Μάθημα: Ευρωπαϊκό Σχολικό Ραδιόφωνο

Περιγραφή εβδομάδας

Λειτουργία Διαδικτυακού Ραδιοφώνου – Διαδικτυακό Ραδιόφωνο – Τί είναι – πώς λειτουργεί
http://europeanschoolradio.eu/el/course/digitalsound

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Μέσω του διαδικτυακού ραδιοφώνου μεταδίδεται ψηφιακός ήχος, που μπορεί να είναι είτε μουσική είτε εκπομπές είτε σύντομα μηνύματα. Συχνά βλέπουμε τις ορολογίες audio live streaming ή podcasting και στην ενότητα αυτή θα εξηγήσουμε τι σημαίνουν και ποιες είναι οι διαφορές αναφορικά με τη λειτουργία ενός διαδικτυακού ραδιοφώνου.

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ

Ύστερα από την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, έχετε τη δυνατότητα να λάβετε βεβαίωση παρακολούθησης. ΣΤΟΧΟΙ Να κατανοήσετε τη διαδικασία μετάδοσης ήχου μέσω διαδικτυακού ραδιοφώνου. Να διαχωρίζετε ανάλογα με τον τύπο αναπαραγωγής ψηφιακού ήχου το podcasting και το audio live streaming. Το διαδικτυακό μάθημα “Λειτουργία Διαδικτυακού Ραδιοφώνου” δημιουργήθηκε στο πλαίσιο εκπόνησης διπλωματικής εργασίας για το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από την υπ. δρ. κα Ευτυχία Τούλιου Εμείς «δανειστήκαμε» το μάθημα από την ιστοσελίδα των διαδικτυακών μαθημάτων του Ευρωπαϊκού Σχολικού Ραδιοφώνου και το μεταφέραμε εδώ για να διευκολύνουμε τους μαθητές / μαθήτριές μας να πειραματιστούν με το υλικό χωρίς να «χαλάσουμε» κάποιο μέρος του κατά λάθος σε κείνον τον ιστότοπο. Ευχαριστούμε θερμά τους δημιουργούς του για την χρήση του και την ευκαιρία να μάθουμε πιο αποτελεσματικά τον τρόπο λειτουργίας και δημιουργίας ραδιοφωνικών μηνυμάτων και εκπομπών για χάρη του σχολείου μας και για να επικοινωνήσουμε με τους μαθητές της Ευρώπης για όσα μας ενώνουν. Επεξεργασία

Διαδικτυακό ραδιόφωνο

http://europeanschoolradio.eu/el/course/digitalsound/lessons/%cf%84%ce%b9-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%ba%cf%84%cf%85%ce%b1%ce%ba%cf%8c-%cf%81%ce%b1%ce%b4%ce%b9%cf%8c%cf%86%cf%89%ce%bd%ce%bf
- Καλώς ορίσατε στο πολιτισμικό μας πρόγραμμα :
  
  Ευρωπαϊκό Σχολικό Ραδιόφωνο
  
  Η ομάδα του πολιτισμικού προγράμματος ΕΣΡ του 2ου Γυμνασίου Καλύμνου σας καλωσορίζει και εύχεται να συνεργαστούμε χαρούμενα, πολιτισμένα, με πρωτότυπο και ενθουσιώδη τρόπο ώστε να δημιουργήσουμε δράσεις κι εκπομπές ραδιοφωνικές που θα μας ενώνουν στα νεανικά μας όνειρα για καταδύσεις στους ωκεανούς της γνώσης κι αναδύσεις στο φως του πολιτισμού. Σας προσκαλούμε!
- Ραδιοφωνικά .... κύματα! Οι ειδήσεις σε ομάδες θεμάτων του μαθήματός μας!
  
  Σας καλωσορίζουμε στις ομάδες συζητήσεως θεμάτων του μαθήματός μας. Με ευγένεια, σεβασμό στη γνώμη των συμμαθητών μας, λαχτάρα για δημιουργία και ανακάλυψη σας προσκαλούμε να συμμετέχετε με τις ιδέες, τις απόψεις, τις διαφωνίες σας ακόμα στο οικοδόμημα ενός ραδιοφωνικού σταθμού που υπηρετεί το σχολείο και τους μαθητές του, εμάς, όχι μόνο σε τοπικό ελληνικό ή ευρωπαϊκό αλλά παγκόσμιο επίπεδο! Οι φιλοδοξίες κάνουν τους ανθρώπους σπουδαίους! Καλή μας αρχή!
- Ραδιοφωνικά .... κύματα - Οι ειδήσεις μας και τα νέα μας σε ομάδες θεμάτων! Ομάδα Συζητήσεων
  Επίκαιρα
ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΗ - ΜΑΘΗΜΑ 1 - Λειτουργία Διαδικτυακού Ραδιοφώνου - Διαδικτυακό Ραδιόφωνο - Τί είναι -
Γιατί διαδικτυακό ραδιόφωνο (web radio) ;

Το διαδικτυακό ραδιόφωνο είναι η συνεχής ροή ήχου μέσω διαδικτύου. Αυτή η μέθοδος μετάδοσης παρέχει αρκετά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με την μετάδοση σε FM για τους παρακάτω βασικούς λόγους.

Μετάδοση

Δεδομένου ότι το διαδικτυακό ραδιόφωνο δεν χρησιμοποιεί περιορισμένο φάσμα, όπως στα FM, ο αριθμός των διαδικτυακών σταθμών που μπορεί να υπάρχουν είναι απεριόριστος. Αυτό σημαίνει ότι κοινότητες με πολύ συγκεκριμένα ενδιαφέροντα μπορούν να εγκαταστήσουν ραδιοφωνικούς διαδικτυακούς σταθμούς χωρίς να ανησυχούν για τη μετάδοση. Ωστόσο, οι ραδιοφωνικοί διαδικτυακοί σταθμοί πρέπει να υπολογίσουν το απαιτούμενο εύρος ζώνης βάσει του αναμενόμενο πλήθος ακροατών. Το εύρος ζώνης δεν αποτελεί περιοριστικό παράγοντα για τη δημιουργία ενός ραδιοφωνικού διαδικτυακού σταθμού.

Προσβασιμότητα

Λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος του πληθυσμού που χρησιμοποιεί καθημερινά τις φορητές συσκευές, smartphones, tablets για την ψυχαγωγία και είναι τον χρόνο που οι χρήστες είναι συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο, τότε εύκολα συμπεραίνεται ότι οποιοσδήποτε ραδιοφωνικός διαδικτυακός σταθμός υπερέχει στο κομμάτι της προσβασιμότητας από αντίστοιχους σταθμούς στα FM.

Νομοθεσία

Το διαδικτυακό ραδιόφωνο τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό δεν ιδρύεται κατόπιν άδειας και δεν υπόκειται σε έλεγχο περί νομιμότητας. Η έλλειψη ρύθμισης συνεπάγεται ότι κάθε άτομο ή ομάδα μπορεί να δημιουργήσει ένα ραδιοφωνικό διαδικτυακό σταθμό χωρίς να ανησυχεί για τις εν λόγω απαιτήσεις. Αντίστοιχα, δεν ρυθμίζεται το περιεχόμενο που θα μεταδίδεται σε ένα διαδικτυακό ραδιόφωνο. Συνεπώς, οι ραδιοφωνικοί διαδικτυακοί σταθμοί υποχρεούνται μόνο να ακολουθούν τις βασικές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το Διαδίκτυο της χώρας στην οποία λειτουργούν, οι οποίες είναι πολύ λιγότερο αυστηρές και δεν θέτουν περιορισμούς στις ειδήσεις, τα μεταδιδόμενα προγράμματα ή τις διαφημίσεις που μπορούν να μεταδοθούν μέσω του Διαδικτυακού Ραδιοφώνου .

http://europeanschoolradio.eu/el/course/digitalsound/lessons/%cf%84%ce%b9-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-live-streaming

Τι είναι audio streaming

Audio Streaming

Στο διαδίκτυο μπορεί ένας χρήστης να ακούσει ένα αρχείο ήχου ή ένα βίντεο, κάνει λήψη του αρχείου ήχου στον υπολογιστή του ή σε άλλη φορητή συσκευή. Έπειτα ο χρήστης μπορεί να έχει πρόσβαση στο αρχείο ακόμα και όταν δεν είναι συνδεδεμένος στο διαδίκτυο, μπορεί να αντιγράψει το αρχείο σε άλλο υπολογιστή, να το επεξεργαστεί ή να κάνει ό, τι θέλει. Ωστόσο, ο χρήστης μπορεί να έχει πρόσβαση σωστά στο αρχείο μόνο αφού ολοκληρωθεί η λήψη του αρχείου.

Από την άλλη πλευρά, όταν ένας χρήστης παρακολουθεί βίντεο σε έναν ιστότοπο, όπως το YouTube, ο υπολογιστής δεν περιμένει πρώτα να γίνει λήψη του αρχείου πριν από την αναπαραγωγή του βίντεο.

Το περιεχόμενο στην περίπτωση διατίθεται ως ροή ήχου / βίντεο και δεν παραμένει κανένα αρχείο στον υπολογιστή για χρήση μετά την πρόσβαση του χρήστη στο περιεχόμενο. Επειδή ο ήχος ή το βίντεο είναι διαθέσιμα ως ροή στον χρήστη, αυτή η μέθοδος παροχής περιεχομένου στον χρήστη αναφέρεται ως Streaming. Η ροή βίντεο λέγεται video streaming και αντίστοιχα η ροή ήχου λέγεται audio streaming. Ο διακομιστής που παρέχει το ήχο / βίντεο ονομάζεται streaming server και ο υπολογιστής του χρήστη που προβάλλει το περιεχόμενο ονομάζεται streaming client.

Audio live streaming

Ένα από τα κύρια πλεονεκτήματα της ροής είναι ότι ο streaming server δίνει τη δυνατότητα να παρέχει όχι μόνο ηχογραφημένα αρχεία, αλλά και να μεταδώσει ζωντανά ήχο ή βίντεο που παράγεται απευθείας. Μια τέτοια μέθοδος ροής αναφέρεται ως ζωντανή ροή ή live streaming.

Streaming on demand

Η τεχνολογία ροής (streaming technology) δε χρησιμοποιείται αποκλειστικά για ζωντανή ροή (live streaming). Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί, αντί της παραδοσιακής μεθόδου λήψης αρχείου ήχου/βίντεο πριν την ακρόαση, για ροή ήχου/βίντεο κατ’ απαίτηση.

Τα βασικά πλεονεκτήματα είναι:

Η καθυστέρηση είναι γενικά χαμηλότερη, ώστε το οπτικοακουστικό αρχείου αρχίζει να αναπαράγεται γρηγορότερα

Συμβατότητα ανάλογα με τη συσκευή του χρήστη

Αξιοποίηση του εύρους ζώνης πιο αποτελεσματικά, λόγω έγκαιρης λήψης του οπτικοακουστικού αρχείου

Buffering

Η διαδικασία streaming ρυθμίζεται από τον κεντρικό υπολογιστή του διαδικτυακού ραδιοφώνου, όμως για να έχει πρόσβαση ένας χρήστης στο ηχητικό περιεχόμενο του streaming χρησιμοποιεί έναν player για αναπαραγωγή του ήχου. Η διαδικασία για την αποκωδικοποίηση του ήχου από τη ροή streaming γίνεται στον υπολογιστή του κάθε χρήστη και ονομάζεται buffering. O όρος buffering αναφέρεται στο “κατέβασμα” μικρού ποσού δεδομένων από τη ροή ήχου που μεταδίδεται σε τακτά χρονικά διαστήματα της τάξεως των δευτερολέπτων. Υπάρχει μια προσωρινή μνήμη στον υπολογιστή του κάθε χρήστη που λέγεται buffer. Εκεί μόλις φορτωθούν τα πρώτα δεδομένα ως το πρώτο πακέτο δεδομένων, τότε ο χρήστης μπορεί να ακούσει τον ήχο. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται και έτσι ο χρήστης έχει πρόσβαση στο streaming. Έχοντας προκαταβολικά προμηθεύσει κομμάτια ήχου στη μνήμη RAM είναι ο λόγος για τον οποίο αποφεύγονται οι διακοπές στη μετάδοση κατά την αναπαραγωγή της ροής. Σε μια ζωντανή μετάδοση (audio live streaming) μέσω του διαδικτυακού ραδιοφώνου υπάρχει μία μικρή καθυστέρηση εξαιτίας της διαδικασίας του buffering.

Τύπος μετάδοσης ήχου για audio streaming

Σίγουρα θα γνωρίζετε ορισμένους τύπους αρχείων ήχου, όπως mp3 και wav, τους οποίους συναντάτε κατά την ακρόαση μουσικής. Όμως, τι συμβαίνει κατά την κωδικοποίηση και μετάδοση του ήχου από ένα ραδιοφωνικό πρόγραμμα μέσω διαδικτύου; Υπάρχει περιορισμός ως προς τη μορφή αρχείων ήχου για να μεταδοθούν και τι συμβαίνει με τα λογισμικά που στέλνουν τον ήχο από τον κεντρικό υπολογιστή του ραδιοφώνου στους υπολογιστές ή τις συσκευές των ακροατών;

Opus

Το Opus είναι ένας δωρεάν τύπος αρχείου, που καταφέρνει να βελτιστοποιήσει την ποιότητα σε διαφορετικούς ρυθμούς μετάδοσης και διαφορετικούς τύπους ήχου. Η μουσική και η ομιλία μπορούν να βελτιστοποιηθούν με ποικίλους τρόπους και το Opus χρησιμοποιεί τους κωδικοποιητές SILK και CELT για να το επιτύχει αυτό. Μέχρι στιγμής, το Opus υποστηρίζεται από τον Firefox σε υπολογιστή και σε φορητές συσκευές καθώς και τις τελευταίες εκδόσεις του Chrome και του Opera.

MP3, AAC, Ogg Vorbis

Η ροή ήχου αξιοποιεί τη συμπίεση προκειμένου να δημιουργηθούν μικρότερα σε όγκο αρχεία χρησιμοποιώντας μορφή κωδικοποίησης όπως mp3, AAC, Ogg Vorbis. Μπορούν να μεταδοθούν μέσω συγκεκριμένων τεχνολογιών από τον κεντρικό υπολογιστή (server- side technologies).

Server-side Streaming Technologies

Η μετάδοση ήχου επιτυγχάνεται όταν έχει εγκατασταθεί ένα λογισμικό διακομιστή συνεχούς ροής. Τα παρακάτω λογισμικά αποτελούν τις πιο δημοφιλείς τεχνολογίες, αλλά υπάρχει μεγάλη γκάμα επιλογών σε streaming media systems.

SHOUTcast

O SHOUTcast ως διακομιστής συνεχούς ροής μεταδίδει ψηφιακό ήχο ως MP3 ή AAC μορφή. Για διαδικτυακή μετάδοση το SHOUTcast μεταδίδει μέσω HTTP πρωτοκόλλου.

Icecast

Ο Icecast ως διακομιστής συνεχούς ροής μεταδίδει ψηφιακό ήχο σε Ogg Vorbis/Theora, αλλά και MP3 και AAC μορφή μέσω του πρωτοκόλλου SHOUTcast.

http://europeanschoolradio.eu/el/course/digitalsound/lessons/%cf%84%ce%b9-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-podcast
ΜΑΘΗΜΑ 2 - Τι είναι το Podcasting
Έχετε δημιουργήσει ένα ηχητικό αρχείο, για παράδειγμα μία σύντομη ραδιοφωνική εκπομπή, και επιθυμείτε να αναρτηθεί σε έναν μοντέρνο και ελκυστικό χώρο στο διαδίκτυο, ώστε να έχουν πρόσβαση οι χρήστες. Θέλετε να οργανώσετε και τις υπόλοιπες ηχογραφήσεις σας, να βάλετε ετικέτες και να προωθήσετε το αρχείο σας. Εφόσον δημιουργήσετε το υλικό σας τότε θα χρειαστεί να επιλέξετε πού θα το αναρτήσετε και με τι τρόπο.

Το podcasting ως στοιχείο ενός διαδικτυακού ραδιοφώνου

Στο σημείο αυτό θα χρειαστεί να τονίσουμε ότι μια ακολουθία αρχείων ήχου που δημιουργούμε αποτελεί ένα χρήσιμο στοιχείο του διαδικτυακού ραδιοφώνου. Το διαδικτυακό ραδιόφωνο είναι η συνεχής ροή ήχου μέσω της διαδικασίας streaming. Το podcasting είναι η κατ’ απαίτηση ροή αρχείων ήχου όταν ο χρήστης επιθυμεί. Φυσικά και η ταυτότητα ενός διαδικτυακού ραδιοφωνικού σταθμού φαίνεται μέσα από τα αρχεία ήχου που έχουν ήδη μεταδοθεί, αλλά αυτά εμφανίζονται ως ιστορικό των εκπομπών, ώστε να ανατρέξει οποιοσδήποτε ακροατής και να ακούσει ξανά τι είχε μεταδοθεί κάποια συγκεκριμένη στιγμή μέσω του ραδιοφωνικού προγράμματος.

Δομή του Podcasting

Η δομή διανομής του podcasting είναι μια εξέλιξη του blogging και άλλων παρόμοιων μορφών δημιουργίας περιεχομένου από χρήστες (User Generated Content). Ειδικότερα, το podcasting χρησιμοποιεί RSS, ένα αρκτικόλεξο για το “Really Simple Syndication”, ή “Rich Site Summary”, ανάλογα με το ποιον ζητάτε. Η χρήση RSS είναι ένας τρόπος για την αυτόματη αποστολή επικαιροποιημένων πληροφοριών, είτε πρόκειται για κείμενο, φωτογραφίες, βίντεο ή ήχο. Ένας χρήστης μπορεί να χρησιμοποιήσει διάφορα λογισμικά για να εγγραφεί σε μια “ροή” RSS και να λάβει αυτόματα τις ενημερώσεις που κάνει ο δημιουργός περιεχομένου. Ένας χρήστης θα χρησιμοποιεί συνήθως RSS για να παραμείνει ενήμερος για νέες προσθήκες ή για να δει αυτόματα νέο περιεχόμενο σε αγαπημένους ιστοτόπους.

Οι δημιουργοί περιεχομένου κατασκευάζουν μια “ροή” RSS, γράφοντας ένα αρχείο κειμένου που περιλαμβάνει κάποιο σχετικά βασικό κώδικα, σε μορφή XML. Αυτή είναι μια γλώσσα σήμανσης, που περιέχει ένα σύνολο κανόνων για την ηλεκτρονική κωδικοποίηση κειμένων και επιτρέπει σε άλλα προγράμματα να διαβάζουν το περιεχόμενο. Αυτό το αρχείο XML περιλαμβάνει τις πληροφορίες που πρόκειται να διανεμηθούν ή μια συνοπτική περίληψη των περιεχομένων μαζί με ορισμένα τυπικά “μεταδεδομένα” (metadata) που θα ενημερώνουν τον χρήστη σχετικά με τo περιεχόμενo της ροής δεδομένων. Είναι μια αρκετά απλή μορφή, που ακόμη και χρήστες που δεν είναι εξοικειωμένοι με τον προγραμματισμό μπορούν να καταλάβουν.

Κατά το 2003, ορισμένοι κατάλαβαν ότι ένα αρχείο ήχου θα μπορούσε να συμπεριληφθεί ως “περίβλημα” σε μια ροή RSS. Αυτό το περίβλημα είναι μια σειρά κώδικα μέσα στην XML που δείχνει σε ένα αρχείο ήχου, το οποίο επιτρέπει την αυτόματη λήψη του αρχείου ήχου στον υπολογιστή ενός συνδρομητή. Από την αρχή, θεωρήθηκε ότι οι περισσότεροι χρήστες θα ακούσουν αυτά τα αρχεία ήχου στα iPod, έτσι ήταν μια μορφή μετάδοσης (broadcasting) για iPods, εξ ου και ο όρος “podcasting”.

