σε εσφαλμένο δρόμο, αφού μάλιστα ο Πάπας παρουσιάζεται ως ηγέτης του Χριστιανικού κόσμου, ως διάδοχος του Αποστόλου Πέτρου και βικάριος – αντιπρόσωπος του Χριστού πάνω στην γή, ωσάν ο Χριστός να έδωσε την εξουσία του στον Πάπα και Εκείνος αναπαύεται ευδαίμων στους Ουρανούς.Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα “ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ … ΑΛΛΙΩΣ”.Σελίδες: 2URLs: 4Εργασίες: 4Διαμαρτυρόμενοι - Δογματικές Διαφορές με Ρωμαιοκαθολικούς και Ορθοδόξους
Η ονομασία «Προτεσταντισμός»Η ονομασία αυτή προέρχεται από τη λατινική λέξη protestor που σημαίνει διαμαρτύρομαι. Σχετίζεται με τη διαμαρτυρία των οπαδών του Λουθήρου μετά την καταδίκη του Λουθήρου και των αντιλήψεών του από τη Δίαιτα (1529) και την αποκήρυξή του από τον αυτοκράτορα Κάρολο Ε΄, οι οποίοι για τον λόγο αυτό ονομάστηκαν προτεστάντες ή διαμαρτυρόμενοι.Προτεσταντικές ΟμολογίεςΗ Μεταρρύθμιση του 16ου αιώναΗ λεγόμενη «Θρησκευτική Μεταρρύθμιση» ή «Μεταρρύθμιση του 16ου αιώνα» ήταν ένα θρησκευτικό κίνημα του 16ου αιώνα, το οποίο εκδηλώθηκε ως αντίδραση στις αντιλήψεις και πρακτικές της Καθολικής Εκκλησίας και πήρε διαστάσεις κοινωνικές και πολιτικές.Αφετηρία του θεωρείται η 31η Οκτωβρίου 1517, όταν ο Γερμανός μοναχός και θεολόγος Μαρτίνος Λούθηρος (1483-1546) θυροκόλλησε στην είσοδο του καθεδρικού ναού της Βιτεμβέργης έναν κατάλογο με 95 θέσεις, εναντίον των αντιλήψεων και πρακτικών της Καθολικής Εκκλησίας.Η Μεταρρύθμιση διαδόθηκε σταδιακά εκτός της Γερμανίας και στη Γαλλία, τις Κάτω Χώρες, την Ελβετία, τη Σκωτία και την Αγγλία. Κύριοι πρωταγωνιστές της ήταν, εκτός από τον Λούθηρο, ο Ιωάννης Καλβίνος (1509-1564), ο Ούλριχ Ζβίγγλιος (1484-1531) και ο Ιωάννης Νοξ (1513- 1572).Σύντομη ιστορία της Μεταρρύθμισης του Λουθήρου«Η αντίδραση στις αδυναμίες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας εκδηλωνόταν περισσότε- ρο στις γερμανικές χώρες. Στον πληθυσμό προκαλούσε μεγάλη δυσαρέσκεια η οικονομική επιβάρυνση που υφίστατο από την Εκκλησία με σκοπό την ανέγερση μεγαλοπρεπών οικοδομημάτων στη Ρώμη. Στη λαϊκή αυτή δυσαρέσκεια πρέπει να προσθέσουμε και την προσπάθεια των Γερμανών ηγεμόνων να απαλλαγούν από την παπική επιρροή και την επικυριαρχία του αυτοκράτορα.Η αφορμή δόθηκε το 1515, όταν ο πάπας Λέων Γ΄ έδωσε την άδεια για μαζική έκδοση και πώληση εγγράφων άφεσης αμαρτιών (συγχωροχαρτιών). Ο εμπορευματοποιημένος τρόπος διάθεσης τους από τον μοναχό Τέτζελ στη Γερμανία και η διακήρυξή του ότι "μόλις ακουστεί ο ήχος από τα χρήματα που πληρώνονται για το συγχωροχάρτι, οι ψυχές μεταπηδούν από το Καθαρτήριο στον Παράδεισο", προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του γερμανού μοναχού και θεολόγου Μαρτίνου Λουθήρου.