Ιστορία Α' Γυμνασίου 2020-21

Η Γραμμική γραφή Β είχε εξαφανιστεί μαζί με την πτώση των μυκηναϊκών ανακτόρων. Όμως, το δεύτερο μισό του 8ου αιώνα π.Χ. μία νέα γραφή εμφανίζεται στον ελληνικό κόσμο. Είναι ένα αλφάβητο που προέρχεται από το φοινικικό, αλλά με πολλές προσαρμογές και παραλλαγές. Το φοινικικό αλφάβητο δεν περιέχει παρά μόνο σύμφωνα. Είναι δυνατόν να αποδοθεί μια σημιτική γλώσσα γραπτώς χωρίς φωνήεντα, γιατί κυρίως τα σύμφωνα δημιουργούν τη ρίζα της συλλαβής. Όμως, αυτό είναι αδύνατον να συμβεί σε μια ινδοευρωπαϊκή γλώσσα, όπως η ελληνική, όπου τα φωνήεντα καθορίζουν τη φωνητικότητα της συλλαβής.

https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/ag_history/browse.html?start=61

ΑΛΦΑΒΗΤΟ

Οι Έλληνες, επειδή το φοινικικό αλφάβητο είχε πολλά σύμφωνα, πήραν μερικά από αυτά και τα μετέτρεψαν σε φωνήεντα. Με το σύστημα αυτό συντελείται μια σημαντική πρόοδος γιατί για πρώτη φορά, στη γραφή, οι ήχοι μεταδίδονται με φωνήεντα και σύμφωνα. Αυτή η απλοποίηση δημιούργησε τις προΰποθέσεις, ώστε η γραφή να γίνει κτήμα περισσότερων ανθρώπων και όχι μόνο λίγων γραφέων. Τώρα αρκετοί άνθρωποι αποκτούν τη δυνατότητα να διαβάζουν και να γράφουν, να συμμετέχουν γενικότερα στη γνώση και στον πολιτισμό. Από το ελληνικό αλφάβητο γεννήθηκε το λατινικό. 

[Εικόνα : Από το φοινικικό στο λατινικό αλφάβητο. Με γέφυρα το ελληνικό (βλέπε και σελίδα 19) ].

 Ερώτηση 1η : Ποια η ομοιότητα ανάμεσα στα δύο αλφάβητα;

ΤΕΧΝΗ

Η τέχνη που δημιουργήθηκε από τον 11ο έως και τον 8ο αιώνα π.Χ. ονομάζεται γεωμετρική από τα γεωμετρικά κοσμήματα στα πήλινα αγγεία. Γεωμετρικές είναι, επίσης, και οι μορφές των ανθρώπων και των ζώων, είτε είναι ζωγραφισμένες επάνω σε αγγεία είτε είναι πήλινα ή χάλκινα ειδώλια.

https://cycladic.gr/page/i-techni-ton-istorikon-chronon

Η γεωμετρική τέχνη δεν εμφανίζεται ξαφνικά στα κέντρα της Ελλάδας. Αντίθετα, οι απλές κυματιστές γραμμές και οι σπείρες που ζωγραφίζονταν με το χέρι πάνω στα αγγεία της μυκηναϊκής εποχής μετατρέπονται σε ομόκεντρους κύκλους και ημικύκλια ζωγραφισμένα με μεγάλη ακρίβεια με τη βοήθεια του διαβήτη. Σταδιακά τρίγωνα, ρόμβοι, μαίανδροι, κλιμακωτά σχέδια και άλλα απλώνονται σε ολόκληρη την επιφάνεια των αγγείων, σχηματίζοντας ένα πυκνό δίχτυ. Αργότερα, σειρές ομοιόμορφων ζώων, καθώς και παραστάσεις σχετικές με το θάνατο μαζί με γεωμετρικά κοσμήματα διακοσμούν τα μεγαλύτερα αγγεία που χρησιμοποιούνταν σαν σήματα* τάφων. Προς το τέλος της εποχής εμφανίζονται δειλά-δειλά και μυθολογικά θέματα.

https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/art/page_014.html

Γεωμετρική αντρική μορφή που κρατούσε δόρυ στο δεξί
και χαλινάρια αλόγου στο αριστερό χέρι. 
Από την Ολυμπία.