Σύντομα, υπήρχαν αρκετά προγράμματα “podcatcher” που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν και να αναπαράγουν αρχεία ήχου ως ροή RSS ή XML, τα podcasts. Τα podcatcher, ή αλλιώς, podcast client, Μέσα σε μερικά χρόνια, η Apple είχε ενσωματώσει τη συνδρομή και την αναπαραγωγή podcast στο iTunes, και τώρα, το iTunes είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος με τον οποίο οι χρήστες εγγράφονται και ακούνε τα podcast. Υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι με τους οποίους οι ακροατές μπορούν να αποκτήσουν podcast, αλλά επειδή το iTunes είναι ο πιο δημοφιλής τρόπος, είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι η ροή του podcast σας είναι συμβατή με το iTunes.

Στο βασικό επίπεδο, μια τροφοδοσία podcast θα μπορούσε να είναι μια βασική ροή RSS, με κώδικα για ένα περίβλημα που αναφέρεται σε ένα αρχείο ήχου.

Το πιο σημαντικό είναι η δυνατότητα προσθήκης/εμφάνισης ετικετών που σχετίζονται με τα αρχεία ήχου και η δυνατότητα αναζήτησης σύμφωνα με ορισμένα φίλτρα.

Πού να δημιουργήσετε podcast

Υπάρχουν πολλές επιλογές πού να αποθηκεύσετε το RSS του podcast που έχετε δημιουργήσει. Μπορείτε να αποθηκεύσετε εξωτερικά σε μια υπηρεσία που υπάρχει στο διαδίκτυο, όπως το soundcloud, και στη συνέχεια να μεταφέρετε τη ροή στη σελίδα του ραδιοφώνου σας. Σε αυτή την περίπτωση, δε θα επιβαρύνετε τον server του ραδιοφώνου σας, εξοικονομώντας χώρο. Ωστόσο, καλό είναι να κρατάτε back up των αρχείων ήχου που έχετε αναρτήσει σε μια άλλη διαδικτυακή υπηρεσία φιλοξενίας podcast, διότι για οποιοδήποτε λόγο η υπηρεσία ενδέχεται να πάψει να ανταποκρίνεται είτε λόγω προσωρινού προβλήματος είτε εξαιτίας περιορισμένου χώρου που σας διαθέτει δωρεάν. Έτσι, αναγκαστικά, δε θα αποφύγετε να αξιοποιήσετε χώρο σε δικό σας server και να αναρτάτε εκεί τα αρχεία ήχου.

Υπηρεσίες Φιλοξενίας podcast

Μια δημοφιλής υπηρεσία φιλοξενίας podcast είναι το Soundcloud. Εάν δημιουργήσετε λογαριασμό δωρεάν, σας επιτρέπει να αναρτάτε αρχεία ήχου αλλά με περιορισμένες δυνατότητες ως προς τον συνολικό διαθέσιμο όγκο προς αξιοποίηση. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να διαβάσετε εδώ: Soundcloud for Podcasting

Για έναν επαγγελματικό διαδικτυακό ραδιοφωνικό σταθμό προτείνεται η κατασκευή podcast, χωρίς τη χρήση δωρεάν διαδικτυακών εργαλείων με παροχές που δεν εξυπηρετούν τις αυξημένες ανάγκες σε δημοσίευση αρχείων ήχου.

Είναι πολύ σημαντικό να έχετε διαθέσιμο το podcast σε εμφανές σημείο στον διαδικτυακό τόπο του ραδιοφώνου σας, διότι είναι ο καλύτερος τρόπος οι χρήστες του διαδικτύου που επισκέπτονται την ιστοσελίδα σας να γίνουν ακροατές σας εάν τους προσελκύσει το ενδιαφέρον το υλικό που προβάλετε.

Έτσι, εάν χρησιμοποιείτε wordpress για τη ιστοσελίδα του ραδιοφώνου θα μπορέσετε να αξιοποιήσετε ως καλύτερη δυνατή λύση για το podcast το συμβατό με τη σελίδα πρόσθετο (plug in) για το αρχείο των εκπομπών σας. Πρόκειται για το Powerpress της Blubrry για μια δωρεάν λύση που εγκαθίσταται εύκολα στο wordpress και σας δίνει τη δυνατότητα να μεταφέρετε όλη τη ραδιοφωνική παραγωγή σας από ροή RSS δίνοντάς σας τα απαραίτητα στατιστικά ακροαματικότητας. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να διαβάσετε εδώ: Podcast media hosting

Ένα απλούστερο πρόσθετο για ανάρτηση Podcast σε wordpress είναι το Seriously Simple Podcasting, με δυνατότητα ανάρτησης των αρχείων ήχου ως episodes.

http://europeanschoolradio.eu/el/course/digitalsound/lessons/%cf%83%cf%85%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%ba%cf%84%cf%85%ce%b1%ce%ba%ce%bf%cf%8d-%cf%81%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%bf%cf%86%cf%8e%ce%bd%ce%bf%cf%85
ΜΑΘΗΜΑ 3 - Συστατικά διαδικτυακού ραδιοφώνου
Στην περίπτωση του διαδικτυακού ραδιοφώνου, εκτός από τον διακομιστή συνεχούς ροής (streaming server) και τον έναν ή περισσότερους σταθμούς ακρόασης συνεχούς ροής (server clients), υπάρχει ακόμα μία οντότητα που μεσολαβεί στην πορεία της μετάδοσης του ψηφιακού ήχου και ονομάζεται διακομιστής συνεχούς ροής (streaming server).

Ο ψηφιακός ήχος που στέλνεται από τον διακομιστή συνεχούς ροής στους σταθμούς ακρόασης προέρχεται από τον σταθμό δημιουργίας συνεχούς ροής. Αυτό με πολύ απλά λόγια σημαίνει ότι σε έναν υπολογιστή έχει εγκατασταθεί ένα λογισμικό αυτοματισμού ραδιοφωνικού προγράμματος και ένας streaming encoder, όπου εκεί δημιουργείται το ραδιοφωνικό πρόγραμμα και επιθυμείτε να ακούγεται. Σε έναν άλλον υπολογιστή, που εξυπηρετεί τη μετάδοση και λέγεται streaming server, υπάρχει ένα λογισμικό για τη μετάδοση όλης αυτής της ροής ήχου (πχ. Icecast server) και το στέλνει μέσω διαδικτύου προς πάσα κατεύθυνση και όποιος χρήστης επιθυμεί, μπορεί να έχει πρόσβαση στην ακρόαση.

Ο διαχωρισμός του Σταθμού Δημιουργίας από τον Διακομιστή Συνεχούς Ροής

Ο κύριος λόγος του διαχωρισμού του σταθμού δημιουργίας συνεχούς ροής (source client) από τον διακομιστή συνεχούς ροής (streaming server) είναι ότι, παρόλο που ο σταθμός δημιουργίας συνεχούς ροής πρέπει να ρυθμιστεί από το διαδικτυακό ραδιόφωνο, αυτό δε συμβαίνει για τον διακομιστή συνεχούς ροής. Ο διακομιστής συνεχούς ροής μπορεί να παρέχεται από κάποια υπηρεσία Streaming Service Provider. Τα βασικά πλεονεκτήματα αυτής του διαχωρισμού είναι:
- Ο ραδιοφωνικός σταθμός δεν χρειάζεται να ανησυχεί για την αγορά και τη συντήρηση ενός διακομιστή.
- Ο ραδιοφωνικός σταθμός χρειάζεται μόνο αρκετό εύρος ζώνης (bandwith) για να στείλει μια ροή ήχου στο διακομιστή. Ο διακομιστής μπορεί στη συνέχεια να χειριστεί μεγάλο αριθμό σταθμών ακρόασης, επειδή διαθέτει το απαιτούμενο εύρος ζώνης για να επιτρέψει σε πολλούς σταθμούς να έχουν πρόσβαση στη ροή. Αυτό μειώνει το κόστος εύρους ζώνης του ραδιοφωνικού σταθμού.
- Ο υπολογιστής που έχει το λογισμικό αυτοματισμού ραδιοφωνικού προγράμματος για λόγους ασφαλείας δεν είναι συνδεδεμένος στο διαδίκτυο ως είσοδος αλλά μόνο ως έξοδος, ώστε με ένα λογισμικό για κωδικοποίηση (πχ Butt) να μπορεί να συνδεθεί στον streaming server για να μεταφέρει τη ροή ήχου.
Για να μεταδοθεί ο ήχος στο διαδικτυακό ραδιόφωνο, η κύρια ροή εκπομπής από την κονσόλα πρέπει να μεταφερθεί στον υπολογιστή λήψης ήχου και μετάδοσης, ο οποίος στη συνέχεια πρέπει να αποστείλει τη ροή ως ψηφιακό ήχο στον διακομιστή συνεχούς ροής. Έτσι, ο υπολογιστής λήψης ήχου και μετάδοσης έχει διπλό ρόλο και αποτελεί πλέον τον σταθμό δημιουργίας συνεχούς ροής. Υπάρχει ένας πολύ απλούστερος τρόπος για να μεταδίδει ήχο το διαδικτυακό ραδιόφωνο όταν πρόκειται για μετάδοση μόνο ηχογραφημένων εκπομπών και μουσικής που βρίσκονται σε έναν υπολογιστή ως αρχεία ήχου. Σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν υπάρχει λόγος χρήσης κονσόλας και αρκεί η κατάλληλη εγκατάσταση λογισμικών. Τα αρχεία ήχου αποστέλλονται στον διακομιστή συνεχούς ροής ως ψηφιακός ήχος απευθείας από τον υπολογιστή μετάδοσης. Μια τέτοια επιλογή μπορεί να είναι εύκολη και οικονομική, αλλά περιορίζει τις δυνατότητες του σταθμού, καθώς ο σταθμός μπορεί να μην επιτρέψει σε έναν παραγωγό να μιλάει ζωντανά ή να κάνει μίξη οποιοδήποτε επιπλέον ήχου.

Ένα διαδικτυακό ραδιόφωνο, πόσοι σταθμοί δημιουργίας ροής ήχου;

Εάν επιθυμείτε να δημιουργήσετε ένα Διαδικτυακό Ραδιόφωνο, όπου απλά θα μεταδίδετε ηχογραφημένες εκπομπές και μουσική ως αρχεία ήχου, τότε ένας απλός υπολογιστής θα είναι αρκετός για το στούντιο σας. Σε αυτήν την περίπτωση, θα χρειαστείτε έναν σταθμό δημιουργίας συνεχούς ροής με το λογισμικό για το ραδιοφωνικό πρόγραμμα (Radio Automation Software) και το λογισμικό που μπορεί να μεταφέρει αρχεία ήχου από τον υπολογιστή σας και να το στείλει στον διακομιστή συνεχούς ροής για μετάδοση (Streaming Encoder). Με ή χωρίς στούντιο θα έχετε μόνο έναν Source Client.

Αν θέλετε να αναμίξετε άλλες πηγές ήχου με τις ηχογραφημένες εκπομπές ή θέλετε να επιτρέψετε σε άλλους χρήστες να μεταδίδουν το δικό τους πρόγραμμα ζωντανά στο διαδικτυακό σας ραδιόφωνο, τότε θα χρειαστεί μια κονσόλα ήχου και πρόσθετα μικρόφωνα και φυσικά ένα λογισμικό για τη λήψη του ήχου. Σε αυτή την περίπτωση μπορείτε είτε να διαθέτετε δικό σας στούντιο, όπου θα φιλοξενούνται οι ραδιοφωνικοί παραγωγοί για να μεταδίδουν το πρόγραμμά τους μέσω της ροής σας είτε να μοιράσετε τα στοιχεία για τις ρυθμίσεις σύνδεσης με τον Streaming Server σας και μέσω ενός συμβατού με τον Streaming Server λογισμικού ζωντανής εκπομπής, ο υπολογιστής τους θα αποτελεί περιστασιακά Source Client για το Διαδικτυακό σας Ραδιόφωνο. Με ή χωρίς στούντιο θα έχετε όσους Source Clients θέλετε.

Στην παρακάτω εικόνα μπορείτε να παρατηρήσετε το διάγραμμα ενός διαδικτυακού ραδιοφώνου, το οποίο επιτρέπει και σε άλλους source clients να μεταδώσουν το πρόγραμμά τους.

Στο διαδίκτυο υπάρχουν πάροχοι streaming που φιλοξενούν στον χώρο τους το στήσιμο ενός διαδικτυακού ραδιοφώνου, διαθέτοντας streaming servers, radio automation softwares και radio players.

Streaming Service Providers

http://www.listen2myradio.com/index.php

http://myradiostream.com/

http://wavestreaming.com/broadcast

Εάν θέλετε να επιχειρήσετε το στήσιμο ενός διαδικτυακού ραδιοφώνου σε δικό σας server, τότε οι παρακάτω σύνδεσμοι θα σας βοηθήσουν.

Streaming Servers

https://www.internet-radio.com/servers/icecast/

https://www.shoutcast.com/BroadcastNow

Broadcast Encoders

https://sourceforge.net/directory/communications/streaming-comms/os:windows/

Ustream https://www.ustream.tv/live-broadcasting-apps-and-hardware

Quicktime broadcaster 1.5.3

https://support.apple.com/kb/dl764?locale=el_GR

Edcast https://www.edcast.com/

butt https://sourceforge.net/projects/butt/

https://www.internet-radio.com/community/threads/streaming-with-the-butt-encoder-on-both-shoutcast-and-icecast-servers.5893/

Source clients και Media Players που συνεργάζονται με τον Icecast

http://icecast.org/apps/

Streaming Clients- Players

iTunes https://www.apple.com/gr/itunes/

http://www.shouthost.com/freeflashplayer/

https://mixstream.net/streaming/create-a-flash-radio-player.php

https://myradiostream.com/tools/web-players.php

http://webplayershoutcast.com/free-webplayer-flash-html5/web-player-html-free-generator-html/

http://www.caster.fm/free-shoutcast-player.php
ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ - ΜΑΘΗΜΑ 1 - Ακουστική χώρου ηχογράφησης- μετάδοσης
europeanschoolradio.eu/el/course/acoustics

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Η ποιότητα του ήχου συνδέεται πρωταρχικά με τον χώρο από όπου μεταδίδεται απευθείας ή καταγράφεται για να επεξεργαστεί και να μεταδοθεί στη συνέχεια. Αν ο χώρος δεν πληροί ορισμένες ελάχιστες προδιαγραφές ακουστικής, τότε το αποτέλεσμα του ηχητικού αρχείου δε θα είναι καλό. Συνεπώς, η ραδιοφωνική παραγωγή που γίνεται εκτός στούντιο είναι πιο δύσκολο και ο τεχνικός αναλαμβάνει τον ρόλο να φροντίσει, ώστε επικρατούν οι κατάλληλες συνθήκες κατά την ηχογράφηση ή μετάδοση.

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ

Ύστερα από την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, έχετε τη δυνατότητα να λάβετε βεβαίωση παρακολούθησης.

ΣΤΟΧΟΙ

Θα γνωρίσετε τις τεχνικές προδιαγραφές ενός ραδιοφωνικού στούντιο

Θα είστε σε θέση να διακρίνετε τα χαρακτηριστικά του χώρου ηχογράφησης ανάλογα με το ηχητικό αρχείο που ακούτε

Θα εκτιμήσετε τη σημαντικότητα τήρησης βασικών αρχών ακουστικής στις καθημερινές δραστηριότητες μετάδοσης ήχου/ηχογράφησης

Το διαδικτυακό μάθημα “Ακουστική χώρου ηχογράφησης- μετάδοσης” δημιουργήθηκε στο πλαίσιο εκπόνησης διπλωματικής εργασίας για το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από την υπ. δρ. κα Ευτυχία Τούλιου
Μάθημα 2 - Ηχομόνωση- Ηχοαπορρόφηση
Οι προδιαγραφές χώρου για ραδιοφωνική παραγωγή.

http://europeanschoolradio.eu/el/course/acoustics?tab=tab-curriculum

http://europeanschoolradio.eu/el/course/acoustics/lessons/%cf%84%ce%b9-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%ce%b7%cf%87%ce%bf%ce%bc%cf%8c%ce%bd%cf%89%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%b9-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%ce%b7%cf%87%ce%bf%ce%b1%cf%80%ce%bf%cf%81%cf%81%cf%8c

1.1. Ηχομόνωση

Βρίσκεστε σε μια τυπική αίθουσα εργαστηρίου πληροφορικής σε ένα σχολείο, όπως στην παραπάνω εικόνα, και θέλετε να ηχογραφήσετε ομιλία, ενώ εξωτερικά της αίθουσας υπάρχει θόρυβος. Για ποιον λόγο πιστεύετε ότι το αποτέλεσμα της ηχογράφησης δε θα είναι καλό;

Απουσία ηχομόνωσης.
.

Θόρυβος εκτός αίθουσας.
.

Τι είναι ηχομόνωση;

Ηχομόνωση- Ηχο-απορρόφηση

0/2

Τι είναι ηχομόνωση;

Τι είναι ηχοαπορρόφηση;

Ραδιοφωνικό στούντιο

0/3

Εξωτερικός χώρος

Χώρος ηχογράφησης

Χώρος ελέγχου

Αξιολόγηση ενότητας

2/3

Δραστηριότητα 1

Δραστηριότητα 2

Προδιαγραφές χώρου ηχογράφησης

H ηχογράφηση σε αίθουσα με χαρακτηριστικά όμοια με των παραπάνω χώρων θα έχει καλό αποτέλεσμα στην ποιότητα ήχου

True

False

Η ηχογράφηση ομιλίας σε έναν αντίστοιχο χώρο με την παραπάνω εικόνα θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα με την ηχογράφηση σε αίθουσα όπως στην προηγούμενη διαφάνεια

True

False

Ο χώρος ηχογράφησης με την κατάλληλη ηχοαπορρόφηση

Άλλα υλικά

Εκτός από τα ηχοαπορροφητικά υλικά χρησιμοποιούνται σε ορισμένες περιπτώσεις οι Διαχυτές ήχου.

Προσπίπτοντας στην επιφάνεια του υλικού και αλλάζοντας κατεύθυνση, ο ήχος μεταδίδεται ομοιόμορφα σε όλον τον χώρο

Χαρακτηριστικά ηχοαπορροφητικών υλικών

Τα ηχοαπορροφητικά υλικά τοποθετούνται ύστερα από μελέτη του χώρου σχετικά με την ιδιότητά τους ως προς την ικανότητα απορρόφησης.

Η επιλογή γίνεται σύμφωνα με τον λόγο που έχει σχεδιαστεί ο χώρος (ηχογράφηση ομιλίας ή μουσικής)

Η ανθρώπινη ομιλία κυμαίνεται έως τη συχνότητα περίπου 300 Hz. Για τους άνδρες η τυπική θεμελιώδης συχνότητα είναι 125 Hz και για τις γυναίκες περίπου μια οκτάβα υψηλότερη, ίση με 250 Hz.

Τα ηχοαπορροφητικά υλικά τοποθετούνται ύστερα από μελέτη του χώρου σχετικά με την ιδιότητά τους ως προς την ικανότητα απορρόφησης.

Η επιλογή γίνεται σύμφωνα με τον λόγο που έχει σχεδιαστεί ο χώρος (ηχογράφηση ομιλίας ή μουσικής)

Η ικανότητα απορρόφησης διαφέρεια ανάλογα με την υφή του υλικού και χαρακτηρίζεται από τον συντελεστή απορρόφησης, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.

Τι εξυπηρετεί η ηχοαπορρόφηση;

Κατά την ηχογράφηση ομιλίας χρειαζόμαστε μόνο τον άμεσο ήχο. Με την ηχοαπορρόφηση μειώνεται η αντήχηση και οι πολλαπλές ανακλάσεις ήχου.

Οι λείες και σκληρές επιφάνειες έχουν την ιδιότητα να αντανακλούν τον ήχο, με αποτέλεσμα να ενισχύεται σημαντικά ο ήχος που παράγεται από εσωτερικές πηγές σε αυτούς τους χώρους. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται αντήχηση.
αντήχηση και η ηχογράφηση ομιλίας

Τι σχέση η αντήχηση με την ηχογράφηση ομιλίας; Πώς μπορούμε να μετρήσουμε την αντήχηση που έχει ο χώρος μας; Δείτε το παρακάτω βίντεο και απαντήστε στην ερώτηση που ακολουθεί.
Πόσο χρόνο αντήχησης χρειαζόμαστε για ραδιοφωνική παραγωγή;

Μεγαλύτερο του ενός δευτερολέπτου.
.

