Πρώτοι μήνες στο Λονδίνο

Πρώτοι μήνες στο Λονδίνο

'Ελενα Τσίκιζα-Νικολακάκη - Ε.Ε.Α.
(Η Έλενα ήρθε το Οκτώβριο του 2002 για να υπηρετήσει ως φιλόλογος).

Δεν έμεινα να ψηφίσω ούτε στις δημοτικές εκλογές! Έπρεπε Δευτέρα πρωί να παρουσιαστώ στο Γραφείο Εκπαίδευσης στην Ελληνική Πρεσβεία.

Από τη στιγμή που έμαθα την απόσπασή μου στο Λονδίνο (που, ειρήσθω εν παρόδω, είχα την εντύπωση ότι αφορά την τοποθέτησή μου στο ημερήσιο Ελληνικό Γυμνάσιο-Λύκειο του Λονδίνου και όταν κατάλαβα ότι επρόκειτο για κάτι άλλο ήταν πλέον αργά!) στα μέσα Σεπτέμβρη μέχρι να πάω στο πρώτο παροικιακό σχολείο που μου έμελλε να διδάξω μεσολάβησε αρκετό διάστημα. Θεωρητικά, θα μπορούσα να προετοιμαστώ ψυχολογικά αλλά και να έχω την απαραίτητη πληροφόρηση για το αγγλικό σύστημα, τον τρόπο που λειτουργούν τα παροικιακά σχολεία, τι είναι το G.C.S.E. και A' Level...

Πρακτικά όμως απ' ό,τι φαίνεται είναι εξαιρετικά δύσκολο για το Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας να ενημερώσει τους εκπαιδευτικούς λειτουργούς που αποστέλλονται από τη μητέρα πατρίδα στα τέκνα της των παροικιών του εξωτερικού για το πώς πρέπει να ασκήσουν το λειτούργημά τους.

Παρά την σχεδόν εικοσαετή διδακτική μου πείρα σε Λύκεια, κυρίως της Αθήνας, ομολογώ ότι βρέθηκα απολύτως αμήχανη μπροστά στα παιδιά των παροικιακών σχολείων, με την ίδια σχεδόν ψυχική διάθεση της πρωτοδιόριστης! Τελικά, μια τέτοια απόσπαση είναι κάτι σαν τον πρώτο διορισμό, ίσως κάτι περισσότερο... Αισθάνθηκα ότι το Υπουργείο μου με έστειλε τελείως απροετοίμαστη και, τολμώ να πω, ανυπεράσπιστη σ' ένα κυκεώνα νέων στοιχείων που έπρεπε σιγά-σιγά να αποκωδικοποιήσω, ένα σύνολο προβλημάτων που έπρεπε να επιλύσω σταδιακά αξιοποιώντας την κάποια πείρα μου. Φαίνεται ότι το Υπουργείο αξιολογεί τη βαρύτητα του εκπαιδευτικού έργου των αποσπασμένων στο εξωτερικό με κριτήριο τον αριθμό τους: ήμουν η μοναδική αποσπώμενη στο Λονδίνο και δεν άξιζε τον κόπο να παρακολουθήσω κάποιο σεμινάριο αντίστοιχο με εκείνο που παρακολούθησαν στις αρχές του καλοκαιριού οι συνάδελφοι που αποσπάστηκαν για παράδειγμα στη στη Γερμανία...

Η αρχική στοχειώδης βοήθεια ήρθε από το Γραφείο Εκπαίδευσης της Πρεσβείας. Για τα περαιτέρω οι απαντήσεις στις σχετικές ερωτήσεις μου προς συναδέλφους ήταν του τύπου: 'Όλοι μόνοι τους έμαθαν σιγά-σιγά', ή ακόμα μια συμβουλή που άκουγα συχνά ήταν: 'Ψυχραιμία!'.

Επειδή, όμως, εγώ δε θεωρώ ότι ένας τόσο σοβαρός τομέας της ελληνικής εκπαίδευσης, όπως αυτός της διδασκαλίας σε παροικιακά σχολεία, πρέπει να αφήνεται στην τύχη και να εξαρτάται από την προαίρεση και τον πατριωτισμό των Ελλήνων εκπαιδευτικών, έχω την απαίτηση από το Υπουργείο Παιδείας και όλους τους υπεύθυνους φορείς να προετοιμάζουν κατάλληλα τους αποσπώμενους εκπαιδευτικούς, πριν την αναχώρησή τους.

Απαιτείται ενημέρωση σε δυο επίπεδα: (α) αυτό που σχετίζεται με το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας προορισμού τους, τη διδακτική διαδικασία που απαιτεί το είδος των σχολείων, τη λειτουργία των σχολείων και τους φορείς που συμμετέχουν σ' αυτή και, εν τέλει, ό,τι αφορά στη γνωστική προετοιμασία των εκπαιδευτικών για μια νέα 'περιπέτεια' στη διδακτική τους πορεία. (β) αυτό που αφορά τα πρακτικά, καθημερινά προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει ένας εργαζόμενος με την ιδιότητα του 'μετανάστη' (ευτυχώς προσωρινού) σε μια ξένη χώρα, όπως η στέγη και η διαβίωση.

