Η ελιά στην Ελλάδα και στη Μεσόγειο

Η σημασία και οι χρήσεις της ελιάς και του ελαιόλαδου.

Ο Πολιτισμός της Ελιάς

Viewing page version #9
(Restore this version) 

Modified: 26 Δεκέμβριος 2013, 5:41 μμ   Χρήστης: ΜΑΡΙΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ  → Φωτογραφία ΜΑΡΙΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ

MsoNormal">Παλαιά όσο η ανθρώπινη ύπαρξη, ιερή όσο τα ανεξήγητα μυστήρια, πολύτιμα μοναδική, που μόνο ως δώρο των θεών προς τους ανθρώπους θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, η Ελαία ξεπροβάλλει από την προϊστορία και βρίσκοντας ευνοϊκές συνθήκες ορθώνεται στο χώρο της Μεσογείου ως μόνιμο και κυρίαρχο στοιχείο του τοπίου της, σύντροφος και τροφός των κατοίκων της, σύμβολο της λατρείας της.

MsoNormal">

MsoNormal">Η ελιά εμφανίστηκε για πρώτη φορά ως αγριελιά στην Ανατολική Μεσόγειο, εκεί που αναπτύχθηκαν μερικοί από τους αρχαιότερους πολιτισμούς.

MsoNormal">Για την προέλευσή της έχουν γίνει πολλές έρευνες και έχουν διατυπωθεί διάφορες εικασίες.

MsoNormal">Σε αρχαιολογικές έρευνες που έγιναν στις Κυκλάδες, βρέθηκαν απολιθωμένα φύλλα ελιάς, τα οποία υπολόγισαν ότι είναι 50-60000 ετών.

MsoNormal">Στις πινακίδες της Γραμμικής Β γραφής, που ανακαλύφθηκαν στην Αρχαία Πύλο, υπάρχει το ιδεόγραμμα της ελιάς και του ελαιόλαδου.

MsoNormal">

MsoNormal">Στις αρχαίες τελετές, το δέντρο της ελιάς ήταν το δέντρο του καλού και αυτό του έδινε μια ξεχωριστή θέση. Πολλοί μύθοι σχετίζονται με την ελιά και το λάδι. Το δέντρο αυτό, θεωρείται ακόμα και σήμερα θεϊκό δώρο, σύμβολο ειρήνης, προστασίας και γονιμότητας.

MsoNormal">

MsoNormal">Η ελιά επηρέασε τα ήθη και τα έθιμα των Ελλήνων και των άλλων λαών της Μεσογείου, που με το πέρασμα των χρόνων δημιούργησαν έναν εντελώς ιδιαίτερο πολιτισμό, τον πολιτισμό της ελιάς.

MsoNormal">

MsoNormal">Η ελιά και το λάδι χρησιμοποιήθηκαν από τα πολύ παλιά χρόνια τόσο στην καθημερινή ζωή των Ελλήνων όσο και ως έπαθλο αγώνων.

MsoNormal">

MsoNormal">Τα κλαδιά της ελιάς έγιναν στεφάνια( Κότινος) για να στεφανώνουν τους νικητές των Ολυμπιακών Αγώνων και το ελαιόλαδο βραβείο για τους νικητές των Παναθηναϊκών Αγώνων.

MsoNormal">

MsoNormal">Το λάδι, όπως το σιτάρι και το κρασί, χρησιμοποιείται σε πολλές τελετές της ορθόδοξης χριστιανικής θρησκείας.

MsoNormal">

MsoNormal">Η ελιά κυριαρχεί στο ελληνικό τοπίο και εμπνέει τους καλλιτέχνες από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Τα κλαδιά της, τα φύλλα της, σκηνές από το μάζεμα του καρπού, στόλισαν τοίχους αρχαίων παλατιών αλλά και αρχαίους αμφορείς και αγγεία. Έγιναν το θέμα γνωστών έργων ζωγραφικής νεότερων Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών.

MsoNormal">Αρκετοί σύγχρονοι ζωγράφοι απεικονίζουν τα κλαδιά της σε πίνακες, πήλινα κάδρα ή πήλινα αντικείμενα και πήλινα στεφάνια.

MsoNormal">

MsoNormal">Την ελιά τη βρίσκουμε στα κείμενα των αρχαίων και των σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων και ποιητών, που την ύμνησαν όσο λίγα δέντρα γιατί την αγάπησαν πολύ.

MsoNormal">

MsoNormal">Πολλές παροιμίες έχουν ειπωθεί σχετικά με τη ελιά και το λάδι και χρησιμοποιείται σε πολλές φράσεις για να περιγράψει διάφορες καταστάσεις, όπως την ηρεμία, την αθώωση, το δραστήριο άνθρωπο, τη λιτή ζωή, το βάπτισμα ή την ταλαιπωρία που μπορεί να υποστεί κάποιος.

MsoNormal">

MsoNormal">Σήμερα η ελιά, καλλιεργείται συστηματικά στην Ελλάδα και αποτελεί κύριο αγροτικό προϊόν της χώρας μας.

MsoNormal">

MsoNormal">Το λάδι, το βασικό προϊόν της ελιάς, κατέχει τη σημαντικότερη θέση στη διατροφή μας. Η μεγάλη ποικιλία, η νοστιμιά και οι ευεργετικές ιδιότητες των λαδερών φαγητών, τα έχουν κάνει αναπόσπαστο κομμάτι στο καθημερινό τραπέζι αρκετών Ελλήνων.

MsoNormal">

MsoNormal">Έρευνες που γίνονται συνεχώς, σχετικά με τις ευεργετικές ιδιότητες του ελαιόλαδου στον ανθρώπινο οργανισμό, αποδεικνύουν ότι οι πληθυσμοί των μεσογειακών χωρών παρουσιάζουν χαμηλότερη θνησιμότητα από καρκίνους και καρδιαγγειακά νοσήματα. Η εξήγηση για αυτό το γεγονός βρίσκεται στον τρόπο διατροφής τους και κυρίως στη υψηλή κατανάλωση ελαιόλαδου, όσπριων, λαχανικών και φρούτων. Η Μεσογειακή Διατροφή καθιερώθηκε ως διαιτητικό πρότυπο και το ελαιόλαδο ως ελιξίριο ζωής.

MsoNormal">

MsoNormal">Αρκετές φορές χρησιμοποιείται και για τη συντήρηση τροφίμων.

MsoNormal">

MsoNormal">Παλαιότερα, με λάδι, οι νοικοκυρές έφτιαχναν μόνες τους το σαπούνι που χρησιμοποιούσαν για την καθαριότητα των ρούχων και των οικιακών σκευών. Μερικές φορές, διακοσμούσαν τα σαπούνια αυτά με διάφορες σφραγίδες.

MsoNormal">

MsoNormal">Διακοσμεί πολλά σκεύη καθημερινής χρήσης τόσο με τα φύλλα της όσο και με τους καρπούς της.