Μικρότερο του ενός δευτερολέπτου.
.
Σελίδα: 1
Μάθημα 3 - Ραδιοφωνικό στούντιο
Στήσιμο ραδιοφωνικού στούντιο λαμβάνοντας υπόψη τις προδιαγραφές. - Εξωτερικός χώρος

Ακουστική Χώρου Ηχογράφησης

Χώρος ηχογράφησης

Στις παρακάτω εικόνες μπορείτε να παρατηρήσετε τον τρόπο που έχει κατασκευαστεί ένας συγκεκριμένος χώρος ηχογράφησης, για ραδιοφωνική παραγωγή. Πρόκειται για το στούντιο του Τμήματος Ηλεκτρονικών Μηχανικών του Αλεξάνδρειου Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Θεσσαλονίκης, στο οποίο φιλοξενούνται εβδομαδιαία μαθητές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για την πραγματοποίηση ζωντανής εκπομπής. Στον συγκεκριμένο χώρο βρίσκονται συνήθως 10-15 μαθητές.

Ο χώρος ηχογράφησης ή ηχοληψίας είναι ένας χώρος με προσεκτικά μελετημένη ακουστική, ώστε οι διάφοροι ήχοι που παράγονται μέσα σε αυτόν να μπορούν να καταγραφούν όσο το δυνατόν πιο πιστά, με μέσα καταγραφής. Ο σκοπός λειτουργίας του στούντιο καθορίζει το μέγεθος του χώρου αυτού.





Χώρος ελέγχου

Ο χώρος ελέγχου έχει σκοπό να φιλοξενεί τους ηχολήπτες και τους μαθητές που εκπαιδεύονται στον ρόλο της ρύθμισης του ήχου μέσω της κονσόλας , ώστε να μεταδοθεί διαδικτυακά. Στον χώρο αυτόν φιλοξενούνται έως 6-7 μαθητές.

Ο χώρος ελέγχου χρησιμοποιείται σαν ιδανικό περιβάλλον ακρόασης. Εκεί βρίσκονται οι κονσόλες και ο υπολογιστής για την ηχοληψία. Με τη βοήθεια της κονσόλας γίνεται ο εύκολος συνδυασμός και ο έλεγχος των ηχητικών πηγών για ηχογράφηση. Η βασική λειτουργία της είναι να κάνει δυνατό οποιονδήποτε συνδυασμό εισόδων και εξόδων, ή προσθήκη ειδικών εφέ, ώστε να διευκολύνεται η διαδικασία της ηχογράφησης. Επίσης, υπάρχουν τα ηχεία για την αναπαραγωγή του μεταδιδόμενου ήχου.





Εργασίες: 2
ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΙΤΗ - ΜΑΘΗΜΑ 1 - Ραδιοφωνική Τέχνη – Θεωρία και Εφαρμογές
Ορισμός της Ραδιοφωνικής Τέχνης
Τι είναι η ραδιοφωνική τέχνη; Η ραδιοφωνική τέχνη είναι η τέχνη που αξιοποιεί τις ιδιότητες του ραδιοφώνου, δηλαδή τον ήχο και τη μετάδοση. Είναι ένα πειραματικό είδος που συνεχώς διευρύνει τα όριά του, ανάλογα με την πρόοδο της τεχνολογίας και που ψάχνει νέους τρόπους έκφρασης μέσα από τον ήχο και τη ραδιοφωνική (εξ αποστάσεως) μετάδοση. Στη διεθνή ορολογία τη συναντάμε με το όνομα radio art.

Τι δεν είναι η ραδιοφωνική τέχνη; Πολλές φορές ως ραδιοφωνική τέχνη συναντάμε στην ορολογία τη ραδιοφωνική τεχνική ή γενικά την τέχνη στο ραδιόφωνο. Η ραδιοφωνική τέχνη δεν είναι απλά η τέχνη στο ραδιόφωνο, δηλαδή η ραδιοφωνική παρουσίαση μιας όπερας ή μιας συναυλίας ή μιας εκπομπής λόγου ή ενός θεατρικού.

Ιστορικά Στοιχεία

1η περίοδος: Η ραδιοφωνική τέχνη ξεκινά μαζί με την ιστορία των ραδιοφωνικών σταθμών τη δεκαετία του 1920. Στην πρώτη περίοδο πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι πειραματισμοί κινούνται γύρω από την έρευνα του κώδικα του ραδιοφώνου που ακόμα δεν είχε διαμορφωθεί όπως τον γνωρίζουμε σήμερα. Για παράδειγμα, πώς δηλώνουμε ότι τελειώνει μια εκπομπή και αρχίζει μία άλλη; Πώς συνδέουμε τον λόγο με τη μουσική; Ήταν μερικά από τα προβλήματα της πρώιμης εκείνης εποχής. Στα πλαίσια των πειραματισμών, ειδικά στη Γερμανία είχαμε την παραγωγή μιας σειράς πρωτοποριακών έργων ραδιοφωνικού θεάτρου (Hörspiel).

2η περίοδος: Μετά τον πόλεμο η ραδιοφωνική τέχνη παίρνει τη θέση περίπου που έχει και σήμερα: του πειραματικού ραδιοφωνικού περιεχομένου, δηλαδή του περιεχομένου εκείνου που παρουσιάζεται στο περιθώριο του ραδιοφωνικού προγράμματος. Η ραδιοφωνική τέχνη αναπτύσσεται σε ειδικά στούντιο των ραδιοφωνικών σταθμών παράλληλα με την πειραματική μουσική και την ηχητική ποίηση στη Γερμανία (neues Hörspiel), τη Γαλλία, την Ιταλία, την Αυστρία, αλλά και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Στις Η.Π.Α. και τον Καναδά η ραδιοφωνική δημιουργία βασίζεται περισσότερο σε ανεξάρτητους καλλιτέχνες και δίκτυα.

3η περίοδος: Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 και μετά, η ραδιοφωνική τέχνη δίνει μεγάλη βάση στο στοιχείο της μετάδοσης. Με τη συνεργασία πολλών διαφορετικών σταθμών και καλλιτεχνών διοργανώνονται μεγάλα project που βασίζονται στην ανταλλαγή ήχων και έργων και τη μετάδοσή τους σε πολλούς σταθμούς ταυτόχρονα, σε φυσικούς χώρους (εκθεσιακούς) και από το 1995 και μετά στο διαδίκτυο. Η «τηλεματική» αυτή φάση της ραδιοφωνικής τέχνης που πλέον χρησιμοποιεί ψηφιακά δίκτυα και οποιαδήποτε συσκευή μετάδοσης (κινητά, i-pod κλπ) εμπλέκει σταδιακά όλο και περισσότερους καλλιτέχνες και αυτόνομα δίκτυα από όλον τον κόσμο. Φθάνουμε έτσι στη φάση της παγκοσμιοποίησης και καθιέρωσης της ραδιοφωνικής τέχνης ως αυτόνομης τέχνης.

Ελλάδα: Στην Ελλάδα ωστόσο, λόγω των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών και άλλων συγκυριών η συμμετοχή στο γίγνεσθαι της ραδιοφωνικής τέχνης τις δύο πρώτες περιόδους ήταν ανύπαρκτη, ενώ την τρίτη περίοδο οι σκόρπιες εμφανίσεις και συμμετοχές δεν στοιχειοθετούν την ύπαρξη μιας ελληνικής σκηνής ραδιοφωνικής τέχνης.
ΜΑΘΗΜΑ 2 - Η γλώσσα του ραδιοφώνου

Το ραδιόφωνο για να μεταδώσει το επικοινωνιακό του μήνυμα χρησιμοποιεί αποκλειστικά ηχητικό κώδικα, ο οποίος μπορεί να διαχωριστεί σε τρεις επί μέρους κώδικες: την ομιλία, τη μουσική και τον ήχο. Στα πλαίσια της ραδιοφωνικής γλώσσας, όπως αυτή διαμορφώθηκε μέσα από τη ραδιοφωνική πρακτική, μπορούμε να κάνουμε τις εξής παρατηρήσεις: α) κυρίαρχος κώδικας είναι αυτός της ομιλίας, με την έννοια πάντα του προφορικού λόγου που μεταδίδει ένα μήνυμα και που συνδέει τα διάφορα ραδιοφωνικά περιεχόμενα, β) οι κώδικες της μουσικής και του ήχου επιτελούν βοηθητικές λειτουργίες, υποστηρίζοντας το μήνυμα της κυρίαρχης πάντα ομιλίας.
Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε την ύπαρξη αυτών των τριών κωδίκων που στο συμβατικό ραδιόφωνο έχουν αυτές τις δεδομένες λειτουργίες. Για παράδειγμα σε ένα ραδιοφωνικό θεατρικό αντιλαμβανόμαστε ότι το σημασιολογικό περιεχόμενο που είναι και η ουσία της αφήγησης βρίσκεται στην ομιλία. Η μουσική και οι ήχοι περιγράφουν συναισθηματικές καταστάσεις, σκηνικά και περιβάλλοντα πάντα υποστηρίζοντας τη βασική αυτή λειτουργία της ομιλίας και ποτέ αυτόνομα.
Μάθημα 3 : Ανατροπή της ραδιοφωνικής γλώσσας
Στη ραδιοφωνική τέχνη οι λειτουργίες των τριών ηχητικών υλικών (ομιλία, μουσική και ήχος), όπως ισχύουν και εφαρμόζονται στο συμβατικό ραδιόφωνο ανατρέπονται. Ο πειραματισμός της ραδιοφωνικής τέχνης βασίζεται ακριβώς πάνω σε αυτή την ανατροπή. Επομένως συναντάμε έργα που βασίζονται στον ήχο αντί για τον λόγο ή στα οποία η ομιλία χρησιμοποιείται περισσότερο σαν θόρυβος παρά σαν έναρθρος λόγος.
Παρακάτω θα ακούσουμε και θα εξηγήσουμε μερικά απλά παραδείγματα ανατροπής της καθιερωμένης ραδιοφωνικής γλώσσας.

http://europeanschoolradio.eu/el/course/%cf%81%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%bf%cf%86%cf%89%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%84%ce%ad%cf%87%ce%bd%ce%b7-%ce%b8%ce%b5%cf%89%cf%81%ce%af%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b5%cf%86%ce%b1%cf%81%ce%bc%ce%bf/lessons/%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%cf%81%ce%bf%cf%80%ce%ae-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%81%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%bf%cf%86%cf%89%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82-%ce%b3%ce%bb%cf%8e%cf%83%cf%83%ce%b1%cf%82

1ο παράδειγμα: Andrew Sachs (1978), The Revenge (απόσπασμα)

Η αφήγηση γίνεται αποκλειστικά με ήχους, χωρίς ομιλία. Οι ήχοι λοιπόν, αντί να έχουν μια δευτερεύουσα περιγραφική θέση, αποκτούν κυρίαρχη θέση και μάλιστα μεταφέρουν το βασικό σημασιολογικό περιεχόμενο: την ιστορία. Πρόκειται για έναν δραπέτη που κυνηγημένος τελικά προβαίνει σε μια πράξη «εκδίκησης».

2ο παράδειγμα: Gerhard Rühm (1987), Ophelia and the Words (απόσπασμα)

Βασισμένο στον Άμλετ του Σαίξπηρ και συγκεκριμένα στα λόγια της Οφηλίας, αλλά αποδομημένα, δηλαδή με αφαιρέσεις ρημάτων ή ουσιαστικών, με μεγάλες παύσεις και βέβαια χωρίς ολόκληρο τον διάλογο του έργου, αλλά μόνο το μέρος της Οφηλίας. Η φωνή σε κάποια σημεία ακούγεται επεξεργασμένη, κάτι που βοηθά ακόμα περισσότερο στην απόσταση από το συμβατικό.

3ο παράδειγμα: Jacki Apple (1991), Voices in the Dark

Με αφορμή την ιδέα ότι οι ραδιοφωνικές μας μεταδόσεις ταξιδεύουν στο σύμπαν προς άλλους κόσμους, εδώ στήνεται ένα σύνολο από ηλεκτρονικούς ήχους στο υπόβαθρο ενώ η ομιλία αποκτά μια εξωπραγματική διάσταση λόγω της εκφοράς της και των επαναλήψεων διαφόρων λέξεων. Το κείμενο είναι:

“We say we want to make contact with the Other when we can’t deal with the otherness of our own kind.

We say we want to make contact with the Other when what we feel the most is the alien.

We say we want to make contact with the Other out there in the universe when we have … dramatically ……. the others on our own planet.

We say we want to make contact with the others when what we long is our real image of ourselves.

We say we want to make contact…”

4ο παράδειγμα: Hildegard Westerkamp (1989), Kits Beach Walking (απόσπασμα)

Πρόκειται για ένα καλλιτεχνικό ντοκιμαντέρ που περιγράφει το ηχητικό περιβάλλον μιας παραλίας κοντά στο Βανκούβερ και με αφορμή αυτό διερευνά θέματα που έχουν να κάνουν με την ακρόαση. Εδώ η ομιλία διατηρεί τον βασικό ρόλο, οι ήχοι όμως δεν επεξηγούν μόνο, αλλά συμμετέχουν και αυτοί ενεργά στη δημιουργία του έργου τέχνης ισότιμα.

5ο παράδειγμα: John Cage (1979), Roaratorio: An Irish Circus on Finnegans Wake (απόσπασμα)

Η ομιλία, η μουσική και ο ήχος ανακατεύονται στο μέγιστο βαθμό. Ο John Cage το συνέθεσε για το στούντιο της Γερμανικής Ραδιοφωνίας ως Hörspiel και προσπαθεί να κατασκευάσει ένα ηχοτοπίο του Finnegans Wake (του James Joyce) χρησιμοποιώντας 3 στοιχεία:

1) Τον ίδιο τον John Cage να διαβάζει γραμμές από τα κείμενα που έχουν επιλεγεί ώστε να σχηματίζουν το mesostic JAMESJOYCE. Δεν διαβάζονται κανονικά, αλλά με εναλλακτικό λόγο, τραγούδι, σφύριγμα, κραυγή, μουρμούρισμα, ψίθυρο, κλπ.
2) Μια πληθώρα ήχων, όλων εμπνευσμένων από το κείμενο, πολλοί από τους οποίους να έχουν ηχογραφηθεί στην Ιρλανδία και σε άλλες περιοχές που αναφέρονται στο μυθιστόρημα. Αφού περιορίστηκαν μέσω τυχαίων διαδικασιών σε μια διαχειρίσιμη ποσότητα, οι ήχοι τοποθετήθηκαν στο έργο στα σημεία που εμφανίζονται στο ίδιο το Finnegans Wake.
3) Ιρλανδική μουσική που παίζεται σε αρκετές στιγμές και σε διάφορες δυναμικές.

6ο παράδειγμα: John Cage (1942), The City Wears a Slouch Hat (απόσπασμα)

Το παράδειγμα αυτό – που εκτελέστηκε ζωντανά καθώς δεν υπήρχε ακόμα η τεχνολογία της επεξεργασίας – περιλαμβάνει το στοιχείο της ομιλίας με γρήγορους διαλόγους και μια «ορχήστρα ήχων» η οποία άλλοτε συνοδεύει τους διαλόγους, άλλοτε παρεμβαίνει σε αυτούς με γρήγορες ατάκες και γενικά παίζει ταυτόχρονα το ρόλο και των ηχητικών εφέ και της μουσικής και του διαλόγου με τους ηθοποιούς.

Γενικές Αρχές

Ο στόχος των προγραμμάτων και των δραστηριοτήτων είναι να γίνει αντιληπτή η διαφορά χρήσης των τριών ηχητικών διαστάσεων (ομιλία, μουσική και ήχος) στη ραδιοφωνική τέχνη και να κατευθυνθεί ο μαθητής προς αυτές τις δυνατότητες που μπορούν να δώσουν ποικιλομορφία στο ραδιοφωνικό περιεχόμενο. Δηλαδή οι μαθητές να κατανοήσουν ότι όταν κάνουν ραδιόφωνο ουσιαστικά αντιγράφουν τους κώδικες του συμβατικού ραδιοφώνου, το οποίο ανήκει στις άμεσες ακουστικές εμπειρίες τους και στη συνέχεια να πειραματιστούν ξεπερνώντας τους κώδικες αυτούς, αλλάζοντάς τους.
Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να έχει πάντα στο μυαλό του ότι ο σκοπός είναι να ωθήσει το μαθητή προς τη δημιουργικότητα, αλλά αποφεύγοντας τη μίμηση των κλασικών ραδιοφωνικών προτύπων. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι να οδηγήσει το μαθητή βήμα βήμα προς την καλλιτεχνική δημιουργική προσέγγιση χρησιμοποιώντας τις εμπειρίες του από τις προηγούμενες ακροάσεις και τη θεωρία των τριών ηχητικών κωδίκων της ραδιοφωνικής γλώσσας.
Ωστόσο, η αλλαγή αυτή της ραδιοφωνικής «γλώσσας» καλό να είναι να μην επιβάλλεται από κάποιο πρότυπο από πάνω, αλλά να αφήνουμε τους μαθητές να βρουν τους νέους κανόνες. Εμείς απλά τους δίνουμε κάποια εργαλεία. Δηλαδή δεν περιμένουμε να μιμηθούν κάποια έργα ή δημιουργούς ή καλλιτεχνικά ρεύματα, αλλά να κινηθούν με τον δικό τους αυθόρμητο τρόπο, όμως πάντα στα πλαίσια α) της απόστασης και αλλαγής των κωδίκων του συμβατικού ραδιοφώνου και β) ενός καλλιτεχνικού αποτελέσματος.
Συνεπώς η διαδικασία που ακολουθείται γενικά (αλλά διαφοροποιημένα ανάλογα με το ηλικιακό επίπεδο) είναι:

Κατανοώ τη δομή του ραδιοφωνικού περιεχομένου (Πώς είναι φτιαγμένο;)

Σχεδιάζω μια εναλλακτική δομή (Πώς μπορώ να το κάνω διαφορετικά;)

Συλλέγω το απαραίτητο ηχητικό υλικό (Ηχογραφώ)

Υλοποιώ και Επεξεργάζομαι (Ηχητική Επεξεργασία και Διόρθωση)

Στη συνέχεια ακολουθούν κάποιες προτεινόμενες δραστηριότητες και εφαρμογές που μπορούν να υλοποιηθούν στα πλαίσια των ραδιοφωνικών ομάδων.
Μάθημα 4 : Αναφορική Προσέγγιση

http://europeanschoolradio.eu/el/course/%cf%81%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%bf%cf%86%cf%89%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%84%ce%ad%cf%87%ce%bd%ce%b7-%ce%b8%ce%b5%cf%89%cf%81%ce%af%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b5%cf%86%ce%b1%cf%81%ce%bc%ce%bf/lessons/%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%86%ce%bf%cf%81%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%ad%ce%b3%ce%b3%ce%b9%cf%83%ce%b7

Η αναφορική προσέγγιση βασίζεται στο πρότυπο που είδαμε στο 1ο ηχητικό παράδειγμα, δηλαδή στην αναγνώριση της πηγής-αιτίας των ήχων από τον ακροατή. Η προσέγγιση αυτή προτείνεται κυρίως για το νηπιαγωγείο και τις μικρότερες τάξεις του δημοτικού, μπορεί όμως να εφαρμοστεί και σε μεγαλύτερες τάξεις και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Το πρώτο βήμα είναι η αναγνώριση της αιτίας ή πηγής των ήχων που ακούγονται, όσο περισσότερων γίνεται, κάτι που εξασκεί την ακουστική αντίληψη των μαθητών και τους κατευθύνει προς το ηχητικό μη λεκτικό πεδίο. Στις μικρές ηλικίες ζητάμε από τα παιδιά απλά να ζωγραφίσουν ή να κυκλώσουν εικόνες με τις πηγές των ήχων. Σε μεγαλύτερες ηλικίες τους ζητάμε να γράψουν τους ήχους που άκουσαν και όσο αυξάνεται η ηλικία μπορούμε να ζητήσουμε και κατηγοριοποιήσεις σε σχέση με διάφορα χαρακτηριστικά τους (διάρκεια, ύψος, ένταση, ηχόχρωμα, περιβάλλον προέλευσης κλπ).
Προτεινόμενες ακροάσεις:

Jean-François Denis (1990), 4 Images, (εναλλαγή φυσικών και αστικών ηχοτοπίων)

Gerhard Rühm (1994), Wien wie es klingt, (απόσπασμα) (ηχητικές καρτ-ποστάλ της Βιέννης)

Victoria Fenner (1999), Meeting place, (απόσπασμα) (ηχοτοπίο μιας κεντρικής πλατείας σε διάφορα στιγμιότυπα)

Helen Thorington (1990), Terra dell’ Immaginazione (απόσπασμα) (φανταστικό ηχοτοπίο μιας θαλάσσιας σπηλιάς, οι ήχοι είναι επεξεργασμένοι)

Το δεύτερο βήμα είναι η δημιουργία μιας ιστορίας από αυτούς τους ήχους. Με άλλα λόγια, τι ιστορία μπορεί να διηγούνται αυτοί οι διαδοχικοί ήχοι ας πούμε ενός αεροπλάνου και της βροχής; Αυτό μας οδηγεί στην ανάπτυξη της φαντασίας και μπορεί να οργανωθεί με διαφορετική δυσκολία ανάλογα με την ηλικία και τη σύνθεση της ομάδας.

