Τηλεκπαίδευση

Βασικός Σκοπός

Το θέμα του μεταναστευτικού προέκυψε ως υποψήφιο θέμα Ερευνητικής Εργασίας μετά από μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση, η οποία ξεκίνησε από τους ίδιους τους μαθητές με αφορμή την επικαιρότητα και πιο συγκεκριμένα τον έντονο προβληματισμό που επικρατεί τις μέρες αυτές γύρω από την πιθανότητα εξόδου της χώρας μας από τη συμφωνία «Σένγκεν». Το θέμα αποτέλεσε την πρώτη επιλογή προτίμησης της πλειοψηφίας των μαθητών του τμήματος Β3.

Από τη συζήτηση κατέστη φανερή η αδυναμία χαρακτηρισμού του μεταναστευτικού θέματος μονοσήμαντα, είτε σαν «πρόβλημα», όπως το αντιλαμβάνονται ορισμένοι μαθητές, είτε σαν «ζήτημα», όπως επιλέγουν να το αποκαλούν κάποιοι άλλοι μαθητές. Η αδυναμία αυτή είναι σίγουρα προϊόν της πολυσύνθετης δομής του ζητήματος αυτού και φάνηκε να απασχολεί έντονα τους μαθητές της Β’ τάξης του Λυκείου, υπό το πρίσμα τόσο της ανθρωπιστικής διαχείρισης μιας εξελισσόμενης τραγωδίας την οποία παρακολουθούν καθημερινά στα ΜΜΕ, όσο και υπό το πρίσμα του προβληματισμού για τις δυνατότητες απασχόλησης, επαγγελματικής αποκατάστασης και οικονομικής και κοινωνικής ασφάλειας που παρέχονται σήμερα στους νέους της χώρας μας και του κατά πόσον το περιορισμένο εύρος των δυνατοτήτων αυτών θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει τους ίδιους ή τα μέλη της οικογένειάς τους στη θέση των σημερινών πρωταγωνιστών του δράματος.

Σκοπός τη εργασίας είναι να προκαλέσει τους μαθητές να «συ-ζητήσουν», να «ανα-ζητήσουν» και να «συν-εργαστούν» με μεθοδικό και συγκροτημένο τρόπο πάνω σε ένα θέμα που -κατά τη δήλωσή των ιδίων- αποτελεί κομμάτι της πραγματικότητας που βιώνουν και τους προκαλεί πολλά ερωτηματικά. Για την επίτευξη του σκοπού, τίθενται δύο επιμέρους βασικοί στόχοι.

Πρώτος βασικός στόχος της εργασίας αυτής είναι σε πρώτη φάση να εντοπιστούν και να μελετηθούν τα στοιχεία εκείνα που καθιστούν το μεταναστευτικό ένα «ζήτημα», υπό την έννοια του καθορισμού των κυρίων αξόνων, κοινωνικών, οικονομικών, πολιτισμικών γύρω από τους οποίους περιστρέφεται η απόφαση ενός μεμονωμένου ατόμου να μεταναστεύσει υπό «ομαλές» συνθήκες.

Σε δεύτερη φάση, στόχος είναι να εξεταστεί η απόφαση αυτή κάτω υπό «μη ομαλές» συνθήκες και να διερευνηθεί κατά πόσον τόσο η χώρα μας, όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση, η ευρύτερη δηλαδή οικογένειά μας, έχει προετοιμαστεί σωστά για τη διαχείριση ενός τόσο σημαντικού ζητήματος, τη στιγμή που εκείνο «μεταλλάσσεται» σε πρόβλημα.