Ερώτηση 2 : Σε τι διαφέρει το άγαλμα αυτό από τα αγαλματίδια του Κυκλαδικού πολιτισμού; Ανέφερε παραδείγματα.

Επίθεση σκυλιών σε ελάφι. Χάλκινο σύμπλεγμα από την Ολυμπία με χαρακτηριστικές γεωμετρικές φόρμες 8ος αι. π.Χ.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Αντίθετα με τη μινωική και τη μυκηναϊκή εποχή τώρα αρχίζουν να ανεγείρονται μεγάλοι ναοί για τη λατρεία των θεών. Οι τοίχοι αποτελούνται από λίθους στο κάτω μέρος τους, πλίνθους ψηλότερα και έχουν επίπεδες ή σαμαρωτές στέγες από πηλό και κλαδιά. Μερικοί ναοί, όπως το Ηραίο της Σάμου, είναι μεγάλοι και μακρόστενοι με μία κεντρική σειρά από κολόνες –κίονες– και βάθρο για το άγαλμα της θεάς. Σιγά-σιγά ορισμένα ιερά (Δελφοί, Δωδώνη, Ολυμπία) αρχίζουν να αποκτούν πανελλήνιο χαρακτήρα

https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/art/page_017.html

Αναπαράσταση μέρους του τείχους και του γεωμετρικού οικισμού της Αρχαίας Σμύρνης

Τα σπίτια της εποχής είναι μικρά, το ίδιο και οι οικισμοί. Συνήθως χτίζονται σε υψώματα για να προστατεύονται από τους εχθρούς και μερικοί είναι επιπλέον οχυρωμένοι με ισχυρά τείχη.

Ερώτηση 3η :

α. Τί ήταν οι φρυκτωρίες; Δώστε ένα σύντομο ορισμό.

β.  Διαβάστε το μήνυμα του Αισχύλου, στο έργο του Αγαμέμνων, πατώντας στον σύνδεσμο που σας δείχνω παρακάτω στις κόκκινες λέξεις!!! Πάρετε πρώτα φωτογραφία οθόνης όταν ολοκληρώσετε το μήνυμα.

γ.  Γράψτε σε δυο παραγράφους τί εντύπωση σας κάνει η δραστηριότητα αυτή. Τί σας εντυπωσίασε σ΄ αυτήν; Την απάντηση θα δώσετε στην ανάλογη άσκηση παρακάτω.

δ.  Διαλέξτε την εργασία δύο συμμαθητών σας και αξιολογήστε την με ευγένεια και επιχειρήματα.

ε. Πηγαίνετε στην δική σας εργασία, διαβάστε τα σχόλια βελτίωσης των συμμαθητών σας και γράψτε την πάλι παίρνοντας υπόψη τις βελτιώσεις αυτές. Πατήστε στο δικό σας χώρο της άσκησης "απάντηση" και υποβάλλετέ την πάλι ολοκληρωμένη. Καλή διασκέδαση!

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/9479

Ερώτηση 4η : Παρατηρήστε τη φωτογραφία του αγγείου που συνοδεύει την ανακεφαλαίωση. Από τί διακρίνεται ένα γεωμετρικό αγγείο; Απαντήστε διαβάζοντας και την αρχή του μαθήματος στην τέχνη, κεραμεική, αφού μελετήσετε και το σύνδεσμο που αναφέρει στοιχεία για την κεραμεική τέχνη της γεωμετρικής εποχής. Η απάντησή σας θα δοθεί στην ανάλογη άσκηση παρακάτω.