Το τρίτο βήμα είναι η αντίστροφη πορεία, δηλαδή από μια δεδομένη σύντομη ιστορία να αναζητηθούν ή με τη βοήθεια μικροφώνου ή με την παραγωγή από τα ίδια τα παιδιά οι ήχοι που θα «διηγηθούν» την ιστορία χωρίς λόγια. Εδώ προτείνεται πρώτα η μέθοδος του καταιγισμού ιδεών, στη συνέχεια η κατάταξή τους και επιλογή τους και τέλος η παραγωγή τους/ηχογράφησή τους.

Από το τρίτο βήμα μπορεί η ομάδα να οδηγηθεί σε ένα μεγαλύτερο project που να χρησιμοποιεί μόνο ήχους και να έχει μεγαλύτερη διάρκεια ή απλά σε μια συντομότερη ακολουθία την οποία θα ενσωματώσει με οποιονδήποτε τρόπο σε κάποιο άλλο ραδιοφωνικό θεατρικό.

Προτεινόμενο project 1: Ηχογράφηση ήχων επιτόπου και σύνθεση μιας ηχοϊστορίας με «χαρακτήρες» («προσωποποιημένους») τους ήχους, (με ή χωρίς ομιλία)

Προτεινόμενο project 2: Δημιουργικό ντοκιμαντέρ που βασίζεται στην περιγραφή του ηχητικού περιβάλλοντος (ηχοτοπίου), για παράδειγμα ενός χαρακτηριστικού σημείου του τόπου που βρίσκεται το σχολείο, χρησιμοποιώντας πολύ λίγο την ομιλία και πολύ περισσότερο τους ήχους που έχουν ηχογραφηθεί.
Μάθημα 4ο : Απελευθέρωση της ομιλίας
http://europeanschoolradio.eu/el/course/%cf%81%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%bf%cf%86%cf%89%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%84%ce%ad%cf%87%ce%bd%ce%b7-%ce%b8%ce%b5%cf%89%cf%81%ce%af%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b5%cf%86%ce%b1%cf%81%ce%bc%ce%bf/lessons/%ce%b1%cf%80%ce%b5%ce%bb%ce%b5%cf%85%ce%b8%ce%ad%cf%81%cf%89%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%bf%ce%bc%ce%b9%ce%bb%ce%af%ce%b1%cf%82

Η απελευθέρωση της ομιλίας είναι κάτι που παρατηρήσαμε στο 2ο, 3ο και 6ο ηχητικό παράδειγμα σε διαφορετικό βαθμό. Στο 2ο παράδειγμα βασίστηκε στην αποδόμηση του κειμένου σε λέξεις και φράσεις. Στο 6ο παράδειγμα ο τρόπος εκφοράς είχε μια ιδιαίτερη ρυθμικότητα. Στο 3ο παράδειγμα η ίδια η εκφορά της ομιλίας ήταν αυτή που απελευθερώθηκε από την κανονική της ροή δίνοντας την αίσθηση μιας «εξωγήινης» διάστασης, συνδυασμένη βέβαια και με το μοντάζ. Οι μαθητές κάθε ηλικίας καλούνται μέσα από τις δραστηριότητες να απελευθερώσουν τη φαντασία τους και να χρησιμοποιήσουν τη φωνή τους με διάφορους τρόπους δίνοντας μια διαφορετική πνοή σε θεατρικά ή άλλα κείμενα. Για τους μικρότερους μαθητές αυτό μπορεί να είναι απλά ένα δημιουργικό παιχνίδι, οι μεγαλύτεροι ωστόσο θα πρέπει να αρχίσουν να κατανοούν ότι η ραδιοφωνική τέχνη βασίζεται ακριβώς σε αυτή την απουσία οπτικού ερεθίσματος, δηλαδή στο γεγονός ότι η παραλλαγμένη φωνή τους θα ακουστεί σαν μια αόρατη και άγνωστης προέλευσης φωνή στο ραδιόφωνο.

Το πρώτο βήμα αυτής της διαδικασίας είναι η ακρόαση ενός αποσπάσματος και η προσπάθεια αναγνώρισης, και μίμησης διαφόρων τρόπων χρήσης της φωνής. Στη συνέχεια μπορούν κάποιοι από αυτούς τους τρόπους να καταγραφούν με οποιοδήποτε τρόπο (π.χ. γραφική σημειογραφία) ακόμα και σε μικρές ηλικίες.

Προτεινόμενη ακρόαση: Jacki Apple (1991), Voices in the Dark (απόσπασμα)

Το δεύτερο βήμα είναι η προσπάθεια εκφοράς ενός κειμένου με διάφορους ανορθόδοξους τρόπους, από αυτούς που καταγράφηκαν ή άλλους νέους που οι μαθητές θα δημιουργήσουν στην πορεία.
Από το δεύτερο βήμα μπορεί η ομάδα να οδηγηθεί σε ένα μεγαλύτερο project που να βασίζεται στη φωνή ή να χρησιμοποιεί τη φωνή σε συνδυασμό με μουσική και άλλους ήχους.

Προτεινόμενο project 3: Απόδοση ενός θεατρικού κειμένου με διαφόρους τύπους εκφοράς της φωνής και άλλες αρθρώσεις, με παύσεις κλπ.

Προτεινόμενο project 4: Απόδοση ενός θεατρικού κειμένου με ρυθμικότητα σε συνδυασμό με μια ορχήστρα κρουστών ή αυτοσχέδιων οργάνων (προτείνεται για δευτεροβάθμια εκπαίδευση)
Μάθημα 6 : Επεξεργασία του υλικού
http://europeanschoolradio.eu/el/course/%cf%81%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%bf%cf%86%cf%89%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%84%ce%ad%cf%87%ce%bd%ce%b7-%ce%b8%ce%b5%cf%89%cf%81%ce%af%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b5%cf%86%ce%b1%cf%81%ce%bc%ce%bf/lessons/%ce%b5%cf%80%ce%b5%ce%be%ce%b5%cf%81%ce%b3%ce%b1%cf%83%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%85%ce%bb%ce%b9%ce%ba%ce%bf%cf%8d

Η επεξεργασία του υλικού είναι κάτι που είδαμε έντονα στο 3ο παράδειγμα στο επίπεδο των ήχων, αλλά και στο 5ο παράδειγμα όσον αφορά το ανακάτεμα των τριών ειδών ηχητικού υλικού (ομιλία, μουσική, ήχος). Οι μικροί μαθητές μπορούν να συμμετέχουν σε απλές διαδικασίες όπως η πρόσθεση κάποιου εφέ (αντήχηση, ηχώ κλπ) και στο κόψιμο των διαφόρων ηχητικών μονάδων (προτάσεις, λέξεις, ήχοι, μουσικά κομμάτια κ.ά.), πάντα με αφορμή τον συναισθηματικό τομέα. Για παράδειγμα, η πρόσθεση της αντήχησης ή η επεξεργασία ενός ήχου θα μπορούσε να τον κάνει πιο «τρομακτικό». Οι μαθητές των μεγάλων τάξεων του δημοτικού και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μπορούν να μπουν επιπρόσθετα στη διαδικασία να αναγνωρίσουν το είδος του ηχητικού υλικού (ομιλία, μουσική, ήχος) και να κατανοήσουν καλύτερα τη λειτουργία του μέσα στο σύνολο. Οι πιο μεγάλοι μαθητές μπορούν με πιο αφηρημένο τρόπο να αλλάξουν αυτές τις λειτουργίες καθώς ανακατεύουν τα υλικά τους, ενώ οι μικρότεροι θα δρουν πιο πρακτικά και με βάση τη δοκιμή του αποτελέσματος.

Το πρώτο βήμα αυτής της διαδικασίας είναι η αναγνώριση των τριών ξεχωριστών ηχητικών υλικών. Στους μεγαλύτερους μαθητές όπως προαναφέραμε μπορεί να συνοδεύεται και από την αναγνώριση της λειτουργίας τους, δηλαδή ποιο ηχητικό υλικό έχει κυρίαρχο ρόλο. Εδώ θα χρησιμοποιηθεί ένα απόσπασμα από κλασικό ραδιοφωνικό θέατρο που χρησιμοποιεί τους συμβατικούς κώδικες.

Προτεινόμενη ακρόαση: Macbeth (1966), Παραγωγή BBC (απόσπασμα)

Το δεύτερο βήμα είναι η αναγνώριση των ήχων και η κατάταξή τους σε υλικά σε ένα έργο ραδιοφωνικής τέχνης. Οι μεγαλύτεροι μαθητές θα πρέπει να αναγνωρίσουν και τους νέους ρόλους, δηλαδή ότι η ομιλία δεν έχει τον κυρίαρχο ρόλο, αλλά υπάρχει μια ισότητα.

Προτεινόμενη ακρόαση: John Cage (1979), Roaratorio: An Irish Circus on Finnegans Wake (απόσπασμα)

Το τρίτο βήμα είναι η σκηνοθεσία ενός πεζού κειμένου με την επιλογή του τρόπου εκφοράς της ομιλίας, των ήχων και της μουσικής, καθώς και κάθε λεπτομέρειας χρονικής τοποθέτησης του κάθε στοιχείου.
Από το τρίτο βήμα μπορεί η ομάδα να οδηγηθεί σε ένα μεγαλύτερο project που να χρησιμοποιεί και τα τρία υλικά ισάξια και με την κατάλληλη επεξεργασία.

Προτεινόμενο project 5: Απόδοση ενός πεζού ή θεατρικού κειμένου με συνδυασμό όλων των στοιχείων (ομιλία, μουσική, ήχος) ανακατεμένα έτσι ώστε να μην κυριαρχεί η ομιλία.

Εργασία (2.2): 1
ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΕΤΑΡΤΗ : ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ. Μάθημα 1 - Το ραδιόφωνο σήμερα, ως Νέο Μέσο. Οι δυνατότητες αξιοποίησης του ραδιοφώνου στην εκπαίδευση.
Πηγή : http://europeanschoolradio.eu/el/course/journalistsaboutstudentradio/lessons/%cf%84%ce%bf-%cf%81%ce%b1%ce%b4%ce%b9%cf%8c%cf%86%cf%89%ce%bd%ce%bf-%cf%83%ce%ae%ce%bc%ce%b5%cf%81%ce%b1-%cf%89%cf%82-%ce%bd%ce%ad%ce%bf-%ce%bc%ce%ad%cf%83%ce%bf-%ce%bf%ce%b9-%ce%b4%cf%85%ce%bd/

Εισαγωγή στη ραδιοφωνική δημοσιογραφία

http://europeanschoolradio.eu/el/course/journalistsaboutstudentradio/lessons/%ce%b5%ce%b9%cf%83%ce%b1%ce%b3%cf%89%ce%b3%ce%ae-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%81%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%bf%cf%86%cf%89%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%bf%cf%83%ce%b9%ce%bf%ce%b3%cf%81%ce%b1

Ο ρόλος του Δημοσιογράφου- Δεοντολογία

http://europeanschoolradio.eu/el/course/journalistsaboutstudentradio/lessons/%ce%bf-%cf%81%cf%8c%ce%bb%ce%bf%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%bf%cf%83%ce%b9%ce%bf%ce%b3%cf%81%ce%ac%cf%86%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%b5%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%af

Θεωρητικές σημειώσεις για είδη ραδιοφωνικού λόγου, είδη εκπομπών, τεχνικές που προτείνονται
Επικοινωνία

Επικοινωνία είναι η μετάβαση της πληροφορίας στην κοινωνία. Είναι όταν οι ακροατές λαμβάνουν την πληροφόρηση – είδηση και με τη σειρά τους τη μεταβιβάζουν στον περίγυρό τους.

Σύμφωνα με τον H.L. Lasswell η κλασσική διατύπωση της επικοινωνιακής πράξης είναι:

Ποιος (Πομπός – Επικοινωνητής)

Λέει τι (Μήνυμα – Σήμα)

Με ποιο μέσο (Δίαυλος – Κανάλι)

Σε ποιον (Δέκτης)

Με ποιο αποτέλεσμα (Επίδραση)

Μαζική επικοινωνία

Όταν λέμε μαζική επικοινωνία εννοούμε κάθε είδους επικοινωνία που απευθύνεται σε ένα σχετικά μεγάλο, ετερογενές και ανώνυμο κοινό, δηλαδή τον μέσο άνθρωπο.

Η μαζική επικοινωνία χαρακτηρίζεται ως δημόσια, γρήγορη και εφήμερη.

Είναι έμμεση γιατί μεταβιβάζεται μέσα από ένα τεχνικό μέσο.

Είναι μονής κατεύθυνσης. Δεν υπάρχει άμεση αντίδραση που να επηρεάζει τον πομπό.

Πλεονεκτήματα του ραδιοφώνου ως μέσο

Είναι γρήγορο, η είδηση μπορεί να μεταδοθεί την ίδια στιγμή

Χρειάζεται λίγα και απλά τεχνικά μέσα για να μεταδώσει κάποια είδηση

Οικονομικό συγκριτικά με τα άλλα μέσα μαζικής επικοινωνίας

Ενεργοποιεί τη φαντασία του ακροατή

Η ανθρώπινη φωνή γίνεται το κέντρο ενδιαφέροντος από τον ακροατή. Η προσωπικότητα αυτού που ακούγεται από το ραδιόφωνο είναι η φωνή του. Η ραδιοφωνική προσωπικότητα είναι ο συνδυασμός της ανθρώπινης φωνής με τις άλλες ηχητικές πηγές. Ο παραγωγός επικοινωνεί μέσα από την προσωπικότητάς του με τον ακροατή.

Η μουσική που μεταδίδει ο ραδιοφωνικός σταθμός φέρνει τον ακροατή ακόμη πιο κοντά στο ραδιόφωνο

Μειονεκτήματα του ραδιοφώνου ως μέσο

Είναι εφήμερο

Ο ακροατής δεν έχει τη δυνατότητα να μας ακούσει ξανά

Το ραδιόφωνο δεν έχει κάποιο χώρο, όπου μπορεί για παράδειγμα να δείξει τη σπουδαιότητα ενός θέματος με εικόνες και μεγάλους τίτλους

Το προσωπικό του ραδιοφώνου

Δημοσιογράφοι. Χωρίζονται στις κατηγορίες: α) Ρεπόρτερ και β) Συντάκτες

Παραγωγοί: Είναι υπεύθυνοι για το τελικό αποτέλεσμα ενός προγράμματος.

Συνεργάτες: Δεν ανήκουν στο μόνιμο προσωπικό

Παρουσιαστές: Παρουσιάζει το πρόγραμμα. Προλογίζει, συστήνει τους καλεσμένους στο στούντιο, παίρνει συνεντεύξεις, μιλάει με τους ακροατές στο τηλέφωνο κ.α.

Μουσικοί επιμελητές (παραγωγοί): Επιλέγουν τη μουσική σε προγράμματα που η μουσική “ντύνει” τον ραδιοφωνικό λόγο.

Τεχνικοί ραδιοφώνου (ηχολήπτες): Είναι υπεύθυνος για το ακουστικό αποτέλεσμα της εκπομπής και της ακουστικής

Ραδιοφωνικός λόγος

Το ραδιόφωνο είναι ήχος, λόγος και μουσικής. Ο πρωτεύων κώδικας είναι ο γλωσσικός κώδικας ενώ ο δευτερεύων είναι η μουσική. Υπάρχουν και οι συμπληρωματικοί κώδικες που είναι άλλοι ήχοι που πλαισιώνουν το ραδιόφωνο όπως για παράδειγμα τα ηχητικά εφέ. Ο γλωσσικός κώδικας είναι αυτός που ονομάζουμε ραδιοφωνικό λόγο.

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συγχέουμε τον γραπτό με τον προφορικό λόγο. Ο γραπτός λόγος έχει τη δική του αυστηρή δομή ενώ ο προφορικός λόγος είναι πιο ελεύθερος στη σύνταξη.

Ο προφορικός λόγος

έχει πιο εύκολο και κατανοητό λεξιλόγιο

είναι επικοινωνία πρόσωπο με πρόσωπο

έχει χρωματισμούς στη φωνή και παύσεις που θεωρούνται πρόσθετα στοιχεία τα οποία υποβοηθούν και εμπλουτίζουν την επικοινωνία

Ο ραδιοφωνικός λόγος είναι ένας γλωσσικός κώδικας που βρίσκεται πιο κοντά στον προφορικό λόγο συγκριτικά με τον γραπτό.

Συνήθως μιλάμε στο ραδιόφωνο όπως μιλάμε με τους συνανθρώπους μας. Και ενώ θα πρέπει να ακολουθήσουμε την αυστηρή δομή του γραπτού λόγου, μιας και ο ραδιοφωνικός λόγος είναι γραπτός λόγος, θα πρέπει ο λόγος στο ραδιόφωνο να ακούγεται αυθόρμητος.

Ο ραδιοφωνικός λόγος βρίσκεται μεταξύ του γραπτού και του προφορικού λόγου!

Είδη και κατηγορίες ρεπορτάζ

Σε επτά κατηγορίες χωρίζεται το ρεπορτάζ χωρίς να λαμβάνεται στα υπόψιν το είδος του.

Αυτές είναι:

Καθημερινό: Αποτελείται από θέματα που έχουν συμβεί τις τελευταίες ώρες πριν από την έκδοση της εφημερίδας.

Αποκαλυπτικό: Συλλέγει ή αξιοποιεί πληροφορίες για κάτι που έγινε στο παρελθόν

Καταγγελτικό: Αποδεικνύει μέσα από τα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί πως έχει διαπραχθεί κάποια παρανομία από κάποιον φορέα, είτε αυτός είναι δημόσιος ή ιδιωτικός, σε βάρος των καταναλωτών.

Εποχικό: Περιλαμβάνει θέματα όπως φορολογικές δηλώσεις, συμβουλές για υποψήφιους των ΑΕΙ κ.α.

Αφιερώματα: Αφορά συνήθως κάποια σημαντική προσωπικότητα που πρόσφερε σημαντικό έργο στην κοινωνία και περιέχει στοιχεία μνήμης για κάποια επέτειο.

Αγοράς: Πληροφορεί τον αναγνώστη για θέματα που έχουν σχέση με τον καταναλωτή και τα θέματα που αφορούν αυτόν. Εμπεριέχει συνήθως πίνακες τιμών, οδηγίες για το τι πρέπει να αποφύγει ο καταναλωτής ή ακόμη ευκαιρίες αγοράς.

Συγκριτικό: Συγκρίνει στοιχεία τωρινά και παλαιότερα με αφορμή κάποιου συμβάντος όπως για παράδειγμα κάποια πυρκαγιά.

Τα ρεπορτάζ, ανάλογα με το είδος τους, μπορούν να χωριστούν σε πολλές κατηγορίες. Οι βασικότερες από αυτές είναι:

Ελεύθερο: Ασχολείται κάθε μέρα με διαφορετικά θέματα.

Αστυνομικό: Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα τμήματα των μέσων. Το αντικείμενο αφορά κάτι που συμβαίνει και απασχολεί τις αρχές Ασφαλείας.