Ερευνητικά ερωτήματα

Το κύριο Ερευνητικό Ερώτημα της συγκεκριμένης εργασίας σχετίζεται με τον εντοπισμό εκείνων των παραγόντων που μεταλλάσσουν τη μετανάστευση από μία περιορισμένη και ελεγχόμενη διαδικασία μετακίνησης πολιτών μιας χώρας σε μία εκτεταμένη έως και ανεξέλεγκτη ορισμένες φορές ροή μεγάλων μαζών προς αναζήτηση καλύτερων συνθηκών ασφάλειας (προσφυγικό ζήτημα) ή στην περίπτωση της οικονομικής μετανάστευσης ευνοϊκότερων όρων και συνθηκών απασχόλησης.

Υποερωτήματα

Αν και η ανάδειξη των υπο-ερωτημάτων θα γίνει εντός της τάξης από τους ίδιους τους μαθητές, ο εκπαιδευτικός, επιλέγοντας μια παρωθητική μορφή φθίνουσας καθοδήγησης, επιλέγει ως ενδεικτικούς άξονες διατύπωσης υπο-ερωτημάτων τους ακόλουθους:

1. Πόσο παλιό είναι το μεταναστευτικό ζήτημα;
• Η διαχρονικότητα του μεταναστευτικού ζητήματος. Ιστορική αναδρομή σε α) παγκόσμιο και β) σε τοπικό (Ελλαδικό) επίπεδο
2. Ποιοι είναι οι διάφοροι τύποι της μετανάστευσης; (Αίτια μετανάστευσης)
• Διάκριση της μετανάστευσης, με παράθεση των βασικών τύπων της μετανάστευσης και των κυρίων αξόνων της διάκρισης αυτής (εσωτερική- εξωτερική, εκούσια –ακούσια, πρωτογενής-δευτερογενής, πλήρης-ατελής, προσωρινή-μόνιμη κλπ)
3. Ποιες είναι οι επιπτώσεις της μετανάστευσης στις χώρες προέλευσης και ποιες στις χώρες υποδοχής;
4. Ποιο είναι το νομοθετικό πλαίσιο της μετανάστευσης
• Διερεύνηση της ισχύουσας νομοθεσίας σε Ελληνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο
• Η συμφωνία «Σένγκεν»
• Ο κανονισμός «Δουβλίνο-ΙΙ»
5. Ποιοι τοπικοί και διεθνείς οργανισμοί ασχολούνται με τα μεταναστευτικά θέματα;
6. Πως κρίνεται η αποτελεσματικότητα των πολιτικών μετανάστευσης, βάσει και των σημερινών γεγονότων και εξελίξεων;
7. Υπάρχει συσχέτιση του φαινομένου της έξαρσης των τρομοκρατικών επιθέσεων με τα προβλήματα του μεταναστευτικού;
8. Ποιος ο ρόλος των Μη Κυβερνητικών Οργανισμών στην αντιμετώπιση των μεταναστευτικών και προσφυγικών προβλημάτων;
9. Πως κρίνεται η διαχείριση από πλευράς των ΜΜΕ των προβλημάτων της μετανάστευσης;

Περιγραφή της εργασίας – μεθοδολογικά εργαλεία

Αναφορικά με τα μεθοδολογικά εργαλεία και τις πηγές άντλησης των δεδομένων, η προσέγγιση της διερευνητικής μάθησης που θα ακολουθηθεί στα πλαίσια της εργασίας αυτής είναι εκείνη που ταιριάζει στο επιστημολογικό πεδίο των κοινωνικο-ιστορικών θεμάτων με κύριο εργαλείο την ερμηνευτική ανάλυση πρωτογενών κυρίως πηγών (ιστορικές καταγραφές, νομοθετικό πλαίσιο, ειδησιογραφία), με τη συνεπικουρία και δευτερογενών πηγών (άρθρα, απόψεις, έρευνες, μελέτες, νομοθετικές προτάσεις), για να κατανοηθούν αφενός τα ιστορικά γεγονότα και να αναδειχθεί ο τρόπος με τον οποίο αυτά σχετίζονται με το σήμερα, αφετέρου.