Ο Λούθηρος διαμαρτυρόμενος θυροκόλλησε, τον Οκτώβριο του 1517, σε εκκλησία της Βιτεμβέργης έναν κατάλογο από 95 θέσεις, δηλαδή επιχειρήματα που καταδίκαζαν τα συγχωροχάρτια και αμφισβητούσαν τις παπικές απόψεις και σε άλλα δογματικά ζητήματα. Ο πάπας αντέδρασε αφορίζοντας τον Λούθηρο ως αιρετικό. Ο Λούθηρος όμως έκαψε δημόσια το έγγραφο (βούλλα) του αφορισμού του (1520). Η θρησκευτική αυτή διαμάχη θορύβησε τον αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (Γερμανίας) Κάρολο Ε’, ο οποίος, φοβούμενος διάσπαση της ενότητας των γερμανικών χωρών, κάλεσε τον Λούθηρο να απολογηθεί ενώπιον της Δίαιτας στην πόλη Βορμς (Worms).Όταν ο Λούθηρος αρνήθηκε να αναιρέσει τις απόψεις του, η Δίαιτα τον καταδίκασε ως αιρετικό και τον έθεσε εκτός νόμου. [...]Στο τέλος ο αυτοκράτορας αναγκάστηκε να συμβιβαστεί, με την Ειρήνη της Αυγούστας (1555), η οποία αναγνώριζε τη νομιμότητα του Λουθηρανισμού και το δικαίωμα κάθε ηγεμόνα να επιβάλλει στην περιοχή της δικαιοδοσίας του το δόγμα που επιθυμούσε.Με τη συνθήκη αυτή η Γερμανία διαιρέθηκε σε κράτη καθολικά και διαμαρτυρόμενα».Δημητρούκας Ι., Ιωάννου Θ., Μπαρούτας Κ., Ιστορία του μεσαιωνικού και του ύστερου κόσμου .Η πορεία του Προτεσταντισμού στην ιστορία «Στην ιστορική του διαδρομή ο Προτεσταντισμός εμφανίστηκε ως μία Εκκλησία συνε- χών μεταβολών… Οι οπαδοί του Λουθήρου διαμόρφωσαν την ονομαζόμενη “Λουθηρανική Εκκλησία”, που αριθμεί σήμερα αρκετά μέλη στη Γερμανία, τις Σκανδιναβικές χώρες και τις Η.Π.Α.Όταν εμφανίστηκε ο Καλβίνος, ο οποίος διαφοροποιήθηκε σε κάποια σημεία από τη διδασκαλία του Λουθήρου, δημιουργήθηκε η “Εκκλησία των Καλβινιστών”, η οποία δραστηριοποιείται σήμερα σε Eλβετία, Ολλανδία και Βέλγιο.Αργότερα εμφανίστηκε η Αγγλικανική Εκκλησία (μία τάση ανάμεσα σε Λουθηρανούς και Ρωμαιοκαθολικούς), η οποία σήμερα συναντάται στην Αγγλία και στις Η.Π.Α. Τέλος, τον 19ο και 20ο αιώνα δημιουργήθηκαν πολλές «προτεσταντικές ομολογίες» (Πεντηκοστιανοί, Αντβεντιστές, Ευαγγελικοί, Βαπτιστές κ.ά.)». Καραχάλιας Σ., Μπράτη Π., Πασσάκος Δ., Φίλιας Γ., Θρησκευτικά Γ’ ΓυμνασίουΤο κίνημα της Μεταρρύθμισης και οι βασικές θεολογικές ιδέες του, μέσα από την οπτική της Ελληνικής Ευαγγελικής Εκκλησίας «Το αναμορφωτικό εκείνο κίνημα είχε σαν σκοπό να μας επαναφέρει στην αρχική απλή χριστιανική διδασκαλία των αποστολικών χρόνων.Οι βασικές αρχές της μπορούν να συνοψι- στούν στα εξής:1. Η απόλυτη αυθεντία της Αγίας Γραφής, και το ατομικό δικαίωμα καθενός Χριστιανού να έχει και να μελετά ατομικά τον Λόγο του Θεού στην μητρική του γλώσσα.2. Η δικαίωση (σωτηρία) του αμαρτωλού δια της πίστεως στον Χριστό, τον μόνο μεσίτη μεταξύ Θεού και ανθρώπων. 