Δικαστικό: Ασχολείται με ότι σημαντικό συμβαίνει στο χώρο της δικαιοσύνης. Υπάρχουν αρκετές στιγμές όπου υπάρχει συνεργασίας μεταξύ του αστυνομικού ρεπορτάζ μιας και αυτοι που έχουν συλληφθεί οδηγούνται στον εισαγγελέα και τον ανακριτή.

Πολιτικό: Αφορά τις δραστηριότητες των κομμάτων και των πολιτικών.

Κοινοβουλευτικό: Ασχολείται με το αντικείμενο της Βουλής των Ελλήνων

Οικονομικό: Πρόκειται για το ρεπορτάζ που αναφέρεται στα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών, Βιομηχανίας, Ανάπτυξης, Ενέργειας, Εμπορίου και οι φορείς (τελωνεία, οικονομικές εφορίες) που υπάγονται σε αυτά.

Διεθνές: Συνήθως οι ειδήσεις αυτού του ρεπορτάζ αναφέρουν στο τι γίνεται στο εξωτερικό και έχει σχέση με την Ελλάδα. Οι πηγές των ειδήσεων αυτών είναι τα πρακτορεία ειδήσεων των άλλων χωρών.

Αθλητικό: Αναφέρεται στην αθλητική δραστηριότητα εντός και εκτός Ελλάδας.

Πολιτιστικό: Καλύπτει θέματα βιβλίου, μουσικής, θεάτρου, κινηματογράφου, πολιτιστικών εκδηλώσεων, συναυλιών, αρχαιολογίας.

Επαρχιακό: Αφορά τις ειδήσεις που έρχονται από την περιφέρεια.

Τοπικό: Ασχολείται με την πόλη που βρίσκεται το ραδιόφωνο και τα συμβάντα που συμβαίνουν σε αυτή.

Συμβουλές για τον ραδιοφωνικό λόγο

Γράφουμε το κείμενο χωρίς να σκεφτόμαστε αν ο λόγος είναι γραπτός ή προφορικός.

Διαβάζουμε το κείμενο δυνατά για να διαπιστώσουμε αν ταιριάζει με την προσωπικότητά μας.

Στην περίπτωση που δεν ταιριάζει αλλάζουμε κάποιες λέξεις ή ακόμη και τη σύνταξη για ταιριάξει στον δικό μας ρυθμό.

Διαβάζουμε το κείμενο δυνατά ακριβώς με τον ρυθμό που θέλουμε να βγει στον “αέρα” και παρατηρούμε αν το κείμενό μας έχει όλα τα στοιχεία που απαιτούνται.

Προτιμάμε ένα μικρό κείμενο το οποίο είναι ραδιοφωνικά σωστό και ας έχει λιγότερα στοιχεία από ένα κείμενο με όλα τα στοιχεία το οποίο δεν έχει ζωντάνια, ραδιοφωνικό ρυθμό και είναι βαρετό.

Δεν ξεχνάμε ότι

Αποφασίζουμε τι θέλουμε να πούμε στον “αέρα”.

Γράφουμε για τους ακροατές μας πράγμα που σημαίνει πως όσο καλύτερα τους γνωρίζουμε τόσο πιο άμεσα μπορούμε να επικοινωνήσουμε με αυτούς.

Χρησιμοποιούμε την απλή ελληνική γλώσσα, αυτή που χρησιμοποιούμε καθημερινά

Το κείμενό μας θα πρέπει να δίνει πληροφορίες.

Να χρησιμοποιούμε μικρές και απλές προτάσεις, χωρίς δύσκολες λέξεις.

Σε περίπτωση που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε μία δύσκολη λέξη τότε θα πρέπει να την εξηγήσουμε στους ακροατές μας.

Διαβάζουμε σωστά το κείμενο που ετοιμάσαμε. Δεν “τρέχουμε” τις λέξεις αλλά και δεν διαβάζουμε υπερβολικά αργά με αποτέλεσμα να βαρεθεί ο ακροατής μας.

Προσοχή στις πρώτες προτάσεις του κειμένου μας. Θα πρέπει να “κρατήσουν” τον ακροατή με τέτοιο τρόπου που θα θέλει να ακούσει και τη συνέχεια του λόγου μας.

Να θυμόμαστε ότι η εκπομπή ακούγεται εκείνη τη στιγμή. Αν δεν μας καταλάβει ο ακροατές δεν έχει την επιλογή να μας ακούσει ξανά.

Η τεχνική του ραδιοφωνικού λόγου

Σωστή άρθρωση: Απαραίτητη η σαφής και κατανοητή εκφορά του λόγου

Λέμε σωστά τα φωνήεντα όπως και τα σύμφωνα

Σωστός τονισμός των λέξεων

Παύσεις όπου χρειάζονται

Σωστός χρωματισμός της φωνής (ανάλογος με το κείμενό μας)

Προσπαθούμε να έχουμε σωστές αναπνοές
Μάθημα 2 : Δεξιότητες καλλιέργειες Γραμματισμού στα Μέσα και στην Πληροφορία
Πηγή :

http://europeanschoolradio.eu/el/course/journalistsaboutstudentradio/lessons/%ce%b4%ce%b5%ce%be%ce%b9%cf%8c%cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b5%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%bb%ce%bb%ce%b9%ce%ad%cf%81%ce%b3%ce%b5%ce%b9%ce%b5%cf%82-%ce%b3%cf%81%ce%b1%ce%bc%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b9%cf%83%ce%bc%ce%bf

Διαδικασία συμμετοχής. Συγκρότηση Ομάδων και ανάθεση ξεχωριστών δραστηριοτήτων. Υλικό από Φάκελο Εκπαιδευτικού Προγράμματος.
Οι μαθητές χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες:

Παρουσιαστές – εκφωνητές εκπομπής

Περίπου 4 (Δύο αγόρια – δύο κορίτσια). Στο πρώτο ημίωρο ένα αγόρι – ένα κορίτσι, Στο δεύτερο ημίωρο το άλλο δίδυμο. Ειδάλλως, θα μπορούσε να υπάρχει ένας (1) κύριος παρουσιαστής/μία (1) κύρια παρουσιάστρια, ο οποίος/ η οποία θα δίνει τον λόγο στους υπόλοιπους παρουσιαστές της εκπομπής. Θα ήταν προτιμότερο οι παρουσιαστές μπροστά στα μικρόφωνα να μην ξεπερνούν τα τέσσερα (4) άτομα.

Οι μαθητές της Ομάδας Παρουσιαστών- Εκφωνητών θα εργαστούν στα κείμενα που έχουν συνταχθεί από την Ομάδα Συντακτών με εμψύχωση από δημοσιογράφο/μέντορα και θα μυηθούν στη διαδικασία του ραδιοφωνικού λόγου, με τις κατάλληλες τεχνικές ορθοφωνίας και συμπεριφοράς μπροστά στο μικρόφωνο.

Συντάκτες/Ρεπόρτερ – επιμελητές κειμένων

Είναι τα περισσότερα παιδιά, περίπου 7, που αναλαμβάνουν το καθένα ένα ρεπορτάζ και συντάσσουν αντίστοιχο κείμενο για εκφώνηση.

Οι μαθητές της Ομάδας Συντακτών/Ρεπόρτερ θα συλλέξουν τις πηγές και θα επεξεργαστούν κριτικά ως προς το είδος και την προέλευση των πηγών που χρησιμοποίησαν, είτε πρόκειται για προϊόν από συνεντεύξεις είτε για πληροφορίες που άντλησαν από ηλεκτρονικό και έντυπο μέσο. Έπειτα, θα συνθέσουν τα κείμενα της εκπομπής , θα επικοινωνήσουν με τον δημοσιογράφο/μέντορα του σχολείου, θα υποστηριχθούν κατά τη διάρκεια της κατασκευής της ροής εκπομπής από τους φοιτητές Δημοσιογραφίας .

*ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Και οι δύο παραπάνω ομάδες στη Σίνδο θα παρακολουθήσουν το Δημοσιογραφικό Εργαστήριο.

Χειριστές κονσόλας/λογισμικών και οι Μουσικοί Επιμελητές

Περίπου 10 παιδιά, τα οποία θα βοηθήσουν στη δημιουργία του ραδιοφωνικού σποτ από το σχολείο, θα επιλέξουν τη μουσική της εκπομπής.

Οι μαθητές αυτής της ομάδας συλλέγουν τη μουσική της εκπομπής (τραγούδια, εφέ, ηχητικά αρχεία συνεντεύξεων), εργάζονται στη ηχητικό σχεδιασμό και κατά την επίσκεψη θα εκπαιδευτούν στις τεχνικές ηχογράφησης και επεξεργασίας ήχου με το αντίστοιχο λογισμικό και στη ρύθμιση του ήχου για τη ζωντανή μετάδοση της εκπομπής από το στούντιο.

*ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στη Σίνδο, θα παρακολουθήσουν το Εργαστήριο Τεχνολογίας Ήχου.

Ομάδας Επικοινωνίας

Περίπου 4 παιδιά, τα οποία θα κάνουν την σύνταξη κειμένων για προώθηση εκπομπής, ανακοινώσεις, αφίσα, ραδιοφωνικό σποτ.

Οι μαθητές της Ομάδας Επικοινωνίας εργάζονται ομαδοσυνεργατικά από τον χώρο του σχολείου, ώστε να:

συντάξουν από κοινού ένα ελκυστικό κείμενο που θα διαφημίζει την εκπομπή του σχολείου.

δημιουργήσουν ψηφιακά ή χειρόγραφα ένα λογότυπο που θα περιέχει μια χαρακτηριστική εικόνα, ημερομηνία και ώρα μετάδοσης, τίτλο εκπομπής.

Ηχογραφήσουν ένα ευφάνταστο μήνυμα με λόγο και με μουσική υπόκρουση ενός τραγουδιού ή ηχητικού/ών εφέ, δηλαδή το προωθητικό ραδιοφωνικό σποτ της εκπομπής.

*ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στη Σίνδο χωρίζονται σε 2 ζευγάρια. Οι 2 μαθητές παρακολουθούν το Δημοσιογραφικό Εργαστήριο και οι άλλοι 2 μαθητές παρακολουθούν το Εργαστήριο Τεχνολογίας Ήχου. Συμπληρώνουν Φύλλα Παρατήρησης. Στο τέλος, παρακολουθούν τη ραδιοφωνική εκπομπή.
Μάθημα 4 : ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΗ ΕΚΠΟΜΠΗ
Πηγή :

http://europeanschoolradio.eu/el/course/journalistsaboutstudentradio/lessons/%ce%bf%ce%b4%ce%b7%ce%b3%ce%af%ce%b5%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7-%cf%81%ce%bf%ce%ae-%ce%b5%ce%ba%cf%80%ce%bf%ce%bc%cf%80%ce%ae%cf%82-%ce%b5%ce%bd%ce%b4%ce%b5%ce%b9%ce%ba%cf%84%ce%b9%ce%ba

Οδηγίες για τη ροή εκπομπής (ενδεικτικός χρόνος στην κατανομή χρόνου για την ομιλία, μουσική)
1. Όραμα για το σενάριο της εκπομπής.
2. Λεπτομερής έλεγχος για τις πτυχές της εκπομπής (πληροφορίες- ειδήσεις, μουσική, ηχητικό υλικό).
3. Συντονισμός και καθοδήγηση τεχνικής υποστήριξης (τεχνικός ήχου, μοντάζ) και τη μουσική υποστήριξη (μουσικός παραγωγός), ώστε να ταιριάζει στο σενάριο της εκπομπής.
4. Τήρηση των κανόνων δεοντολογίας
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΚΠΟΜΠΗΣ

Η πληροφορία
- Επιλέγουμε θέμα και συγκεντρώνουμε το υλικό για το θέμα μας (πληροφορία, άρθρο, έρευνα, δημοσκόπηση, ονόματα και τηλέφωνα ειδικών κ. α.)
- Οριστικοποιούμε το υλικό, το οποίο θα χρησιμοποιήσουμε
- Πώς γράφουμε την είδηση (Τι; Πότε; Ποιος; Πώς; Πού;)
- Διασταυρώνουμε την αλήθεια της πληροφορίας. Ελέγχουμε τα στοιχεία μας, την αλήθεια του υλικού που θα χρησιμοποιήσουμε
- Παρουσιάζουμε όλες τις απόψεις για το θέμα
- Αναφέρουμε τις πηγές της είδησης
- Αναφέρουμε τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στην είδηση
- Επαναλαμβάνουμε την είδηση με περισσότερα λόγια για να την ξανακούσουν οι ακροατές, ή να την ακούσουν όσοι δεν την άκουσαν ή δεν την πρόσεξαν στην αρχή της εκπομπής
Οι Συνεντεύξεις
- Επιβεβαιώνουμε τα στοιχεία των ειδικών που μπορούν να μιλήσουν (ιδιότητα, ονοματεπώνυμο, στοιχεία επικοινωνίας)
- Εξασφαλίζουμε τη συμμετοχή τους στην εκπομπή μας (προσφώνηση, θέμα και ώρα συνομιλίας)
- Σε συνέντευξη- πορτρέτο ξεκινούμε από τα θέματα γενικού ενδιαφέροντος και προχωρούμε στα πιο προσωπικά.
- Διακόπτουμε με ευγένεια όταν ο συνομιλητής μας απαντά εκτός θέματος ή υπεκφεύγει.
Το σήμα εκπομπής

Φτιάχνουμε το σήμα της εκπομπής (χαρακτηριστικό ηχητικό), το οποίο χρησιμοποιούμε στην αρχή σίγουρα, αλλά και στο τέλος της εκπομπής. Η εκπομπή αρχίζει με το σήμα του σταθμού (EUROPEAN SCHOOL RADIO), έπειτα το σήμα της δικής μας εκπομπής και αμέσως μετά οι παρουσιαστές μιλούν.

Η μουσική

Επιλέγουμε τη μουσική. Την επιλογή της μουσικής την κάνει ο Μουσικός Επιμελητής. Αλλιώς, γίνεται από τον Παραγωγό (παρουσιαστής εκπομπής ή ο ίδιος ο δημοσιογράφος)

Σε κάθε περίπτωση είναι καθοριστική για την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα της μουσικής επιλογής του.

Επιλέγουμε τη μουσική, η οποία θα σέβεται τους ακροατές μας και θα:

Α) συμπληρώνει τον λόγο και θα δίνει μουσικές ανάσες στην εκπομπή.

Β) ταιριάζει με το θέμα και την εκπομπή κι όχι τις μουσική που αγαπάμε. Ο συνδυασμός είναι ο ιδανικότερος.
- Η μουσική που θα επιλεχθεί θα πρέπει να αντιστοιχεί με το γενικότερο ύφος της εκπομπής μας.
- Επιλέγουμε πάντα ένα είδος μουσικής καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπομπής.
- Τα τραγούδια, που θα επιλεγούν θα πρέπει να είναι μίας γλώσσας (είτε ελληνικά είτε ξένα). Ο συνολικός αριθμός των τραγουδιών δεν μπορεί να ξεπερνάει τα δώδεκα (12), αναλόγως της διάρκειας.
- Κατά τη διάρκεια της εκπομπής, ξεκουράζουμε τον ακροατή μας με μία μουσική επιλογή. Καλό είναι τα τραγούδια, που παίζονται, να μην ξεπερνούν τα δύο (2). Συνήθως, ξεκουράζουμε τον ακροατή μας με ένα (1) μόνο τραγούδι.
- Η καλύτερη αναλογία λόγου/ μουσικής είναι 1/1.
- Η διάρκεια του λόγου / κειμένου μας να μην ξεπερνάει τα τέσσερα (4) λεπτά.
Το σενάριο

Την εκπομπή μπορούμε να την χωρίσουμε σε δύο ή τέσσερα (2 ή 4) ίσα μέρη για να μοιράσουμε τις θεματικές μας ενότητες. Ολοκληρώνουμε ανά τμήμα την εκπομπή με βάση τον διαθέσιμο χρόνο. Μοιράζουμε, δηλαδή, κατά προσέγγιση τον χρόνο που έχουμε στη διάθεσή μας. Ως παρουσιαστές αναφέρουμε στην αρχή το σχολείο μας, κάνουμε εισαγωγή στο κυρίως θέμα και αρχίζουμε σταδιακά να δίνουμε «πάσες» στους Ρεπόρτερ για να αναπτύσσουν τις επιμέρους ενότητες. Ανά 10 λεπτά φροντίζουμε να έχουμε στη ροή ένα τραγούδι και μετά επιστρέφοντας είτε μπαίνει το σήμα της εκπομπής είτε απλά αναφέρεται το σχολείο και το θέμα της εκπομπής.

Φτιάχνουμε το σενάριο: εισαγωγή, ανάπτυξη θέματος, κλείσιμο

Γράφουμε τις πρόζες μας σε κείμενο: την εισαγωγή του θέματος, τις εισαγωγές/ παρουσιάσεις στην ανάπτυξη του θέματος, το κλείσιμο της εκπομπής.

Η Ταυτότητα εκπομπής εκφωνείται στην αρχή και στο τέλος. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα μπορεί να χρειαστεί να γίνει επανάληψη της Ταυτότητας, σε περίπτωση που οι ακροατές συντονίζονται στη συνέχεια στο ραδιόφωνο.

Αγαπητοί ακροατές, ακούτε την εκπομπή ………, στο ………………. Μαζί μας είναι ο …………. Με αφορμή το ………………… Στη μουσική επιμέλεια είναι ο/η …………, στην παραγωγή της εκπομπής ………….., στις μουσικές επιλογές …………., στα μικρόφωνα. Μας ακούτε κάθε ….. από τις …… Τρόποι επικοινωνίας: ……….

Κλείνουμε με τρόπο που να προκαλεί το ενδιαφέρον. Ένα ρητό. Το σχόλιο για κλείσιμο εκπομπής αποκτιέται με εμπειρία. Φροντίζουμε, τέλος, για την αποφώνηση, αναφέροντας τους συντελεστές της εκπομπής.

Η ραδιοφωνική μας φωνή κατά την παρουσίαση
- Με τη φωνή μας προσπαθούμε να πείσουμε ότι γνωρίζουμε, ότι κατέχουμε το θέμα, και να ταυτίσει/ συνδέσει ο ακροατής την εκπομπή με τη φωνή μας, δηλαδή με εμάς
- Χρειάζεται να έχουμε σαφήνεια στον λόγο μας. Ο λόγος να είναι ξεκάθαρος, μη επιδεχόμενος αμφισβήτηση ή άλλη ερμηνεία.
- Προσέχουμε ιδιαίτερα το ύφος, την προφορά, τον χρωματισμό, τον τόνο και τον τονισμός, το άγχος μπροστά στο μικρόφωνο.
- Μελετάμε τις ιδιότητες του λόγου.
- Δεν μιλάμε πάνω από το τραγούδι, που παίζει στον αέρα. Αφήνουμε το τραγούδι να ολοκληρωθεί.
- Για να γίνει πιο όμορφος ο λόγος μας, χρησιμοποιούμε μουσικό χαλί. Το χαλί αυτό δεν πρέπει να έχει λόγια, γιατί αυτό αποσπά την προσοχή του ακροατή με αποτέλεσμα να ακούει το τραγούδι και όχι τον λόγο μας.
Χρειάζεται Ετοιμότητα, Χιούμορ και φυσικά Προετοιμασία!
Μάθημα 5: Σύντομος Οδηγός για την προσέγγιση στη ραδιοφωνική παρουσίαση, σχολιασμό, ραδιοφωνική συνέντευξη, ραδιοφωνική ομιλία
Πηγή :

http://europeanschoolradio.eu/el/course/journalistsaboutstudentradio/lessons/%cf%83%cf%8d%ce%bd%cf%84%ce%bf%ce%bc%ce%bf%cf%82-%ce%bf%ce%b4%ce%b7%ce%b3%cf%8c%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%ad%ce%b3%ce%b3%ce%b9%cf%83%ce%b7-%cf%83%cf%84

Συνέντευξη στο ραδιόφωνο

Πως σχολιάζουμε μια είδηση

Πως παρουσιάζουμε μια εκπομπή

Πως μιλάμε στο ραδιόφωνο

Πηγή :

http://europeanschoolradio.eu/el/course/journalistsaboutstudentradio/lessons/%ce%b5%ce%bd%ce%b4%ce%b5%ce%b9%ce%ba%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%81%ce%bf%ce%ae-%ce%b5%ce%ba%cf%80%ce%bf%ce%bc%cf%80%ce%ae%cf%82

Ενδεικτική ροή εκπομπής (Script)
Προετοιμασία

Χρονομετρούμε πριν μπούμε στο στούντιο τον λόγο / το κείμενό μας, όπως και τον χρόνο των τραγουδιών. Συνήθως, τα τραγούδια έχουν έτοιμη τη διάρκεια. Το κείμενο μπορεί κανείς να το υπολογίσει με τον παρακάτω κανόνα:

Σύνολο λέξεων (σε word) / (δια) 60 / (δια) 2. Το αποτέλεσμα αποτελεί, συνήθως, τον χρόνο που θα μιλάμε στον αέρα. Μπορείτε να το δοκιμάσετε για να είστε σίγουροι.