Ας μη θεωρηθεί, λοιπόν, υπερφίαλο εκ μέρους μου το ότι αποτολμώ την παράθεση των προβλημάτων και ιδιαιτεροτήτων που αντιμετώπισα ερχόμενη στο Λονδίνο. Η πρόθεσή μου είναι η ενημέρωση των συναδέλφων που φιλοδοξούν να διδάξουν στο Λονδίνο και η διαμόρφωση μιας εικόνας που αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα.

Α. Θα ξεκινήσω από τα πιο πρακτικά, βιοτικά προβλήματα:

1. Η προσπάθεια να βρει κάποιος σπίτι στο Λονδίνο δεν είναι από τα ευκολότερα πράγματα. Έχει δυο επιλογές: ή να αγοράζει την εφημερίδα που λέγεται LOOT και να ψάξει μέσω των αγγελιών να βρει αυτό που τον ενδιαφέρει (διαμέρισμα αυτόνομο - συνήθως γκαρσονιέρα ή δωμάτιο σε σπίτι με συγκατοίκηση) ή να απευθυνθεί σε ένα μεσιτικό γραφείο. Ο πρώτος τρόπος είναι πιο δύσκολος, αλλά συμφέρει: πρέπει να επισκέπτεται ο ενδιαφερόμενος τα διάφορα σπίτια, αφού πρώτα επικοινωνήσει με τους ιδιοκτήτες μέσω τηλεφώνου και, όταν βρει αυτό που του αρέσει ή ικανοποιεί τις ανάγκες του, να συμφωνήσει πληρώνοντας δυο ενοίκια προκαταβολή. Ο δεύτερος είναι πιο εύκολος αλλά κοστίζει, γιατί αναθέτοντας σε γραφείο την εξεύρεση στέγης, εννοείται ότι πρέπει να πληρώσει το μεσίτη για την παρεχόμενη υπηρεσία με ποσό που μπορεί να φτάνει στο ύψος του ενοικίου.

Κριτήρια επιλογής σπιτιού είναι η καλή, ήσυχη και λιγότερη επικίνδυνη από άποψη εγκληματικότητας περιοχή και η εύκολη πρόσβαση στα μέσα συγκοινωνίας και κυρίως σε σταθμό του υπόγειου σιδηρόδρομου, του Μετρό. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι θα χρειαστεί ο εκπαιδευτικός να μείνει σε πανσιόν ή ξενοδοχείο για κάποιο διάστημα, μέχρι να ολοκληρώσει τις παραπάνω διαδικασίες, που μπορεί να κοστίσει από 25-50 λίρες την ημέρα/βράδυ.

2. Το κόστος ζωής στο Λονδίνο είναι υψηλότατο. Μπορώ να αναφέρω ορισμένα παραδείγματα όπως: η μετακίνηση από τον τόπο κατοικίας προς τα διάφορα παροικιακά σχολεία (που συνήθως βρίσκονται στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα!) κοστίζει περίπου 100 λίρες το μήνα κατά μέσο όρο. Μια γκαρσονιέρα αξιοπρεπής στοιχίζει περίπου 700-800 λίρες το μήνα. Θα μπορούσα να πω ενδεικτικά ότι ελάχιστα πράγματα, ακόμα και τα πιο ευτελή, στοιχίζουν περίπου μια λίρα, που σημειωτέον, είναι ίση με 1,6 ευρώ. Εδώ πρέπει να πω ότι το επιμίσθιο των 1,398,25 λιρών (ούτε καν 1.400 ακριβώς!) είναι επιεικώς ανεπαρκές για μια αξιοπρεπή διαβίωση, μάλιστα ενός εκπαιδευτικού που υποτίθεται ότι έχει, εκτός από τις βιοτικές, και πνευματκές ανάγκες.

Β. Στη συνέχεια θα αναφερθώ στα προβλήματα που αφορούν στις συνθήκες άσκησης του επαγγέλματος ή λειτουργήματός μας.

1. Τα παροικιακά σχολεία ανήκουν σε διαφορετικούς φορείς. Λεπτομερή περιγραφή μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα για τα παροικιακά σχολεία. Οι διδάσκοντες είναι αφ' ενός μέλη των αποστολών, ελληνικής και κυπριακής, και αφ' ετέρου ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί που προσλαμβάνονται από τους διευθυντές των σχολείων. Είναι σε πολλά και διαφορετικά σημεία του Λονδίνου, που σημαίνει αδυναμία εγκατάστασης του εκπαιδευτικού σε ένα σημείο που θα βρίσκεται κοντά στον τόπο εργασίας του, προς αποφυγή κόστους μετακίνησης.