3. Η ισότητα των πιστών και η συμμετοχή των μελών της εκκλησίας στην διοίκησή της. Παρά τους διωγμούς, την ιερά εξέταση, τα βασανιστήρια και την χρησιμοποίηση της πολιτικής εξουσίας, το φως νίκησε και η Ευαγγελική εκκλησία εδραιώθηκε στην υφήλιο με εκατοντάδες εκατομμύρια πιστών σε όλη τη γη». Κυριακάκης Μ., Η Αναμόρφωση του 16ου αιώναΑναταραχή στην ΕυρώπηΗ διάδοση των θέσεων και των ιδεών της Μεταρρύθμισης οδήγησε σε μια περίοδο έντονων και αιματηρών συγκρούσεων.Στη Γαλλία συνέβησαν θρησκευτικοί πόλεμοι (1562-1598). Αποκορύφωμά τους θεωρείται η σφαγή στο Παρίσι δύο χιλιάδων Γάλλων καλβινιστών προ- τεσταντών (Ουγενότων), τη “Νύκτα (της εορτής) του Αγίου Βαρθολομαίου (24 Αυγούστου 1572). Η ειρήνη αποκαταστάθηκε τελικά με το Έδικτο (Διάταγμα) της Νάντης (1598), το οποίο αναγνώριζε μεταξύ άλλων το δικαίωμα της ελευθερίας συνείδησης ατομικά και το δικαίωμα των προτεσταντών να ασκούν ελεύθερα τη λατρεία τους κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις.Στην Κεντρική Ευρώπη συνέβη ο Τριακονταετής Πόλεμος (1618-1648), όπου ξεκίνησε ως θρησκευτικός πόλεμος ανάμεσα σε καθολικά και προτεσταντικά κράτη της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αλλά βαθμηδόν εξελίχθηκε σε γενικευμένη πολιτικο-στρατιωτική διαμάχη όλων των δυτικοευρωπαϊκών δυνάμεων. Το τέλος τους επήλθε με την Συνθήκη της Βεστφαλίας (1648).Καραχάλιας Σ., Μπράτη Π., Πασσάκος Δ., Φίλιας Γ., Θρησκευτικά Γ’ Γυμνασίου
URLs: 2Εργασίες: 2Ο Σεβασμός του άλλου στον Χριστιανισμό – Διάλογος του Ιησού Χριστού με τη Σαμαρείτισσα.
Στόχοι του μαθήματος
- i. Να καταδειχθεί η σημασία του ρητού : «Η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον» (Α Ιω 4, 18)
- «Όποιος αγαπάει δεν φοβάται. Η τέλεια αγάπη διώχνει το φόβο. Γιατί ο φόβος σχετίζεται με την τιμωρία κι όποιος φοβάται την τιμωρία, δείχνει πως δεν έχει φτάσει στην τέλεια αγάπη». Α Ιω 4, 18
- ii. Να μελετήσουμε το διάλογο του Χριστού με τη Σαμαρείτισσα (Ιω 4, 1-42) και να στοχαστούμε για τις διακρίσεις στο φύλο, στη φυλή, στο χρώμα, στη θρησκεία, στη γλώσσα, στις κοινωνικές συνθήκες κάθε ανθρώπου. Ποια ήταν η στάση του Χριστού; Αφού μελετήσουμε το παρακάτω κείμενο θα είμαστε σε θέση να :
- κατανοούμε το δικαίωμα του πλησίον μας να απολαμβάνει τα ίδια δικαιώματα με μας
- αποδίδουμε την ίση τιμή και αξία σε κάθε ανθρώπινο πρόσωπο
- να μιμούμαστε τη συμπεριφορά του Χριστού και να βλέπουμε στο πρόσωπο κάθε ανθρώπου τον Θεάνθρωπο Χριστό.
- Μ΄ αυτόν τον τρόπο θα γίνουμε οικοδόμοι μιας νέας ανθρωπότητας με κανόνες τις αξίες που φανερώνει η συζήτηση του Χριστού με την Σαμαρείτισσα.