Script εκπομπής (ενδεικτικοί χρόνοι)

11:00 Σποτάκια

11:05 Έναρξη εκπομπής (Στην έναρξη εκπομπής σωστό είναι να καλημερίσουμε ή να καλωσορίσουμε τους ακροατές μας. Αναφέρουμε συνήθως από ποιον σταθμό εκπέμπουμε, τον τίτλο της εκπομπής μας, ποιοι είναι στα μικρόφωνα, από ποιο σχολείο είναι η ομάδα και με ποιο ή ποια θα είναι τα θέματα που θα παρουσιαστούν κατά τη διάρκεια της εκπομπής.)

11:08 Τραγούδι / Μουσική

11:12 Έναρξη θεματικής ενότητας

11:15 Τραγούδι / Μουσική

11:19 Συνέχεια θεματικής ενότητας

11:23 Τραγούδι / Μουσική

11:26 Συνέχεια θεματικής ενότητας ή έναρξη νέας ενότητας

11:30 Τραγούδι / Μουσική

11:34 Δεύτερο μέρος εκπομπής (Σε αυτό το σημείο καλό είναι να υπενθυμίσουμε τους ακροατές μας ποια εκπομπή ακούνε καιποιοι είμαστε όπως και τον σταθμό από όπου βγαίνει στον αέρα η εκπομπή μας. Στη συνέχεια περνάμε στο θέμα μας.)

11:38 Τραγούδι / Μουσική

11:42 Συνέχεια θεματικής ενότητας ή έναρξη νέας

11:45 Τραγούδι / Μουσική

11:48 Κλείσιμο θεματικής ενότητας

11:50 Κλείσιμο εκπομπής (Ευχαριστούμε τον κοινό που μας άκουσε, δεν ξεχνάμε να αναφέρουμε όλους τους παρουσιαστές και όλους τους συνεργάτες της εκπομπής όπως και τους ηχολήπτες μας. Αποχαιρετούμε τους ακροατές μας.)

11:55 Τραγούδι / Μουσική
ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΕΜΠΤΗ : "Υλικοτεχνικός εξοπλισμός για διαδικτυακή ραδιοφωνική παραγωγή"Μάθημα 1ο : Εισαγωγή
Πηγή :

http://europeanschoolradio.eu/el/course/soundequipment/lessons/εισαγωγή

Ο ραδιοφωνικός παραγωγός που κάνει εκπομπή σε διαδικτυακό ραδιόφωνο μπορεί να ηχογραφήσει και μεταδώσει την εκπομπή εκτός στούντιο. Ελάχιστες απαιτήσεις στον υλικοτεχνικό εξοπλισμό είναι η χρήση ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή με το απαραίτητο λογισμικό ηχογράφησης και μετάδοσης ήχου, η σύνδεση ενός τουλάχιστον εξωτερικού μικροφώνου με τον υπολογιστή απευθείας ή μέσω της κονσόλας ήχου, η χρήση ακουστικών.

Προκειμένου το αποτέλεσμα της ηχογράφησης, συνεπώς και της μετάδοσης στο διαδίκτυο, να είναι υψηλής ποιότητας ο παραγωγός μπορεί να χρησιμοποιήσει κονσόλα ήχου όπου συνδέει τις εξωτερικές συσκευές ήχου, τα μικρόφωνα και ακουστικά. Επίσης, τα κατάλληλα αξεσουάρ μικροφώνου βοηθούν ώστε στην καταγραφή του ήχου.

Στην παρακάτω εικόνα μπορείτε να δείτε πώς μπορεί να στηθεί ένας χώρος για διαδικτυακή ραδιοφωνική παραγωγή.
Μάθημα 2 - Μικρόφωνα
Πηγή :

http://europeanschoolradio.eu/el/course/soundequipment/lessons/%ce%b4%cf%85%ce%bd%ce%b1%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%ac

Κατηγορίες μικροφώνων
- Δυναμικά μικρόφωνα
Η λειτουργία των δυναμικών μικροφώνων βασίζεται στο φαινόμενο της επαγωγής: όταν ηχητικά κύματα πέφτουν στο διάφραγμα, το πηνίο πάλλεται στο πεδίο του μαγνήτη, τέμνονται οι μαγνητικές γραμμές κι εμφανίζεται στα άκρα του πηνίου επαγωγική τάση.

Χρησιμοποιούνται κυρίως σε μικροφωνικές εγκαταστάσεις που απαιτούν ιδιαίτερη πιστότητα. Τα δυναμικά μικρόφωνα είναι πολύ ανθεκτικά και λειτουργούν ακόμη και σε πολύ ψηλές στάθμες πίεσης χωρίς υπερφόρτωση.

Δυναμικό μικρόφωνο με συνδεσιμότητα XLR

Δυναμικό μικρόφωνο USB
- Πυκνωτικά μικρόφωνα
Η αρχή λειτουργίας των πυκνωτικών μικροφώνων είναι ηλεκτροστατικής φύσης, σε αντίθεση με αυτή των δυναμικών που είναι ηλεκτρομαγνητικής. Η “κεφαλή” ή “κάψα” ενός πυκνωτικού μικροφώνου αποτελείται από δύο λεπτές μεταλλικές επιφάνειες που σχηματίζουν έναν πυκνωτή ευαίσθητο στις αλλαγές της πίεσης των ηχητικών κυμάτων. Όταν ένα ηχητικό κύμα πέσει πάνω στην κινητή επιφάνεια του πυκνωτή, τότε η τάση στα άκρα της αντίστασης μεταβάλλεται και αποτελεί το σήμα εξόδου του μικροφώνου. Επειδή το σήμα είναι πολύ ψηλής σύνθετης αντίστασης, μέσα στο σώμα του μικροφώνου υπάρχει ένας προενισχυτής που διαμορφώνει την τιμή της σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα. Η ύπαρξη του προενισχυτή αυτού είναι ο κύριος λόγος που τα πυκνωτικά μικρόφωνα χρειάζονται εξωτερική τροφοδοτική τάξη (phantom power). Τα περισσότερα πυκνωτικά μικρόφωνα έχουν τη δυνατότητα να παίρνουν την τάση αυτή απευθείας από την είσοδο της κονσόλας , στην οποία συνδέονται μέσω ενός τροφοδοτικού κυκλώματός της που δίνει μια συνεχή τάση (+48 V) ταυτόχρονα σε όλες τις εισόδους των μικροφώνων.

Πυκνωτικό μικρόφωνο με συνδεσιμότητα XLR

Πυκνωτικό μικρόφωνο USB

Συνδεσιμότητα: Μικρόφωνα που συνδέονται και στον υπολογιστή

Χαρακτηριστικά μικροφώνων
Ευαισθησία

Η ευαισθησία ενός μικροφώνου συνήθως εκφράζεται με τον λόγο της τάξης εξόδου του μικροφώνου προς την ηχητική πίεση (σε συγκεκριμένη απόσταση από το διάφραγμα). Δεν αναφέρεται μόνο σε κάποια συγκεκριμένη συχνότητα, αλλά σε μια μεγάλη περιοχή του ακουστικού φάσματος. Η υπεροβολικά μεγάλη περιοχή ή μικρή ευαισθησία του μικροφώνου μπορεί να προκαλέσει προβλήματα κατά τη σύνδεσή του σε επεξεργαστές σήματος όπως μείκτες, προενισχυτές κ.ά.

Απόκριση συχνότητας

Η απόκριση συχνότητας ενός μικροφώνου προσδιορίζεται είτε μέσω κάποιας γραφικής παράστασης που περιγράφει τη συμπεριφορά του σε όλη την περιοχή του ακουστικού φάσματος είτε με παράθεση των ορίων (σε Hz) μιας περιοχής συχνοτήτων στην οποία η συμπεριφορά του είναι ομοιόμορφη και η μεταβολή της ευαισθησίας του ελάχιστη.

Για την πιστή αναπαραγωγή της ανθρώπινης φωνής προυπόθεση αποτελεί η χρησιμοποίηση μικροφώνου με ευθεία απόκριση συχνότητας από 20 Hz και απόκλιση όχι μεγαλύτερη +-1dB.

Πολλές φορές εάν η ηχογράφηση γίνεται όχι σε ένα ιδανικό περιβάλλον ηχοληψίας, τότε μπορεί το πρόβλημα να αντισταθμιστεί από τη μείωση ή την αύξηση της ευαισθησίας του μικροφώνου σε συγκεκριμένες περιοχές του ακουστικού φάσματος.

Απόκριση στις απότομες μεταβολές

Η απόκριση στις απότομες μεταβολές χαρακτηρίζεται από την ευαισθησία του μικροφώνου στο να παρακολουθεί τις απότομες μεταβολές της πίεσης του αέρα. Η διαφοερετική απόκριση στις απότομες μεταβολές είναι η κύρια αιτία της διαφοράς στην ποιότητα του ήχου μεταξύ των τύπων των μικροφώνων (δυναμικά ή πυκνωτικά).

Χαρακτηριστικές κατευθυντικότητας

Οι χαρακτηριστικές κατευθυντικότητας περιγράφουν τη μεταβολή της ευαισθησίας του μικροφώνου για οποιαδήποτε γωνία προσπτωσης των ηχητικών κυμάτων. Ανάλογα με τα κατευθυντικά τους χαρακτηριστικά τα μικρόφωνα διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:

Πανκατευθυντικά (Omni-directional)

Χαρακτηρίζονται από ομοιόμορφη ευαισθησία προς όλες τις κατευθύνσεις, χωρίς προτίμηση σε ήχους που προσπίπτουν από κάποια συγκεκριμένη διεύθυνση. Χρησιμοποιούνται, κυρίως, σε περιπτώσεις, όπου το ηχητικό περιβάλλον αποτελεί σημαντικό σημαντικό στοιχείο της ηχογράφησης ή όταν τα προβλήματα λόγω αντήχησης είναι αμελητέα.

Δύο κατευθύνσεων (Bi- directional)

Χαρακτηρίζονται από ευαισθησία προς τους ήχους που προέρχονται από εμπρός ή πίσω τους, ενώ παράλληλα έχουν μικρή ευαισθησία σ' αυτούς που προέρχονται από πλαινές διευθύνσεις. Χρησιμοποιούνται σε ειδικές περιπτώσεις ηχοληψίας, όπου είναι απαραίτητη η εξάλειψη ηχητικών σημάτων που οι διευθύνσεις πρόσπτωσής τους σχηματίζουν γωνία 90 μοιρών με τη διεύθυνση του κύριου άξονα του μικροφώνου.

Κατευθυντικά (Uni-directional)

Χαρακτηρίζονται από ευαισθησία σε ήχους που προέρχονται μόνο από μπροστά. Διακρίνονται σε καρδιοειδή και υπερκαρδιοειδή. Είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος μικροφώνων, τόσο μέσα στο στούντιο ηχογραφήσεων όσο και σε ζωντανές παραστάσεις επειδή περιορίζει τον θόρυβο του περιβάλλοντος.Τα καρδιοειδή μικρόφωνα αποδεικνύονται ιδανικά στις παρακάτω περιπτώσεις:1. Μείωση υπερβολικής αντήχησης του χώρου.2. Έμφαση σε ένα συγκεκριμένο όργανο ή φωνή.3. Μείωση του φαινομένου της ανάδρασης κατά τη χρησιμοποίηση ηχείων στον ίδιο χώρο.

Σύγκριση μικροφώνων

Δραστηριότητα 1

(Πηγή : http://europeanschoolradio.eu/el/course/soundequipment/lessons/%ce%b4%cf%85%ce%bd%ce%b1%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%ac

Σύγκριση μικροφώνων

Ποιο από τα δύο μικρόφωνα χρειάζεται ενίσχυση κατά τις αρχικές ρυθμίσεις για να αυξηθεί η στάθμη εγγραφής;

Πυκνωτικό μικρόφωνο
.

Δυναμικό μικρόφωνο
.

Αξεσουάρ μικροφώνων

Πηγή :

http://europeanschoolradio.eu/el/course/soundequipment/lessons/%ce%b7%cf%87%ce%b5%ce%af%ce%b1

Ένα μικρόφωνο από μόνο του συνήθως δεν επαρκεί για άψογη ηχογράφηση. Παρακάτω θα βρείτε μερικά από τα αξεσουάρ που μπορεί να χρειαστείτε.

Βραχίονας

Χρειάζεστε κάτι για να κρατήσετε το μικρόφωνο σε απόσταση (10-15 εκατοστά) από το στόμα σας. Στερεώνεται στο πάτωμα (ή γραφείο). Σας επιτρέπει να τοποθετείτε πιο εύκολα το μικρόφωνο ακριβώς εκεί που το θέλετε.

Αντικραδασμική βάση μικροφώνου (Τύπος “Αράχνη”)

Οι κραδασμοί ή δονήσεις που δημιουργούνται από ήχους στο γραφείο, όπως από την πληκτρολόγηση, από την επαφή των χεριών με το γραφείο σας ή ο χειρισμός της κονσόλας, μπορούν να προκαλέσουν θόρυβο χαμηλής συχνότητας στις ηχογραφήσεις σας και η ηχογράφηση να φαίνεται ερασιτεχνική. Μία αντικραδασμική βάση που μοιάζει με αράχνη απορροφά τους ανάλογους κραδασμούς ή δονήσεις.

Pop filter ή αντιανέμιο

Με το αντιανέμιο που μπορεί να στηριχθεί σε έναν βραχίονα επιτυγχάνεται η μείωση του θορύβου που προκαλείται από τον αέρα κατά την εκφώνηση.

Αφρώδες αντιανέμιο

Εναλλακτικά και για τον ίδιο σκοπό μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα αφρώδες αντιανέμιο (ή σφουγγαράκι) πάνω στο μικρόφωνο.

Επίσης, μπορείτε να συνδυάσετε τα απαραίτητα αξεσουάρ μικροφώνου αγοράζοντας κάποιο σετ.

Επιλογή 1η

Επιλογή 2η

Επιλογή 3η
Μάθημα 3 - Φορητές συσκευές καταγραφής ήχου
Πηγή :

http://europeanschoolradio.eu/el/course/soundequipment/lessons/συσκευή-καταγραφής-ήχου

Η ραδιοφωνική παραγωγή δεν περιορίζεται μόνο στο στούντιο, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει υλικό από συνεντεύξεις ή γενικά ηχογραφήσεις εκτός στούντιο. Για τον λόγο της δύσκολης μετακίνησης φορητού υπολογιστή, κονσόλας και μικροφώνου κάθε φορά που χρειάζεται να γίνει λήψη ήχου εκτός στούντιο, υπάρχει η δυνατότητα αξιοποίησης φορητών εγγραφέων ήχου με εξίσου εξαιρετικές δυνατότητες στην ποιότητα ηχογράφησης.
- Zoom H1
Τα ενσωματωμένα μικρόφωνα του H1 είναι τοποθετημένα σε διάταξη X/Y με σκοπό την καλύτερη δυνατή ηχογράφηση με στερεοφωνική ‘’απεικόνιση’’. Επειδή αμφότερα τα μικρόφωνα είναι τοποθετημένα στο ίδιο άξονα, επιτυγχάνεται ίδια απόσταση από την πηγή ήχου και το αποτέλεσμα των ηχογραφήσεων είναι άριστο με φυσικό βάθος και ακριβή αναπάρασταση των ηχητικών συμβάντων. Τα μικρόφωνα του Η1 είναι κατευθυντικά και επικεντρώνονται στην πηγή του παραγόμενου ήχου, αγνοώντας οποιονδήποτε ανεπιθύμητο θόρυβο ή πηγή ήχου βρίσκεται σε πλάγια θέση ή πίσω από αυτά. Ο υψηλής ποιότητας προενισχυτής επιτρέπει την ρύθμιση του επιπέδου ηχογράφησης στο επιθυμητό σημείο, από το 1 έως και το 100. Έτσι, μπορεί να αυξηθεί η ευαισθησία και το ποσοστό απορρόφησης του παραγόμενου ήχου. Το H1 ηχογραφεί σε μορφή PCM (WAB) στα 24-bit / 96 kHz και σε πρότυπο MP3 αυξάνοντας ταυτόχρονα και τον διαθέσιμο χρόνο ηχογράφησης. Το Η1 αποθηκεύει τις ηχογραφήσεις σε κάρτες microSD και είναι εφικτή η χρήση καρτών microSDHC με μέγιστη χωρητικότητα που αγγίζει τα 32GB. Διαθέτει ενσωματωμένο low-cut φίλτρου το οποίο μειώνει αισθητά τους παρασκηνιακούς ήχους ή τυχαίους θορύβους που ενδέχεται να προκύψουν σε μια ζωντανή ηχογράφηση. Προσφέρεται επιπλέον είσοδος για χρήση επιπρόσθετου μικροφώνου αναλόγως της περίστασης. Επιπλέον στην είσοδο αυτή μπορεί να συνδεθεί οποιαδήποτε αναλογική πηγή με ηχητικό υλικό που θέλετε να αποθηκεύσετε στην μνήμη του Η1.
- Εξωτερικά μικρόφωνα για φορητή συσκευή (κινητό/τάμπλετ)
Η τεχνολογία των κινητών τηλεφώνων προσφέρει ήδη με την απλή εφαρμογή της ηχογράφησης δυνατότητα λήψης ήχου με ιδιαίτερη ευκρίνεια. Υψηλή ποιότητα ηχογράφησης μπορείτε να επιτύχετε χρησιμοποιώντας μικρόφωνα σε οποιαδήποτε φορητή συσκευή σας. Τα παρακάτω μικρόφωνα προσφέρουν στερεοφωνική απεικόνιση του ήχου.
Μάθημα 4 : Ακουστικά
Πηγή :

1. http://europeanschoolradio.eu/el/course/soundequipment/lessons/%ce%b1%ce%ba%ce%bf%cf%85%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac

Ένα καλό ζευγάρι ακουστικών είναι σημαντικό κατά την ηχογράφηση για τρεις βασικούς λόγους:
1. Ακούτε τον εαυτό σας-Είναι σημαντικό να γνωρίζετε πώς ακούγεστε στο μικρόφωνο. Αυτό θα σας βοηθήσει να ξέρετε πότε μιλάτε δυνατά, πότε πολύ χαμηλά, πολύ κοντά ή πολύ μακριά.
2. Ακούτε τι καταγράφεται και τι όχι στο μικρόφωνο – Αυτό σας βοηθά να μάθετε αν το μικρόφωνο λαμβάνει εξωτερικούς ήχους, ήχους από από κραδασμούς/ δονήσεις ή από οποιοδήποτε άλλο κοντινό ήχο.
3. Ελέγχετε τα εφέ και επιπλέον ήχους που επιθυμείτε να εισαχθούν στην ηχογράφηση.
Χαρακτηριστικά ακουστικών

1. Ακρίβεια (απόκριση συχνοτήτων)

Η ποιότητα αναπαραγωγής του ήχου είναι το πιο σημαντικό ζήτημα. Πρέπει να βεβαιωθείτε ότι αυτό που έχετε καταγράψει είναι ακριβώς αυτό που ακούτε.

Τα περισσότερα ακουστικά έχουν σχεδιαστεί για ακρόαση μουσικής και για ψυχαγωγία. Αυτά τα ακουστικά θα βελτιώσουν ορισμένες συχνότητες. Θα χρειαστείτε πιο ακριβή αναπαραγωγή του ήχου σας.