Λειτουργούν απογεύματα και Σάββατο, με την υποχρέωση των εκπαιδευτικών να διδάσκουν πρωί και απόγευμα Σαββάτου.

2. Το κυριότερο πρόβλημα που συνάντησα σε κάποια από τα παροικιακά σχολεία είναι η αναιδής, απρεπής, απαξιωτική και συχνά υπεροπτική συμπεριφορά των μαθητών/τριών, ειδικά αυτών που βρίσκονται στις ηλικίες των 12-14 ετών. Ο λόγος είναι ίσως ότι θεωρούν τους διδάσκοντες στα ελληνικά σχολεία λιγότερο χρήσιμους από τους διδάσκοντες στα αγγλικά, εφόσον θεωρούν ότι η απασχόλησή τους στα πρώτα είναι πάρεργο και οπωσδήποτε καταναγκασμός από τους γονείς τους. Επιπλέον, αρκετά παιδιά έχουν τη λογική του 'επιχειρηματία', που μπορεί να απολύει τους δασκάλους όταν δεν του αρέσουν.

3. Το επίπεδο των γνώσεων σε σχέση με την ελληνική γλώσσα είναι πολύ χαμηλό. Επομένως απαιτείται καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας, γιατί η διδασκαλία γίνεται στο μεγαλύτερο μέρος της στα αγγλικά, ειδικά στις μικρότερες ηλικίες. Αυτό, ίσως, οφείλεται στο γεγονός ότι ελάχιστοι γονείς μιλούν στα παιδιά τους ελληνικά μέσα στο σπίτι και θεωρούν ότι, στέλνοντάς τα στο ελληνικό σχολείο, εκπληρώνουν το ηθικό τους χρέος, προς αυτό που λένε 'διατήρηση της εθνικής ταυτότητας'.

4. Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών που παρακολουθούν τα παροικιακά σχολεία προέρχονται από ελληνοκυπριακές οικογένειες και τα ακούσματά τους στην ελληνική γλώσσα είναι κυρίως εκείνα της κυπριακής διαλέκτου που χρησιμοποιεί η γιαγιά ή ο παππούς. Είναι υποχρεωμένα να διδαχθούν και να εξεταστούν στην κοινή, μοντέρνα ελληνική γλώσσα που μιλούμε στην Ελλάδα, που συχνά διαφέρει από τη γλώσσα που μιλούν, με αποτέλεσμα να έχουν διπλή δυσκολία και σύγχυση στην προσαρμογή τους στα νέα γλωσσικά δεδομένα...

5. Υπάρχουν βιβλία που διδάσκονται τα παιδιά γραμμένα αρκετά χρόνια πριν, με αρκετά μεγάλο βαθμό γλωσσικής δυσκολίας και παρωχημένης θεματολογίας (πρέπει να σημειωθεί ότι καινούρια βιβλία ετοιμάζονται και διανέμονται στα σχολεία είτε από το Πρόγραμμα Ομογενών είτε από διδάσκοντες την ελληνική γλώσα στη Μ. Βρετανία). Κάποια από αυτά που είναι νέα, όπως αυτά του επιπέδου G.C.S.E. βρίσκονται στο στάδιο της επεξεργασίας και δοκιμαστικής εφαρμογής πριν την κυκλοφορία τους. Συχνά επιβάλλεται η αυτενέργεια και ο αυτοσχεδιασμός του διδάσκοντος για την κάλυψη των διδακτικών αναγκών, εφόσον ελλείπει ο θεσμός του Συμβούλου (ειδικότητας), όπως λειτουργεί στη Μέση Εκπαίδευση στην Ελλάδα.

6. Συνήθως τα τμήματα είναι ανομοιογενή, ως προς το γνωστικό επίπεδο των μαθητών/τριών, κάτι που προφανώς οφείλεται στο ότι τα σχολεία προσπαθούν να κάνουν 'οικονομία' στους δασκάλους που χρησιμοποιούν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την πιο απαιτητική και κοπιαστική προσπάθεια από μέρους των διδασκόντων να δουλεύουν ταυτόχρονα στο ίδιο τμήμα σε δύο ή περισσότερα επίπεδα.

Κατόπιν όλων αυτών, μελλοντικοί, επίδοξοι εν Λονδίνω συνάδελφοί μου, μήπως πρέπει να το σκεφτείτε καλά πριν υποβάλλετε αίτηση;

Ή απλώς να πούμε: 'ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ!'.

Έλενα Τσίκιζα - Νικολακάκη

Φιλόλογος
Τελευταία τροποποίηση: Παρασκευή, 27 Ιούνιος 2014, 5:07 μμ