ii. Ο διάλογος του Χριστού με τη Σαμαρείτισσα (Ιω 4, 1-42). Το κείμενο :
σελ. σχολικού βιβλίου : 44-45
«Ο Ιησούς, κουρασμένος από την πεζοπορία, κάθισε κοντά στο πηγάδι· ήταν γύρω στο μεσημέρι. Οι μαθητές του είχαν πάει στην πόλη ν’ αγοράσουν τρόφιμα. Έρχεται τότε μια γυναίκα από τη Σαμάρεια να βγάλει νερό. Ο Ιησούς της λέει: "Δώσ’ μου να πιω". Η γυναίκα τού απάντησε: "Εσύ είσαι Ιουδαίος κι εγώ Σαμαρείτισσα. Πώς μπορείς να ζητάς να σου δώσω νερό να πιεις;" – οι Ιουδαίοι αποφεύγουν κάθε επικοινωνία με τους Σαμαρείτες. Ο Ιησούς της απάντησε: "Αν ήξερες τη δωρεά του Θεού και ποιος είναι αυτός που σου λέει "δώσ’ μου να πιω", τότε εσύ θα του ζητούσες τη δωρεά του Θεού, κι εκείνος θα σου έδινε ζωντανό νερό". […] Του λέει η γυναίκα: "Κύριε, βλέπω ότι εσύ είσαι προφήτης· οι προπάτορές μας λάτρεψαν το Θεό σ’ αυτό το βουνό· εσείς όμως λέτε ότι στα Ιεροσόλυμα βρίσκεται ο τόπος όπου πρέπει κανείς να τον λατρεύει". "Πίστεψέ με, γυναίκα", της λέει τότε ο Ιησούς, "είναι κοντά ο καιρός που δε θα λατρεύετε τον Πατέρα ούτε σ’ αυτό το βουνό ούτε στα Ιεροσόλυμα. Εσείς οι Σαμαρείτες λατρεύετε αυτό που δεν ξέρετε· εμείς όμως λατρεύουμε αυτό που ξέρουμε, γιατί η σωτηρία έρχεται στον κόσμο από τους Ιουδαίους. Είναι όμως κοντά ο καιρός, ήρθε κιόλας, που οι πραγματικοί λατρευτές θα λατρέψουν τον Πατέρα με τη δύναμη του Πνεύματος, που αποκαλύπτει την αλήθεια· γιατί έτσι τους θέλει ο Πατέρας αυτούς που τον λατρεύουν. Ο Θεός είναι πνεύμα. Κι αυτοί που τον λατρεύουν πρέπει να τον λατρεύουν με τη δύναμη του Πνεύματος, που φανερώνει την αλήθεια". […] Όταν λοιπόν οι Σαμαρείτες ήρθαν κοντά του, τον παρακαλούσαν να μείνει μαζί τους· κι έμεινε εκεί δύο μέρες. Έτσι, πίστεψαν πολύ περισσότεροι ακούγοντας τα λόγια του κι έλεγαν στη γυναίκα: "Η πίστη μας δε στηρίζεται πια στα δικά σου λόγια· γιατί εμείς οι ίδιοι τον έχουμε τώρα ακούσει και ξέρουμε πως πραγματικά αυτός είναι ο σωτήρας του κόσμου, ο Χριστός"». Ιω 4, 1-42.
- i. Να καταδειχθεί η σημασία του ρητού : «Η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον» (Α Ιω 4, 18)
Διαδραστικός πίνακας με θέμα το διάλογο του Χριστού με τη Σαμαρείτισσα
Σας παραθέτουμε την εργασία στην τάξη των μαθητών μας της Γ1 Γυμνασίου, μια διαδραστική εικόνα με το παραπάνω θέμα. Διαβάστε τις εξαιρετικές παρατηρήσεις των μαθητών μας και προβληματιστείτε μαζί μας.
Αγάπη προς τον πλησίον - Βιωματική δράση - σεβασμός στον πλησίον χωρίς διακρίσεις
Σας παρουσιάζουμε την βιωματική μας ενασχόληση με το πλέξιμο κασκόλ και σκούφων για τους πρόσφυγες της Καλύμνου.
Λατρεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας - Ιερά Μυστήρια της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Η Κυριακάτικη Λειτουργία Η Κυριακή είναι αφιερωμένη στον Κύριο Ιησού Χριστό από όλους τους χριστιανούς. Σε αυτή, από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, τελούνταν η Θ. Ευχαριστία, που αποτελούσε το κέντρο της λατρευτικής ζωής των πιστών. Σταδιακά αναπτύχθηκαν συγκεκριμένοι τελετουργικοί τύποι. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία κάθε Κυριακή τελείται η Θ. Λειτουργία του Ιωάννη του Χρυσοστόμου, με εξαίρεση πέντε Κυριακές της Μ. Τεσσαρακοστής και άλλες πέντε ημέρες, όπου τελείται η Θ. Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. Αποτελείται από δύο μέρη: τη Λειτουργία Χειρόγραφο βυζαντινής μουσικής γραφής G_gymnasiou_thriskeutika 9-5.indd 20 16/5/2017 1:06:02 µµ 21 των Κατηχουμένων και τη Λειτουργία των Πιστών, στην οποία δεσπόζει το μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας (σελ. 20).