Αυτή αποκαλείται ευθεία απόκριση συχνότητας. Τα επαγγελματικά ακουστικά που ονομάζονται ακουστικά “studio” ή “monitor” θα προσπαθήσουν να διατηρήσουν αυτή την ευθεία απόκριση συχνοτήτων, αλλά μερικά θα εξακολουθούν να “χρωματίζουν” λίγο τον ήχο σας.

2. Άνεση

Μπορείτε να φορέσετε τα ακουστικά μόνο όταν καταγράφετε το podcast σας, ή ίσως μόνο κατά την επεξεργασία, ή ίσως και τα δύο.

Βεβαιωθείτε ότι τα ακουστικά που παίρνετε είναι άνετα στα αυτιά σας και στο κεφάλι σας (για ακουστικά πάνω από το κεφάλι).

3. Διαρροή ήχου

Κατά την ηχογράφηση είτε σε στούντιο είτε εκτός στούντιο καλό είναι να μην διαρρέουν ήχοι έξω από τα ακουστικά σας, αυτό μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα εγγραφής.

Μπορεί ο ήχος από το ακουστικά (με μικρή διαρροή) να καταγραφεί από τη συσκευή εγγραφής και η ηχογράφηση μην έχει επαγγελματικό αποτέλεσμα. Επίσης, εάν μεταδίδετε ζωντανά στο διαδικτυακό ραδιόφωνο, ενδέχεται να ακούγεται η επιστροφή και στους ακροατές σας, κατάσταση ιδιαίτερα ενοχλητική.

Εναλλακτικά μπορείτε να μειώσετε την ένταση των ακουστικών σας.

4. Ηχομόνωση

Εκτός από τη διαρροή του ήχου από τα ακουστικά σας, ένας πολύ σημαντικός παράγοντας είναι επίσης η ηχομόνωση. Δηλαδή, σε τι βαθμό τα ακουστικά εμποδίζουν το θόρυβο να έρχεται στα αυτιά σας.

Η ιδανική κατάσταση είναι βρίσκεστε σε έναν ήσυχο και ηχομονωμένο χώρο, ώστε να παρεμποδίζονται οι εξωτερικοί ήχοι κατά την εγγραφή και την επεξεργασία. Πέρα από τους ήχους που προέρχονται εκτός δωματίου, υπάρχουν και οι ήχοι από πηγές εντός του δωματίου, όπως το ανεμιστηράκι του υπολογιστή ως ανεπιθύμητος ήχος ή αλλιώς θόρυβος κατά την εγγραφή.

Προτείνεται η απενεργοποίηση της αυτόματης καταστολής θορύβου με φίλτρο, διότι ο ήχος που θα ηχογραφείται θα ακούγεται αλλοιωμένος.

5. Στυλ καλωδίου

Το αν το καλώδιο ακουστικών είναι ίσιο ή συσπειρωμένο είναι μια μικρή λεπτομέρεια που μπορεί να μην παρατηρήσετε μέχρι να χρησιμοποιήσετε τα ακουστικά σας.

Το περιτυλιγμένο είναι ωραίο για να κρατήσει το χαλαρό καλώδιο μακριά από το δρόμο και να σας δώσει κάποια ευελιξία στον χώρο.

Το ίσιο καλώδιο μερικές φορές μπορεί να αποδειχθεί ενοχλητικό ή να τυλίγεται γύρω από τα πράγματα καθώς κινείστε.

6. Φορητότητα

Τα ιδανικά θα είναι, φυσικά, τα πιο φορητά. Ορισμένα από τα επαγγελματικά ακουστικά θα εξακολουθούν να διπλώνονται σε συμπαγή μεγέθη.

Αν σκοπεύετε να κάνετε podcast από απόσταση, τότε επιλέξτε ένα ζευγάρι ακουστικών που να αναδιπλώνεται και το να είναι εύκολο να μεταφερθεί και δεν χρειάζεται πολύ χώρο.
Μάθημα 5 : Εξωτερικές κάρτες ήχου
Πηγή :

http://europeanschoolradio.eu/el/course/soundequipment/lessons/%ce%b5%ce%be%cf%89%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b9%ce%ba%ce%ad%cf%82-%ce%ba%ce%ac%cf%81%cf%84%ce%b5%cf%82-%ce%ae%cf%87%ce%bf%cf%85

Στην περίπτωση που επιθυμείτε να ηχογραφήσετε απευθείας στον υπολογιστή, χωρίς τη μεσολάβηση κονσόλας ήχου, τότε απαραίτητα θα χρειαστείτε να συνδέσετε μια εξωτερική κάρτα ήχου, κατά προτίμηση USB, ώστε να μπορείτε να συνδέσετε παραπάνω από ένα μικρόφωνο XLR και η ποιότητα εγγραφής να είναι σε εξίσου υψηλό επίπεδο.

Η αξιοποίηση της εξωτερικής κάρτας ήχου, αντί για τη χρήση της ενσωματωμένης εισόδου μικροφώνου του υπολογιστή, θα ενισχύσει σημαντικά το σήμα του μικροφώνου και είναι προτιμότερο να γίνει εξωτερικά παρά μέσα από τις ρυθμίσεις ενός λογισμικού εγγραφής και επεξεργασίας ήχου στον υπολογιστή.

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι εξωτερικών καρτών ήχου για συνδεσιμότητα των μικροφώνων και γραμμών, οπότε σίγουρα υπάρχει αυτή που ταιριάζει στις ανάγκες και τον προϋπολογισμό σας. Είναι πιο συνηθισμένο να συνδέονται αυτές οι συσκευές στον υπολογιστή μέσω USB. Κατά την αγορά μιας εξωτερικής κάρτας ήχου θα χρειαστεί να ελέγξετε τις προδιαγραφές, ώστε να είναι συμβατή με το λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή σας και ίσως με συγκεκριμένο λογισμικό εγγραφής και επεξεργασίας ήχου.

Κονσόλες ήχου

Μία πολυοδική τράπεζα επεξεργασίας ήχου, η αλλιώς κονσόλα ήχου, δεν είναι υποχρεωτική για τη διαδικτυακή ραδιοφωνική παραγωγή, ειδικά όταν πρόκειται για ερασιτεχνική προσπάθεια. Επίσης, υπάρχουν λογισμικά τα οποία μπορούν να κάνουν επεξεργασία του ήχου με την προσθήκη φίλτρων ή εφέ.

Αλλά μια κονσόλα ήχου μπορεί να κάνει πολλά πολύπλοκα πράγματα πολύ απλούστερα.

Η πιο εμφανής διαφορά στις κονσόλες ήχου είναι ο αριθμός εισόδων, αλλά γενικά όλες οι κονσόλες σας δίνουν τις βασικές δυνατότητες μίξης:
- Συνδυάζετε πηγές- Πολλές είσοδοι για μικρόφωνα και σύνδεση άλλων πηγών ήχου (τηλεφωνική κλήση)
- Ρυθμίζετε τις στάθμες-Δημιουργήστε βελτιώσεις στα επίπεδα ήχου οποιασδήποτε εισόδου ή εξόδου.
- Λαμβάνετε προειδοποιήσεις-Ρυθμίζετε την ευαισθησία των μικροφώνων σας.
- Συνδυάζετε ή ξεχωρίζετε τις εξόδους – Έξοδος σε συσκευή εγγραφής, ακουστικά, διασύνδεση ζωντανής ροής, δυνατότητα επεξεργασίας ήχου, τηλεφώνου και πολλά άλλα.
- Προσθέτετε ειδικά εφέ σε όποιο κανάλι επιθυμείτε.
Μάθημα 6 : Δοκιμή ηχογράφησης
Πηγή : http://europeanschoolradio.eu/el/course/soundequipment/lessons/recording-test

Οι ηχογραφήσεις φωνής είναι προφανώς το πιο σημαντικό μέρος του ραδιοφωνικού περιεχομένου και οι εκφωνητές θα πρέπει να γνωρίζουν τρόπους ποιοτικής εγγραφής ήχου, ιδιαίτερα σε εξωτερικούς χώρους.
- Τα ενσωματωμένα μικρόφωνα σπάνια παράγουν καλές ηχογραφήσεις και δεν είναι συνήθως σε ικανά να καταγράψουν ήχο από μακριά. Καλύτερα να χρησιμοποιείτε ένα εξωτερικό κατευθυντικό μικρόφωνο. Υπάρχουν και σχετικά φθηνά εξωτερικά μικρόφωνα μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα του ήχου.
- Ο συγκεκριμένος ήχος που ένας ραδιοφωνικός παραγωγός προσπαθεί να καταγράψει μπορεί εύκολα να καλυφθεί από τους ήχους του περιβάλλοντος, ιδιαίτερα εάν η χρήση ενός ενσωματωμένου μικροφώνου είναι η μόνη διαθέσιμη επιλογή. Οι ραδιοφωνικοί παραγωγοί θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το μέρος και τη στιγμή για να κάνουν εγγραφή.
- Οι συνεντευξιαζόμενοι πρέπει να ενθαρρύνονται να μην προσπαθούν να προσαρμόζουν τη φωνή τους για ραδιόφωνο, αλλά να μιλούν όπως θα κάνανε σε μια συνηθισμένη συζήτηση. Στο διαδικτυακό ραδιόφωνο στο οποίο φιλοξενούνται εκπομπές από πολλούς ραδιοφωνικούς παραγωγούς προτιμάται ο πλουραλισμός και η αυθεντικότητα στις φωνές.
- Κατά την εκφώνηση χρειάζεται να δοθεί έμφαση στον λόγο και η μουσική δε θα πρέπει να υπερκαλύπτει την ομιλία. Προτιμάται η χρήση μουσικού χαλιού (ορχηστρικό κομμάτι χαρακτηριστικό για κάθε ραδιοφωνικό παραγωγό), ώστε να μην αποσπά την προσοχή του ακροατή από την κεντρική αφήγηση ή το θέμα.
- Ο λόγος κατά την εκφώνηση για ραδιοφωνική εκπομπή πρέπει να είναι καθαρός, άμεσος και απλός, όπως σε μια συνηθισμένη συζήτηση. Η άρθρωση των εκφωνητών θα πρέπει να είναι προσεκτική, ώστε να μην γίνεται παρανόηση στις λέξεις κατά την ακρόαση.
Δραστηριότητα

Κάνετε δοκιμές ηχογράφησης με διαφορετικούς τρόπους

Ηχογραφήστε και κατεβάστε τα αρχεία ήχου σε κάθε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις. Στη συνέχεια, παρατηρήστε τις διαφορές στην ποιότητα του ήχου.
1. Συνδέστε ένα πυκνωτικό μικρόφωνο στην υποδοχή USB του υπολογιστή σας.
2. Συνδέστε ένα δυναμικό μικρόφωνο στην υποδοχή USB του υπολογιστή σας.
3. Χρησιμοποιήστε εξωτερική κάρτα ήχου, συνδέστε ένα δυναμικό μικρόφωνο στην υποδοχή XLR της κάρτας ήχου και ηχογραφήστε.
4. Χρησιμοποιήστε εξωτερική κάρτα ήχου, συνδέστε ένα δυναμικό μικρόφωνο στην υποδοχή XLR της κάρτας ήχου και ηχογραφήστε.
5. Ηχογραφήστε χρησιμοποιώντας ένα ζευγάρι headset.
6. Ηχογραφήστε με το μικρόφωνο μιας webcam.
7. Ηχογραφήστε με ένα μικρόφωνο για υπολογιστή συνδέοντας στην υποδοχή του υπολογιστή σας απευθείας.
ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΚΤΗ : "Λογισμικά ραδιοφωνικής παραγωγής & ραδιοφωνικής μετάδοσης". Μάθημα 1 : Είδη επεξεργασίας ήχου
Πηγή : http://europeanschoolradio.eu/el/course/software/lessons/audioediting

Η επεξεργασία ήχου έπεται της ηχογράφησης και αποτελεί τον δεύτερο βασικό παράγοντα για την ποιότητα του ηχητικού αποτελέσματος. Εφόσον πρόκειται για ραδιοφωνική εκπομπή, ο ήχος που χρειάζεται επεξεργασία είναι η φωνή και όχι η μουσική. Ο λόγος είναι ότι η μουσική σε μια ραδιοφωνική παραγωγή προέρχεται αυτούσιος από κάποιο τραγούδι ως τελικό προϊόν, ενώ η καταγραφή της φωνής αποτελεί το πρωτότυπο υλικό που χρειάζεται να έχει ένα ικανοποιητικό ακουστικό αποτέλεσμα και στο στάδιο της μίξης η φωνή με τη μουσική συνδυάζονται για να δημιουργηθεί η εκπομπή. Στο σημείο αυτό, παραθέτουμε τα είδη επεξεργασίας ήχου που εφαρμόζονται στη μουσική παραγωγή και τα φίλτρα που αξιοποιούνται για να επιτευχθεί
- Επεξεργασία δυναμικού εύρους
Για να έχουμε σωστή εγγραφή χωρίς “φύσημα”, χρειάζεται να έχουμε ρυθμίσει τη σωστή στάθμη εγγραφής. Τα φίλτρα που χρησιμοποιούνται είναι: Compressor, limiter, expander, gain

Οι compressors και limiters είναι επεξεργαστές δυναμικής περιοχής ενός σώματος. Αποτελεί την τεχνητή επεξεργασία που διαφοροποιεί το δυναμικό εύρος ενός σήματος, ώστε τα σημεία με τη μεγαλύτερη στάθμη να μειωθούν σε επίπεδο ανάλογο με αυτό των χαμηλότερων σημείων. Η λειτουργία ενός επεξεργαστή δυναμικής περιοχής είναι η αυτόματη ρύθμιση του κέρδους του σήματος, σύμφωνα με έναν προκαθορισμένο λόγο, ανάλογα με τις διακυμάνσεις της στάθμης του εισερχόμενου σήματος.

Δύο βασικές εντολές που αφορούν στη στάθμη είναι το amplify και το normalize. To amplify (ενίσχυση) ορίζει επιλεκτικά την αύξηση της στάθμης (σε dB). Η εντολή normalize (κανονικοποίηση) επιτρέπει την επιλογή μιας ανώτατης στάθμης και αυξάνει το επίπεδο της στάθμης που έχει επιλεγεί μέχρι αυτό το σημείο. Η εφαρμογή της εντολής σε ποσοστό 100% σε όλη την πίστα του ήχου θα αυξήσει αναλογικά τη στάθμη μέχρι τα υψηλοτέρα σημεία της κυματομορφής να μην ξεπερνούν τα όρια του συστήματος, αποφεύγοντας την αποκοπή τους (clipping).

Επιπλέον φίλτρα που σχετίζονται με τη στάθμη είναι επίσης οι fade-in και fade-out. Με την πρώτη, η ένταση του επιλεγμένου ήχου καταστέλλεται αρχικά και σταδιακά επανέρχεται στην αρχική της στάθμη. Η μετάβαση διαρκεί όσο και το επιλεγμένο τμήμα του ήχου. Με την εντολή fade-out συμβαίνει ακριβώς το αντίστροφο. Όταν αυτή η διαδικασία γίνεται σε δύο διαφορετικούς ήχους που βρίσκονται σε διαφορετικές πίστες εφαρμόζοντας fade-out στον πρώτο και fade-in στον δεύτερο και τοποθετώντας τις κυματομορφές τους στον άξονα του χρόνου με την κατάλληλη επαλληλία, δημιουργείται το εφέ cross-fade, όπου ο πρώτος ήχος «σβήνει» προοδευτικά μέσα στην (προοδευτική) απαρχή αυτού που ακολουθεί. Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η προοδευτική εξασθένηση του ήχου και το αντίστροφο μπορεί να ελεγχθεί γραμμικά ή και λογαριθμικά. Στην πρώτη, οι αλλαγές γίνονται ομοιόμορφα, δηλαδή με τον ίδιο ρυθμό μείωσης από την αρχή μέχρι το τέλος του τμήματος της κυματομορφής που έχει επιλεγεί ενώ στη δεύτερη οι αλλαγές επιταχύνονται όσο πλησιάζουμε στο τέλος του επιλεγμένου τμήματος.
- Επεξεργασία φάσματος
Ρυθμίζονται επιμέρους οι συχνότητες μέσω της ισοστάθμισης. Τα φίλτρα που χρησιμοποιούνται είναι: EQ ή equalizer. Οι ισοσταθμιστές είναι ψηφιακά εφέ, τα οποία επιδρούν στο φασματικό περιεχόμενο του ήχου, δηλαδή στην στάθμη του ήχου σε συγκεκριμένες συχνότητες όπως αποκοπή υψηλών ή χαμηλών συχνοτήτων (High/Low cut). Τα φίλτρα αποκόπτουν όλες τις συχνότητες πάνω (High cut) ή κάτω (Low cut) από τη συχνότητα αποκοπής τους.

Στην περίπτωση των ραδιοφωνικών εκπομπών και της επεξεργασίας ήχου, το ενδιαφέρον εστιάζεται στην ομιλία. Το σήμα της ανθρώπινης φωνής εντοπίζεται στην περιοχή συχνοτήτων από 500Hz μέχρι 4kHz περίπου, οπότε στις υπόλοιπες συχνότητες δεν υπάρχει χρήσιμη πληροφορία. Έτσι, αποκόπτοντας τις χαμηλές συχνότητες μέχρι τα 200Hz, αφαιρούνται διάφοροι βόμβοι, γδούποι και ήχοι χειρισμού των συσκευών οι οποίοι δεν προσφέρουν στην καταγραφή της ομιλίας. Ακόμα σε πολλές περιπτώσεις οι συχνότητες πάνω από τα 4-5kHz μπορεί επίσης να περιέχουν ανεπιθύμητους ήχους. Στην περίπτωση αυτή, είναι χρήσιμο να εξεταστεί η αποκοπή συχνοτήτων στην περιοχή αυτή.

Η αποθορυβοποίηση αφορά τη μείωση ή διαγραφή συχνοτήτων που λειτουργούν ως θόρυβος, δηλαδή σαν διαρκείς ήχοι που δεν συνεισφέρουν στο εκάστοτε επιθυμητό ακουστικό αποτέλεσμα. Τέτοιοι ήχοι μπορεί να είναι ένας ενοχλητικός υψίσυχνος θόρυβος σταθερής συχνότητας, περιβαλλοντικός θόρυβος από την ηχογράφηση, θόρυβος από μαγνητοταινία, ή βουητό από καλώδια τροφοδοσίας. Τις λειτουργίες που υλοποιούν αποθορυβοποίηση συνήθως τις συναντάμε στα μενού των εφαρμογών με τις ονομασίες noise removal (απομάκρυνση θορύβου) ή noise reduction (μείωση θορύβου).
- Επεξεργασία στον χρόνο
Τα φίλτρα που χρησιμοποιούνται είναι: Reverb (τεχνητή αντήχηση), delay (πρόσθετη επανάληψη), eco

Το φίλτρο reverb χρησιμοποιεί αλγορίθμους επεξεργασίας, για καθυστέρηση του σήματος. Η αντήχηση είναι στην ουσία μια σειρά από τυχαία (ανάλογα με τον χώρο) εμφανιζόμενες εξασθενισμένες ανακλάσεις του σήματος.

Με το φίλτρο eco, εκτός από την πρόσθετη επανάληψη αλλάζει και η χροιά.
- Επεξεργασία τονικού ύψους
Το φίλτρο που χρησιμοποιείται είναι: pitch shift
- Επεξεργασία τοποθέτησης στον χώρο (στερεοφωνία)
Για να επιτευχθεί η στερεοφωνία, χρησιμοποιείται το pan σε κάθε κανάλι ηχογράφησης.

Περισσότερα για την επεξεργασία ήχου μπορείτε να διαβάσετε από τους παρακάτω συνδέσμους:

Audacity. Digital Audio Fundamentals.http://manual.audacityteam.org/o/man/digital_audio.html

Hass, Jeffrey. Introduction to Computer Music. 2013.

http://www.indiana.edu/~emusic/etext/toc.shtml
Μάθημα 2 : Το λογισμικό Audacity- Εγκατάσταση σε Windows και επίδειξη λογισμικού
Πηγή : http://europeanschoolradio.eu/el/course/software/lessons/audacity1stvideo

Για τη δημιουργία, επεξεργασία – μοντάζ των ραδιοφωνικών εκπομπών μπορείτε να χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε εργαλείο επεξεργασίας ήχου. Ωστόσο, στο παρόν μάθημα προτείνεται το ελεύθερο λογισμικό ανοικτού κώδικα, Audacity.