Εκπαιδευτική σκοπιμότητα

Ο κύριος εκπαιδευτικός σκοπός είναι η συνεργασία των μαθητών, προκειμένου αυτοί να συσχετίσουν αφηρημένες έννοιες με συγκεκριμένα παραδείγματα, να επεξηγήσουν φαινόμενα, να ερμηνεύσουν καταστάσεις, να αντιμετωπίσουν παρανοήσεις, να διατυπώσουν αξιολογήσεις, να προβούν σε γενικεύσεις, να παρέχουν διευκρινίσεις, να στοιχειοθετήσουν απόψεις στηριγμένες σε επιχειρήματα, να εντοπίσουν ιεραρχικές σχέσεις αλλά και να προσπαθήσουν να προβούν οι ίδιοι σε ιεραρχήσεις και  κατηγοριοποιήσεις.

Το θέμα καλεί τους μαθητές να κάνουν τις δικές τους κρίσεις, να καταθέσουν προτάσεις, να μοιραστούν τους συλλογισμούς τους με τους συμμαθητές τους προκειμένου να καταλήξουν σε κοινά συμπεράσματα. Τους «προκαλεί» να αναδείξουν αιτιώδεις σχέσεις, απαιτεί να γίνουν παραδοχές και τους «προτρέπει» σε συνεπαγωγές, προκειμένου να «εποικοδομήσουν» σταδιακά και με τις δικές τους δυνάμεις νέα γνώση.

Στο στάδιο της προετοιμασίας της παρουσίασης οι μαθητές, υποστηριζόμενοι τεχνικά αλλά και διαδικαστικά από τον διδάσκοντα αποκτούν γνώσεις και δεξιότητες που τους επιτρέπουν να οπτικοποιήσουν πληροφορίες καθώς και να επιλέξουν τις κατάλληλες τεχνικές παρουσίασης των ευρημάτων τους, ανάλογα με τη φύση των τελευταίων και σύμφωνα με τις απαιτήσεις του εκάστοτε ακροατηρίου (συμμαθητές, διδάσκοντες, κοινότητα).

Αναμενόμενα αποτελέσματα

Η συμμετοχή σε μια συλλογική προσπάθεια «ανακάλυψης» της γνώσης, όπου δεν υπάρχει αξιωματικά σωστή ή λανθασμένη άποψη, όπου κάθε αποτέλεσμα αξιολογείται, κάθε στόχος εξετάζεται ως προς την επίτευξή του και ενδεχομένως αναθεωρείται, προσφέρει στους μαθητές πολύτιμες μεταγνωστικές δεξιότητες, καθιστώντας τους ικανούς όχι μόνο  να μαθαίνουν αλλά να εξελίσσουν και τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουν.

Απαιτήσεις σε πόρους, υλικά και εξοπλισμό από τη σχολική μονάδα

Προκειμένου να είναι δυνατή η αναζήτηση πηγών από το διαδίκτυο, απαραίτητη είναι η διεξαγωγή του μαθήματος στην αίθουσα του Εργαστηρίου Πληροφορικής. Εξίσου απαραίτητη για του ίδιους λόγους κρίνεται η πρόσβαση στη βιβλιοθήκη του σχολείου.

Σε σχέση με τον οπτικοακουστικό εξοπλισμό, είναι απαραίτητη η χρήση βιντεοπροβολέα καθώς και ηχητικής εγκατάστασης, προκειμένου να γίνει η τελική παρουσίαση αλλά και οι τελικές προπαρασκευαστικές παρουσιάσεις πριν την τελευταία ολομέλεια.

Τέλος, κρίνεται αναγκαία η διασφάλιση επαρκούς ποσότητας εκτυπωτικού χαρτιού καθώς και μίας εφεδρικής μελανοταινίας για τον ασπρόμαυρο εκτυπωτή laser του Εργαστηρίου Πληροφορικής.

Ο προτείνων εκπαιδευτικός

Πάνος Γεώργιος

ΠΕ19 Πληροφορικής ΑΕI