Το Βάπτισμα Το Βάπτισμα είναι για τους Χριστιανούς το μυστήριο ή η τελετή με την οποία ο άνθρωπος εισέρχεται στη Χριστιανική Εκκλησία. Από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες το Βάπτισμα καθιερώθηκε να τελείται με τη χρήση νερού και στο όνομα του Πατέρα, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Η Ορθόδοξη Εκκλησία για το μυστήριο του βαπτίσματος τηρεί την παράδοση της τριπλής κατάδυσης στο νερό, ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιεί και το μυστήριο του Χρίσματος, με το οποίο ο πιστός δέχεται τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Στην Ανατολή ο νηπιοβαπτισμός φαίνεται πως καθιερώθηκε από τον 8ο περίπου αιώνα. Στην Καθολική Εκκλησία σήμερα το μυστήριο του βαπτίσματος τελείται με την επίχυση νερού στο κεφάλι του βαπτιζομένου, ανεξάρτητα από την ηλικία του. Το μυστήριο του Χρίσματος χορηγείται στα παιδιά από το 7ο ή 8ο έτος της ζωής τους, ακόμη κι αν έχουν βαπτιστεί ως νήπια και τελείται πάντα από επίσκοπο. Στις Προτεσταντικές Εκκλησίες η τελετή του βαπτίσματος τελείται με κατάδυση στο νερό. Το Χρίσμα δε θεωρείται μυστήριο με την έννοια που του αποδίδουν οι Ορθόδοξοι και οι Καθολικοί και έχει περισσότερο τη σημασία μιας τελετής επιβεβαίωσης του βαπτίσματος μέσα από μία δημόσια ομολογία της πίστης.(σελ. 20).
Η Θεία Ευχαριστία Η Θ. Ευχαριστία τελείται σχεδόν από όλους τους Χριστιανούς, αλλά έχει τεράστια σημασία και βαρύτητα για τους Ορθόδοξους και τους Καθολικούς σε αντίθεση με τους Προτεστάντες που διατηρούν μια διαφορετική κατανόηση. Για τους Ορθοδόξους αποτελεί την καρδιά του Σώματος της Εκκλησίας και πρόγευση και βίωση των Εσχάτων, της Βασιλείας του Θεού. Με τη συμμετοχή τους στο μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας ενώνονται με τον Κύριο Ιησού Χριστό, καθώς και μεταξύ τους με ενότητα που σφυρηλατείται από την ειρήνη και την αγάπη. Ενωμένοι με όλους τους πιστούς με τον σύνδεσμο της ειρήνης και της αγάπης, ξαναγυρίζουν στον κόσμο, για να μαρτυρήσουν σε όλους τους ανθρώπους τον Χριστό. Επιπλέον, αποτελεί και τον βαθύτερο πυρήνα της συνοδικής λειτουργίας του εκκλησιαστικού σώματος και την αυθεντική βεβαίωση της Ορθοδοξίας της πίστης της Εκκλησίας, Στο μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας συμμετέχει ο πιστός που έχει βαπτιστεί, ακόμη κι αν είναι νήπιο. «Η μετοχή εις την θείαν Ευχαριστίαν είναι πηγή αποστολικού ζήλου προς ευαγγελισμόν του κόσμου. Μετέχοντες της θείας Ευχαριστίας και προσευχόμενοι εν τη ιερά Συνάξει υπέρ της Οικουμένης, καλούμεθα νά συνεχίσωμεν την "λειτουργίαν μετά την Λειτουργίαν" και να δίδωμεν την μαρτυρίαν περί της αληθείας της πίστεως ημών ενώπιον Θεού και ανθρώπων, μοιραζόμενοι τας δωρεάς του Θεού μεθ’ ολοκλήρου της ανθρωπότητος. [...] Ο Χριστός ως "ο Αμνός του Θεού" (Ιωάν. 1, 29) και ως "Άρτος Zωής" (Ιωάν. 6, 48) προσφέρεται εις ημάς ως η αιωνία Αγάπη, ενώνων ημάς με τον Θεόν και προς αλλήλους. Μας διδάσκει να διανέμωμεν τα δώρα του Θεού και να προσφέρωμεν τον εαυτόν μας προς πάντας με χριστοειδή τρόπον». Εγκύκλιος της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Κρήτη, 2016 (σελ. 22).
«Κάθε τοπική Εκκλησία, προσφέρουσα την θεία Ευχαριστία, είναι η εν τόπω παρουσία και φανέρωση της Μιάς, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας». Μήνυμα Της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Κρήτη, 2016 (σελ. 22).
Ανάθεση εργασίας: 1