To Audacity είναι ένα ελεύθερο λογισμικό ανοικτού κώδικα που προτείνεται για την εκπαιδευτική διαδικασία παγκοσμίως. Ειδικότερα στην Ελλάδα προτείνεται από το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο (http://opensoft.sch.gr/node/1353).

Το Audacity αποτελεί έναν αξιόλογο επεξεργαστή ψηφιακού ήχου (digital audio editor) ανοικτού κώδικα. Είναι διασυστημικό, δηλαδή μπορεί να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει σε διάφορα λειτουργικά συστήματα, διατίθεται δωρεάν και δεν υστερεί σε δυνατότητες σε σχέση με τις αντίστοιχες εμπορικές εφαρμογές. Λειτουργεί με πολλαπλά tracks ήχου, παρέχει πλήρεις δυνατότητες επεξεργασίας ήχου (silence, copy, trim, split, duplicate, γεννήτρια τόνων, πληθώρα effects (amplify, bass boost, echo, fade in/out, reverse, reverb κ.α.), ενώ είναι επεκτάσιμο με τα plug-ins που χρησιμοποιεί.

Το Audacity είναι ένα πρόγραμμα που διαχειρίζεται ψηφιακές ηχητικές κυματομορφές. Εκτός του ότι ηχογραφεί ήχους απευθείας από το πρόγραμμα, έχει τη δυνατότητα να εισάγει ηχητικά αρχεία διαφόρων μορφών (formats), συμπεριλαμβανομένων των WAV, AIFF, MP3 και Ogg Vorbis. Τα PCM formats των 8, 16, 24 και 32 bits μπορούν να εισαχθούν και να εξαχθούν.

Μπορείτε να το κατεβάσετε από http://audacity.sourceforge.net/ και προσοχή να κατεβάσετε και το Κωδικοποιητής MP3 LAME που επιτρέπει στο Audacity να εξάγει αρχείο MP3.
Μάθημα 3 : Δημιουργία ραδιοφωνικού μηνύματος με Audacity
Πηγή : http://europeanschoolradio.eu/el/course/software/lessons/createradiospotaudacity

Έχετε κάνει εγκατάσταση του λογισμικού Audacity και ήρθε η στιγμή να γνωρίσετε τις δυνατότητες του περιβάλλοντός του σχετικά με την ηχογράφηση, επεξεργασία και μίξη.

Συνοπτικά κάποιες από τις δυνατότητες του Audacity στην επεξεργασία ήχου είναι:
- Αποκοπή (cut), αντιγραφή (copy), επικόλληση (paste), διαγραφή (delete), σίγαση (silence), διπλασιασμός (duplicate), διαχωρισμός (split)
- Εφαρμογή plug-in effects σε οποιοδήποτε σημείο ενός ήχου
- Ενσωματωμένος volume envelope editor.
- Προσαρμόσιμο spectrogram track view mode
- Παράθυρο ανάλυσης συχνότητας για εφαρμογές ηχητικής ανάλυσης
- Προσαρμοσμένος ρυθμός αναπαραγωγής για κάθε κομμάτι, ο οποίος δειγματολειπτείται ξανά στο ρυθμό δειγματοληψίας του project.
- Απλές έως και περίπλοκες λειτουργίες ευθυγράμμισης για κομμάτια και ομάδες κομματιών
Μπορείτε να συμβουλευτείτε τους παρακάτω Οδηγούς:

http://edutorials.gr/audacity-tutorials

http://www.scribd.com/doc/55621235/Audacity-Manual-Greek

http://wiki.audacityteam.org/wiki/Greek_Front_Page

Παρακολουθήστε το αναλυτικό βίντεο που ακολουθεί, σχετικά με τη δημιουργία ενός ραδιοφωνικού μηνύματος στο Audacity.
Μάθημα 4 : Το λογισμικό mp3 skype recorder
Πηγή : http://europeanschoolradio.eu/el/course/software/lessons/%cf%84%ce%bf-%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%b9%cf%83%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-mp3-skype-recorder

Σε περίπτωση που θέλετε να πάρετε μία συνέντευξη από έναν καλεσμένο και δεν υπάρχει η δυνατότητα να γίνει δια ζώσης, τότε υπάρχει η επιλογή να γίνει η διαδικασία διαδικτυακά μέσω συνομιλίας από το λογισμικό τηλεδιάσκεψης skype και να ηχογραφηθεί. Η καταγραφή της συνομιλίας μπορεί να πραγματοποιηθεί με ένα δωρεάν λογισμικό που λέγεται mp3 skype recorder. Το τελικό προϊόν καταγράφεται ως αρχείο ήχου mp3, το οποίο είναι δυνατό να βελτιωθεί ύστερα από επεξεργασία σε λογισμικό επεξεργασίας ήχου και να προστεθεί σε μια ηχογραφημένη εκπομπή ή στη ροή μιας ζωντανής εκπομπής ανάμεσα στη λίστα με τα τραγούδια.

Το λογισμικό μπορείτε να το προμηθευτείτε από τη σελίδα: https://voipcallrecording.com/

Ρυθμίσεις στην ποιότητα ηχογράφησης

Η διεπαφή του mp3 skype recorder επιτρέπει την επιλογή της επιθυμητής ποιότητας ήχου:
- Sample rate (Ρυθμός δειγματοληψίας) είναι ο αριθμός των δειγμάτων που λαμβάνονται ανά δευτερόλεπτο. Υπολογίζεται στη μονάδα μέτρησης της συχνότητας, δηλαδή Hz. Οι επιλογές 16000 and 44100 είναι οι πιο διαδεδομένες. Για καλύτερη ποιότητα καταγραφής προτείνεται η μέγιστη τιμή. 44100 Hz
- Bit rate (Ρυθμός μετάδοσης) αναφέρεται στον αριθμό των bits που επεξεργάζονται ανά μονάδα χρόνου. Μετράται σε kilobits ανά δευτερόλεπτο. Μεγάλος ρυθμός μετάδοσης σημαίνει μεγαλύτερο μέγεθος αρχείου και καλύτερη ποιότητα ήχου. Ωστόσο, ακόμα και ο χαμηλός ρυθμός μετάδοσης είναι ικανοποιητικός για την εγγραφή κλήσεων / ομιλίας. Συνιστούμε να χρησιμοποιήσετε 32 ή 64 Kb.
- Mode. (Λειτουργία) Υπάρχει η δυνατότητα επιλογής σε mono και stereo.
  
  Stereo – Σε ένα στερεοφωνικό κομμάτι η φωνή σας καταγράφεται σε ένα κανάλι και η φωνή του δεύτερου προσώπου από την άλλη γραμμή καταγράφεται σε δεύτερο κανάλι. Έτσι, ο ένας ακούγεται στο αριστερό ηχείο και ο άλλος στο δεξί ηχείο. Σιγουρευτείτε ότι λειτουργούν και τα δύο ηχεία σας ή τα ακουστικά σας λειτουργούν καλά, αλλιώς δε θα ακούτε τη μία από τις δύο ομιλίες.
  
  Mono – Σε ένα μονοφωνικό κομμάτι και οι δύο φωνές καταγράφονται σε ένα κανάλι.
Κουίζ Ενότητας
Επεξεργασία ήχου 1

Ποια από τις παρακάτω κινήσεις αποτελεί μέρος της επεξεργασίας ήχου;

Έλεγχος στάθμης εγγραφής

Ενίσχυση σήματος

Επιλογή μικροφώνου εγγραφής

Ορισμός αριθμού δειγματοληψίας
Επεξεργασία ήχου 2

Η επεξεργασία ήχου μας δίνει τη δυνατότητα να βελτιώσουμε το ηχητικό αποτέλεσμα, ακόμα και μιας εγγραφής που έχει πραγματοποιηθεί σε ένα πολύ θορυβώδες περιβάλλον.

Σωστό

Λάθος

Εργαλείο επεξεργασίας στο Audacity

Στην παρακάτω εικόνα, παρατηρήστε την κυματομορφή που είναι σε κόκκινο πλαίσιο και επιλέξτε το εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε για να επιτευχθεί η μείωση στάθμης ήχου στην περιοχή αυτή.

Εργαλείο χρονικής μετατόπισης

Εργαλείο σχεδίασης

Εργαλείο περιβάλλουσας

Εργαλείο επιλογής

Αποθορυβοποίηση

Κατά την αποθορυβοποίηση στο Audacity, έχοντας επιλέξει τη μέγιστη δυνατή απομάκρυνση θορύβου σε dB, υπάρχει το πρόβλημα της αφαίρεσης επιθυμητού ηχητικού περιεχομένου από το επιλεχθέν κομμάτι.

Σωστό

Λάθος

Mp3 skype recorder

Η εφαρμογή mp3 skype recorder:

Επιτρέπει την εγγραφή συνομιλίας σε οποιοδήποτε τύπο αρχείου ήχου

Μπορεί να καταγράφει τη συνομιλία σε στερεοφωνικό κανάλι

Χρειάζεται να έχει εγκατασταθεί στους υπολογιστές όλων των συνομιλητών

Προσφέρει τη δυνατότητα επεξεργασίας ήχου μιας συνομιλίας skype
Μάθημα 5 : Το λογισμικό Mixxx 2.0- Εγκατάσταση σε Windows και επίδειξη λειτουργίας
Πηγή: http://europeanschoolradio.eu/el/course/software/lessons/%ce%b5%ce%b3%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%ac%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%b7-%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%b9%cf%83%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%bf%cf%8d

Το λογισμικό Mixxx είναι μια ψηφιακή εφαρμογή DJ που επιτρέπει στους χρήστες να αναμειγνύουν τραγούδια ζωντανά ή να ηχογραφούν ένα μείγμα (μίξη) . Η εφαρμογή υποστηρίζει MP3 , FLAC , OGG και WAVE τύπων ήχου και περιλαμβάνει συμβατότητα με DJ ελεγκτές MIDI .Η εγκατάσταση και η χρήση της εφαρμογής είναι πολύ απλή.

Εγκατάσταση

Μπορείτε να κάνετε λήψη των αρχείων εγκατάστασης εδώ. Στο συμπιεσμένο αρχείο θα βρείτε και ένα κείμενο με Οδηγίες. Επίσης, μπορείτε να παρακολουθήσετε το παρακάτω βίντεο για να δείτε στην πράξη πώς μπορείτε να κάνετε επιτυχώς μια ολοκληρωμένη εγκατάσταση του λογισμικού σε λειτουργικό σύστημα Windows και να ανακαλύψετε το περιβάλλον του.

Ζωντανή εκπομπή με το λογισμικό Mixxx 2.0

Μετάδοση- Ηχογράφηση τηλεδιασκέψεων με Mixxx 2.2.3

Θέλετε να κάνετε εκπομπή εξ αποστάσεως; Δείτε το βίντεο και ακολουθήστε τα βήματα.
Μάθημα 6 : Η εφαρμογή BroadcastMySelf
Πηγή : http://europeanschoolradio.eu/el/course/software/lessons/%ce%b7-%ce%b5%cf%86%ce%b1%cf%81%ce%bc%ce%bf%ce%b3%ce%ae-broadcastmyself

Οι streaming servers συνεργάζονται με λογισμικά/εφαρμογές source clients, για τη μετάδοση ραδιοφωνικού προγράμματος είτε πρόκειται για ηχογραφημένες εκπομπές είτε για ζωντανές.

Μία από τις επιλογές είναι το BroadcastMySelf, εφαρμογή σε Android συσκευή που έχει τη δυνατότητα να συνεργαστεί μέσω και των δύο δημοφιλών streaming servers, Icecast και Shoutcast, στο λογισμικό αυτοματισμού ραδιοφωνικού προγράμματος και να μεταδώσουν ζωντανά τη φωνή τους, ενώ παράλληλα παίζει μουσική.

Τα λογισμικά αυτοματισμού, Airtime και Jazler, επίσης συνεργάζονται με το BroadcastMySelf και μέσω του streaming server τους, δέχονται τη ροή από τη ζωντανή μετάδοση ενός παραγωγού με το BroadcastMyself.

Το BroadcastMySelf είναι δωρεάν εφαρμογή από το Google Play και προσφέρει μια πολύ απλή διεπαφή. Όμως, απαραίτητα στις ρυθμίσεις χρειάζεται, όμως, να συμπληρωθούν τα στοιχεία της ροής για τη ζωντανή μετάδοση για τον streaming server του συγκεκριμένου διαδικτυακού ραδιοφώνου.

https://play.google.com/store/apps/details?id=sa.broadcastmyself

https://sourcefabric.booktype.pro/airtime-25-for-broadcasters/smartphone-journalism/

Ζωντανή μετάδοση εκπομπής - Κουίζ
Εκπομπή με το Mixxx

Το τελικό ηχητικό προϊόν μιας ραδιοφωνικής εκπομπής με το Mixxx αποθηκεύεται σε ένα συνολικό αρχείο ήχου και ύστερα δεν μπορεί να γίνει μεμονωμένη επεξεργασία φωνής και μουσικής.

Σωστό

Λάθος
Ποτενσιόμετρο Mixxx

Ποια από τις παρακάτω λειτουργίες εξυπηρετεί το συρόμενο ποτενσιόμετρο του Mixxx που βρίσκεται σε κόκκινο πλαίσιο;

Αντλεί, ανάλογα με την επιλογή, το επίπεδο της στάθμης από τα δύο αρχεία ήχου (ένα κανάλι συνολικά)

Ρυθμίζει το επίπεδο της στάθμης για κάθε αρχείο ήχου ανεξάρτητα μεταξύ τους (κάθε κανάλι ξεχωριστά)

Ρυθμίσεις ζωντανής εκπομπής Mixxx

Στις ρυθμίσεις για τη Ζωντανή εκπομπήδεν μπορούμε να επιλέξουμε:

Ώρα ζωντανής μετάδοσης

Κωδικός για τη σύνδεση στον streaming server

Τύπος κωδικοποίησης ήχου

Διάρκεια ζωντανής εκπομπής

Ταυτότητα χρήστη που συνδέεται στον streaming server

Θύρα εισόδου στον streaming server

Πληροφορίες για τα τραγούδια που θα μεταδοθούν

Ηχογράφηση Mixxx

Με το λογισμικό Mixxx, εκτός από τη ζωντανή μετάδοση, μπορούμε να κάνουμε και ηχογράφηση της εκπομπής.

Σωστό

Λάθος

BroadcastMySelf

Η εφαρμογή BroadcastMySelf:

Μπορεί να εγκατασταθεί σε οποιοδήποτε λειτουργικό σύστημα κινητού τηλεφώνου

Αποτελεί συμβατή εφαρμογή source client του Icecast streaming server

Επιτρέπει τη μίξη τραγουδιού με φωνή

Μπορεί να μεταδώσει με οποιαδήποτε μορφή κωδικοποίησης
Μάθημα 7 : Λογισμικά για τη δημιουργία μουσικών ραδιοφωνικών έργων"
Πηγή : http://europeanschoolradio.eu/el/course/%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%b9%cf%83%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%b3%ce%af%ce%b1-%ce%bc%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%ba%cf%8e%ce%bd/lessons/%ce%b1%ce%be%ce%b9%ce%bf%cf%80%ce%bf%ce%af%ce%b7%cf%83%ce%b7-%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%b9%cf%83%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8e%ce%bd-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%ce%b5%ce%ba%cf%80%ce%b1%ce%b9%ce%b4%ce%b5%cf%85%cf%84

Αξιοποίηση Λογισμικών από εκπαιδευτικούς μουσικής στα σχολεία για τη δημιουργία μουσικών ραδιοφωνικών έργων
9 Ιανουάριος - 15 Ιανουάριος
16 Ιανουάριος - 22 Ιανουάριος
23 Ιανουάριος - 29 Ιανουάριος
30 Ιανουάριος - 5 Φεβρουάριος
6 Φεβρουάριος - 12 Φεβρουάριος
13 Φεβρουάριος - 19 Φεβρουάριος
20 Φεβρουάριος - 26 Φεβρουάριος
27 Φεβρουάριος - 5 Μάρτιος
6 Μάρτιος - 12 Μάρτιος
13 Μάρτιος - 19 Μάρτιος
20 Μάρτιος - 26 Μάρτιος

Περιγραφή εβδομάδας

Λειτουργία Διαδικτυακού Ραδιοφώνου – Διαδικτυακό Ραδιόφωνο – Τί είναι – πώς λειτουργεί

Καλώς ορίσατε στο πολιτισμικό μας πρόγραμμα :

Ευρωπαϊκό Σχολικό Ραδιόφωνο

Ραδιοφωνικά .... κύματα! Οι ειδήσεις σε ομάδες θεμάτων του μαθήματός μας!

Γιατί διαδικτυακό ραδιόφωνο (web radio) ;

Μετάδοση

Προσβασιμότητα

Νομοθεσία

Audio Streaming

Audio live streaming

Streaming on demand

Buffering

Τύπος μετάδοσης ήχου για audio streaming

Opus

MP3, AAC, Ogg Vorbis

Server-side Streaming Technologies

SHOUTcast

Icecast

Το podcasting ως στοιχείο ενός διαδικτυακού ραδιοφώνου

Δομή του Podcasting

Πού να δημιουργήσετε podcast

Υπηρεσίες Φιλοξενίας podcast

Ο διαχωρισμός του Σταθμού Δημιουργίας από τον Διακομιστή Συνεχούς Ροής

Ένα διαδικτυακό ραδιόφωνο, πόσοι σταθμοί δημιουργίας ροής ήχου;

Streaming Service Providers

Streaming Servers

Broadcast Encoders

Source clients και Media Players που συνεργάζονται με τον Icecast

Streaming Clients- Players

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ

ΣΤΟΧΟΙ

Ραδιοφωνικό στούντιο

Άλλα υλικά

αντήχηση και η ηχογράφηση ομιλίας

Ορισμός της Ραδιοφωνικής Τέχνης

Ιστορικά Στοιχεία

Γενικές Αρχές

Εισαγωγή στη ραδιοφωνική δημοσιογραφία

Ο ρόλος του Δημοσιογράφου- Δεοντολογία

Θεωρητικές σημειώσεις για είδη ραδιοφωνικού λόγου, είδη εκπομπών, τεχνικές που προτείνονται

Επικοινωνία

Μαζική επικοινωνία

Πλεονεκτήματα του ραδιοφώνου ως μέσο

Μειονεκτήματα του ραδιοφώνου ως μέσο

Το προσωπικό του ραδιοφώνου

Ραδιοφωνικός λόγος

Ο προφορικός λόγος

Είδη και κατηγορίες ρεπορτάζ

Συμβουλές για τον ραδιοφωνικό λόγο

Η τεχνική του ραδιοφωνικού λόγου

Διαδικασία συμμετοχής. Συγκρότηση Ομάδων και ανάθεση ξεχωριστών δραστηριοτήτων. Υλικό από Φάκελο Εκπαιδευτικού Προγράμματος.

Οι μαθητές χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες:

Οδηγίες για τη ροή εκπομπής (ενδεικτικός χρόνος στην κατανομή χρόνου για την ομιλία, μουσική)

Η πληροφορία

Οι Συνεντεύξεις

Το σήμα εκπομπής

Η μουσική

Το σενάριο

Η ραδιοφωνική μας φωνή κατά την παρουσίαση

Συνέντευξη στο ραδιόφωνο

Πως σχολιάζουμε μια είδηση

Πως παρουσιάζουμε μια εκπομπή

Πως μιλάμε στο ραδιόφωνο

Ενδεικτική ροή εκπομπής (Script)

Προετοιμασία

Script εκπομπής (ενδεικτικοί χρόνοι)

Κατηγορίες μικροφώνων

Δυναμικά μικρόφωνα

Πυκνωτικά μικρόφωνα

Συνδεσιμότητα: Μικρόφωνα που συνδέονται και στον υπολογιστή

Χαρακτηριστικά μικροφώνων

Ευαισθησία

Απόκριση συχνότητας

Σύγκριση μικροφώνων

Σύγκριση μικροφώνων

Αξεσουάρ μικροφώνων

Βραχίονας

Χαρακτηριστικά ακουστικών

1. Ακρίβεια (απόκριση συχνοτήτων)